Posejnos rzeźbiarz grecki sygnowany na bazie posągu znalezionej w Erytrei.
Poses znany jedynie z napisu komediopisarz z I w. p.n.e., Ateńczyk, syn Aristiona, zwycięzca na Serapiejach w Tanagrze.
Posidippos 1. jeden z sześciu wymienionych przez Anonima komediopisarzy z okresu nowej komedii, urodzony ok. r. 315 p.n.e. w Kassan-drei (w Macedonii). Działał w drugiej połowie IIIw. p.n.e., napisał około 40 utworów, z których zachowały się nieliczne fragmenty (m.in. żywa charakterystyka kucharza) i 17 tytułów. Na podstawie tych fragmentów trudno bliżej określić charakter jego twórczości. Dawniej przypuszczano (Ladewig, Ribbeck), że Plaut wzorował się na nim w komedii Menechmi i Aulularia (zdania przeciwnego jest Przychocki). 2. poeta-epigramatyk, utalentowany uczeń i naśladowca Asklepiadesa z Samos, pochodził z Pel-
li, prawdopodobnie studiował filozofię stoicką w Atenach, działał zaś w Aleksandrii (ok. r. 270 p.n.e.), pisząc epigramy różnej treści. Niektóre z nich świadczą o wrażliwości poety na piękno plastyczne (np. epigram zawierający opis kamei lub pochwałę posągu Aleksandra W. dłuta Liz^ppa). Pewną refleksję filozoficzną można dostrzec w dialogu na temat alegorycznej rzeźby Lizyppa przedstawiającej Kajrosa (gr. kajrós — stosowna chwila) oraz w epigramach o treści sympotycznej i erotycznej. Wpływ Safony uwidacznia się w epigramie Nagrobek Dorichy, egipskiej kurtyzany. Epigramy miłosne przypominają bardzo twórczość Asklepiadesa.
Posidonia zob. Paestum.
posiłki zob. auxilia.
Possis rzeźbiarz grecki działający w I w. n.e., wymieniony przez Pliniusza Starszego jako doskonały naśladowca rzeczywistości.
Postumus zob. Vibii 5.
Potamon z Aleksandrii, sceptyk z I w. p.n.e., epigon ze szkoły Antiochosa z Askalonu. Utrzymywał kierunek sceptyczny w Aleksandrii. Jego uczniem był Heraklejdes, nauczyciel Ajnesidemosa z Knossos (zob. Ajnesidemas 2), odnowiciela sceptyzmu w I w. p.n.e.
Potejdaja zob. Potideja.
Pothos (gr. póthos pragnienie, pożądanie) mit. personifikacja miłosnego pożądania; razem z Erosem, Himerosem i Charytami należał do orszaku Afrodyty.
Potidaja zob. Potideja.
Potideja (gr. Potźjdaja, Pottdaja, iac. Potidaea) miasto w Macedonii na półwyspie Pallene, kolonia Koryntu, po wojnach perskich członek ateńskiego Związku Morskiego. Bunt P. przeciwko Atenom w r. 432 p.n.e. stał się jednym z powodów wojny peloponeskiej. W r. 429 p.n.e. P. została zdobyta przez Ateńczyków po z górą dwuletnim oblężeniu. W r. 356 p.n.e. została zdobyta i zniszczona przez Filipa Macedońskiego.
Pozydoniusz zob. Posejdonios.
Praeconinus zob. Aelii l.
praefectus (łac., od praeficere — stać na czele, kierować kimś) stojący na czele urzędu, kierujący jakimś urzędem. W Rzymie na czele szeregu urzędów stali kierownicy zwani praefecti. Tak np. na czele urzędu, którego zadaniem było zaopatrywanie Rzymu w zboże, stał p. annonae, rozdawnictwa zboża dokonywał znów p. frumenti dandi, sprawami alimentów pomiędzy rodzicami
Praeneste
613
Praksjas
i dziećmi zajmował się j?, alimentom/n', aerarium populi Romani zarządzał p. aerarii Saturnii, aerarium militare zarządzał p. aerarii militaris itd. Największe znaczenie miało stanowisko p. urbis. Już w czasach królewskich pod nieobecność króla sprawował on władzę w mieście. Także we wczesnej republice na wypadek nieobecności konsulów ustanawiano p. urbis. Od czasu kreowania stanowiska praetoris urbani urząd p. urbis zanika i dopiero August, nawiązując do tradycji republikańskich,' począł na wypadek swej nieobecności w Rzymie powierzać zastępstwo prefektowi. Tyberiusz poszedł jeszcze dalej i przekształcił prefekturę w urząd stały, powierzając mu różne funkcje administracyjne i jurysdykcję karną w pewnych okolicznościach. Za Septymiu-sza Sewera kompetencje p. urbis wzrosły, w tym czasie bowiem uzyskał pełnienie władzy administracyjnej nad miastem i okolicą oraz stałą jurysdykcję w sprawach karnych. Równie ważna ' była prefektura w Egipcie. P. Aegypti lub Aegypti et Alexandreae, mianowany i odwoływany przez cesarza, miał pełnię władzy administracyjnej i kompetencję jurysdykcyjną do spraw karnych i cywilnych.
