Китабын ады

(sükunəti) nazil etdi...» 
«Fəth»  surəsinin  26-cı  ayəsində  də  sükunətin  Rəsulallaha  (s)  və  möminlərə 
endiyi  vurğulanmışdır.  Bu  ayələrdə  Rəsuli-əkrəmdən  (s)  sonra  möminlərə  də 
toxunulmuşdur.  Əgər  Ğar  (mağara)  ayəsində,  Əbu  Bəkr  möminlərdən  sayılmış 
olsaydı,  sukunətə  aid  olaraq  zəmirlərin  (işarələrin)  təsniyə  (ikilik)  olaraq  zikr 
edilməsi, ya da onun isminin ayrıca hallanması lazım gəlirdi. Bu məsələ o qədər 
aydındır ki, insaflı alimləriniz də ayədəki zəmirin (işarə əvəliyinin) Əbu Bəkrə aid 
olmadığını söyləmişlər. 
Siz ağaların Şeyx Əbu Cəfər Məhəmməd ibn Əbdullah İskafinin (Mötəzilənin 
böyük alimlərindəndir) «Nəqzul-Osmaniyyə» kitabını oxuması çox yaxşı olar. Bu 
insaflı  alimin  Latamlat  Əbu  Osman  Cahizin  tutarsız  sözlərinin  cavabında  haqqı 
necə  aşkar  etdiyinə  baxın.  İbn  Əbil-hədid  də  «Şərhi-Nəhcül-bəlağə»  kitabının  III 
cildinin 253-281-ci səhifələrində onun verdiyi cavablardan bəzilərini nəql edir. 
Bütün bunlara əlavə olaraq, ayədə bir cümlə var ki, söylədiyinizin tam əksini 
isbat  edir.  O  cümlə  belədir:  Rəsulallah  (s)  Əbu  Bəkrə  «qəmgin  olma»  deyərək, 
onun hüznlənib qəmlənməsinə mane olur. Bu cümlə  Əbu Bəkrin o anda hüzünlü 
olduğunu göstərir. Görəsən, Əbu Bəkrin hüzünlü olması yaxşı bir əməl idi, yoxsa 

---

 
268 
pis? Əgər yaxşı bir əməl idisə, sizin də bildiyiniz kimi Rəsulallah (s) heç bir zaman 
bir kəsin yaxşı bir əməlinə mane olmazdı. Amma əgər pis bir əməl idisə, belə ki, 
bu  əməlin  sahibi  fəzilətli  insan  deyildir.  Fəzilətli  olmayan  da  Allahın  rəhmətinə 
şamil  ola  bilməyəcəyi  kimi,  ona  sükunət  də  nazil  olmaz.  Şərəf  və  fəzilət  yalnız 
övliyalara, möminlərə və Allahın dostlarına aiddir. Övliyaların bir qrup əlamətləri 
vardır.  Onlar  o  əlamətlərlə  tanınırlar.  Qurani-kərimdə  buyrulduğu  kimi,  övliyalar 
heç  bir  hadisə  qarşısında  aciz  olub  qorxmaz  və  hüznə qapılmazlar.  Əksinə,  səbir 
edərlər. «Yunis» surəsinin 62-ci ayəsində Allah-təala belə buyurur: 
«Bilin  ki,  Allahın  dostları  üçün  heç  bir  qorxu  yoxdur  və  onlar