Praeneste (gr. Prajnestos) dziś Palestrina; jedno z najstarszych miast Lacjum, położone na południo-wschód od Rzymu; wg legend założone przez Prajnestosa, wnuka Odyseusza. Jak podaje Liwiusz, w V wieku p.n.e. P. znajdowało się w sojuszu z Rzymem, jednak w czasie inwazji Galów w r. 390 p.n.e. opowiedziało się po stronie tych ostatnich. P. było w starożytności modną miejscowością wypoczynkową, często odwiedzaną przez bogatych Rzymian. Znane było również z powodu znajdującej się tam świątyni Fortuny z wyrocznią, tzw. Praenestinae Sortes. Zachowały się ruiny obwarowań i kilku budowli.
praenomen zob. nomen.
praeteritio łac. (gr. pardlejpsis pozorne pominięcie) figura retoryczna powstająca wówczas, gdy mówca oświadcza, że jakąś rzecz pominie, a przez to samo zwraca na nią uwagę, np. non. sum praedicaturus, Quirites, ąuantas Ule res'domi militiaegue, terra marigue, guanta felicitate ges-serit (Cyceron, De imperia Pompei 48); nie chcę mówić, Kwiryci, ile rzeczy ów mąż w czasie pokoju i wojny na lądzie i na morzu, i z jaką pomyślnością dokonał.
praetexta (praetextata) fabuła zob. fabula.
Praetestatus Ateius zob. A ten 3.
praetor zob. pretor.
praetoriani zob. pretorianie.
praetoriuni łac. pomieszczenie dla dowódcy wojskowej jednostki rzymskiej stacjonującej w obozie. W okresie republiki był to przeważnie namiot, za czasów cesarstwa — w wypadku przebywania oddziału w jednym miejscu przez czas dłuższy — okazały budynek. P. znajdowało się w centrum obszaru zajętego pod obóz i frontem było zwrócone na wschód. Oprócz pomieszczenia dowódcy znajdowały się tu: magazyn broni (armamentariuni) oraz kasa oddziału (aerarium). Przechowywano tu także signa wojskowe.
Praksagoras z Kos, współczesny Arystotelesowi sławny lekarz grecki, nauczyciel Herofilosa z Chałkedonu. Z dzieł jego zachowały się (u Galenosa, Caeliusa Aurelianusa i in.) jedynie nieliczne fragmenty i tytuły.
Praksifanes 1. P. z Mityleny (ok. 340-250 p.n.e.), osiadły potem na Rodos, filozof ze szkoły perypatetyckiej, uczeń i przyjaciel Teofrasta, scholarcha szkoły po Lykonie. Według Klemensa Aleksandryjskiego miał dać podwaliny naukowej gramatyki. Z prac jego zachowane drobne fragmenty. 2. nauczyciel Epikura.
Praksilla z Sikionu, poetka grecka z poł. V w. p.n.e. Twórczość P., obejmująca dytyramby, parójnia i erotyki (tradycja przypisuje jej także 6 zachowanych skoliów, czyli pieśni biesiadnych) wiąże się z miejscowym kultem Dionizosa;
zachowane fragmenty wykazują dorównującą Safonie oryginalność i śmiałość w ujmowaniu mitów oraz bogactwo formy i treści.
praksillejon (gr. PraksUlejon, łac. metrum Pra-xilleum) wiersz o schemacie —'^^-/-^-'>-a^'_'^> \^J-l.'<^v interpretowany jako pentapodia lo-gaedyczna złożona z 3 daktyli i 2 trochejów albo też jako połączenie hemiepe: (l-\-/\^i l.\-/' ^'J-) z Reiźianum, zaczynającym się od dwóch zgłosek krótkich (^"^'-^.iia'), por. Praksilla, fragment 3, l (Diehl): o did ton thyridón \\ kalón ••emblepojsa. Diereza, przypadająca w zacytowanym wierszu po zgłosce siódmej, nie zawsze występuje. Nazwa wiersza pochodzi od poetki Praksilli z Sikionu.
Praksiteles zob. Praksyteles.
Praksjas 1. grecki malarz waz czerwonofigu-rowych z połowy V w. p.n.e. 2. P. z Melite, jeden z kamieniarzy pracujących nad fryzem Erechtejonu, wyszczególniony w inskrypcji zawierającej rozliczenie z kosztów tej budowli. 3. P. z Aten w IV w. p.n.e., rzeźbiarz grecki, uczeń Kalamisa. Wg Pauzaniasza wykonał nie
Pryksyteles
614
prawo skracania jambów
które rzeźby przyczółkowe dla świątyni Apollina w Delfach. 4. rzeźbiarz grecki pochodzenia ateńskiego, działający w IV w. p.n.c., znany z sygnatury na bazie wotywnej złożonej Artemidzie na Delos oraz z inskrypcji znalezionej w Amfiarejonie nad Oropos.
Praksyteles (Praksiteles) 1. rzeźbiarz grecki działający w drugiej poł. V w. p.n.e., dziadek wielkiego rzeźbiarza Praksytelesa. Jemu zapewne należy przypisać autorstwo wymienionych przez Pauzaniasza licznych rzeźb, m.in. woźnicy powożącego czwórką koni (wykonanych przez Ka-lamisa), grupy bóstw eleuzyńskich i in. 2. wielki rzeźbiarz grecki z pierwszej połowy IV w. p.n.e., działający przeważnie w Atenach, wykonujący jednak zamówienia wielu innych miast greckich. Pracował w marmurze i brązie. Tworzył posągi młodzieńczych bóstw, odznaczających się urodą i wdziękiem, przedstawianych w charakterystycznej pozie zwanej kontrapostem, z silnym przegięciem w biodrach i całkowitym oparciem ciężaru ciała' na jednej nodze. W rzeźbie pełnej jest twórcą aktu kobiecego. Do najsłynniejszych jego dzieł należy „Afrodyta z Knidos", której liczne kopie i naśladownictwa znajdują się w wielu muzeach europejskich, „Odpoczywający Satyr" (jedna z kopii w Muzeum Narodowym w Warszawie), „Apollo Sauroktonos" (kopia w Watykanie). „Eros Tespijski" oraz „Hermes z Dionizosem" z Olimpu. 3. rzeźbiarz grecki z I w. p.n.e. znany z sygnatur na bazach posągów dwóch rzymskich urzędników w Egipcie. 4. rzeźbiarz grecki działający w okresie cesarstwa rzymskiego, zapewne w III w. n.e., znany z sygnatury na bazie popiersia brodatego starca, znalezionego w Crest (Francja).
prandium łac. w Rzymie od okresu republiki (III-I w. p.n.e.) drugie śniadanie spożywane po pracy, około południa, między właściwym śniadaniem (ientaculum) a obiadem (cena). Był to prosty i lekki posiłek składający się z chleba, sera i owoców, bez mięsa i wina. Codzienne p. ludności plebejskiej i niewolników składało się z buraków spożywanych na surowo, smażonych lub gotowanych; określano je jako plebeia pran-dia lub fabrorum prandia. Ludność zamożna, prowadząca wystawną kuchnię, spożywała też gotowane potrawy z obiadu z poprzedniego dnia, nierzadko uzupełniając je słoniną, szynką, kawałkami wędzonego łba świńskiego oraz winem. Stołu podczas tego posiłku nie zastawiano.
Pratinas z Fliuntu (na Peloponezie), poeta
grecki z pierwszej poł. V w. p.n.e. Miał pierwszy wprowadzić dramat satyrowy do Aten. W czasie 70 olimpiady (499-496 p.n.e.) konkurował z Chojrilosem i Ajschylosem w agonie tragicznym. Wiemy o jego jednym zwycięstwie. Zachował się tylko jeden fragment u Atenajosa oraz 2 tytuły jego utworów: Palajstaj (Atleci), utwór*nazwany wyraźnie dramatem satyrowym, i Dysmafnaf e Karyattdes (wg Hezychiusza nazwa ta oznacza spartańskie bakchantki), prawdopodobnie dytyramb dramatyczny. Księga Suda przypisuje mu autorstwo 32 dramatów satyrowych i (bezpodstawnie) 18 tragedii.
Prawo dwunastu tablic (łac. leges duodecim tabularum) słynna kodyfikacja prawa rzymskiego opracowana przez komisję złożoną z dziesięciu mężów (decemviri legibus scribundis) w latach 451 -449 p.n.e. Kodeks wyryto na spiżowych tablicach i wystawiono na Forum rzymskim oraz na rynkach i placach wszystkich kolonii rzymskich. Jako pierwszy kodeks prawa rzymskiego stanowił przedmiot badań niezliczonej rzeszy komentatorów rzymskich, a jako najstarszy pomnik prozy rzymskiej był przedmiotem badań filologów jeszcze w starożytności. P.d.t. odzwierciedla stosunki społeczne Rzymu w okresie kształtowania się ustroju niewolniczego, a jednocześnie stanowi kodyfikację będącego wówczas w mocy prawa obyczajowego. Obejmuje ono normy wchodzące w skład dzisiejszego prawa cywilnego, jak również prawa karnego, państwowego, sakralnego oraz procedury sądowej. W tym czasie niewolnictwo ma jeszcze charakter patriarchalny, władza ojca rodziny jest absolutna, może on np. sprzedać syna w niewolę; obok rozwijającej się własności prywatnej wciąż jeszcze istnieje wspólna własność rodowa, o czym świadczą przepisy dotyczące dziedziczenia. Niezwykle ostre kary stosuje się za naruszenie prawa własności (za świadome podpalenie domu lub stogu zboża kara chłosty i spalenie żywcem; za kradzież w nocy kara śmierci). Kary dla niewolników są ostrzejsze niż dla ludzi wolnych. Przepis zabraniający plebejuszom i patrycjuszom zawierania związków małżeńskich (ius connubii) już w cztery lata po ogłoszeniu p.d.t. został zniesiony przez prawo Kanulejusza (lex Canuleia). Do naszych czasów dotrwały tylko fragmenty tej kodyfikacji przekazane w pismach komentatorów.
prawo skracania jambów zob. jambiczne skró-
praxilleum
615
Priene
praxilleum zob. praksillejon.
pretor (łac. proetor) urząd w starożytnym Rzymie, powstał w r.-367 przez oddzielenie od konsulatu funkcji sądowniczych. Początkowo był •tylko l p., później liczba ich wzrosła do 8 za Sulli, a do 16 za Cezara. Najstarszy z nich, praetor wbanus, załatwiał sprawy sądowe, zastępował nieobecnych konsulów, urządzał Ludi Apollina-res. Praetor peregrinus rozsądzał sprawy między obywatelami i cudzoziemcami, pozostali p. przewodniczyli stałym trybunałom sądów przysięgłych. P. podobnie jak konsulowie prócz władzy urzędniczej (potestas) posiadali władzę wojskową (imperium). Urzędowanie ich trwało l rok, następnie jako propretorowie otrzymywali w zarząd prowincje. Do oznak p. należały sella cu-rulis i toga praetexta, przysługiwało im 2 likto-rów cum fascibus (z rózgami) w Rzymie, a 6 lik-torów cum fascibus et securibus (z rózgami i toporami) na prowincji.
pretorianie (łac. praetoriani) przyboczna gwardia cesarska w Rzymie, składająca się z 9 kohort po 1000 ludzi każda. Od czasu Tyberiusza wszystkie kohorty zajmowały w Rzymie na obóz miejsce przy porta Collina. Dowództwo należało do 2 prefektów (praefecti praetorio). Do służby w kohorcie przyjmowano tylko obywateli rzymskich.
Priam (Priamos) syn Laomedonta i Strymo, ostatni król Troi. Pierwotnie nazywał się Po-darkes. Gdy Herkules zdobył Troję, Podarkes dostał się do niewoli. Wykupiła go siostra jego, Hesione, stąd imię Priamos (gr. priamaj wykupywać). P. był mężem Arisby, następnie Hekuby, ojcem 50 synów i kilkunastu córek. Najbardziej znanymi z nich są: Hektor, Parys, Helenos, Dejfobos, Trojlus, Polites, Kreusa, Laodyka, Poliksena i Kassandra. W wojnie trojańskiej nie brał udziału z powodu podeszłego wieku. Gdy padł najwaleczniejszy z jego synów, Hektor, udał się do obozu Achillesa, aby odebrać jego ciało. Został zabity przez Neoptolemosa, syna Achillesa, gdy Grecy wtargnęli do Troi.
Priap .(Priapos) mit. ityfaliczne bóstwo greckie znane dopiero czasom aleksandryjskim i przyjęte w Rzymie. Głównym miejscem kultu P. było Lampsakos, gdzie składano mu w ofierze osła. Było to bóstwo ogrodów i winnic, a także płodności i urodzaju. Często ustawiano jego posągi w ogrodach dla odstraszenia ptaków i złodziei.
priapea drobne utwory poetyckie, epigramaty o treści obscenicznej, związane z Priapem. Poezję odnoszącą się do Priapa spotykamy już u Greków, p. pisał Eufronios z Chersonezu (III w. p.n.e.). U Rzymian miały one najpierw charakter epigramów. Umieszczone na ścianach świątyń Priapa krótkie, pikantne wierszyki z czasem dostały się do literatury. Zachował się zbiorek 80 takich utworów łacińskich, powstałych prawdopodobnie w czasach Augusta.
priapeia zob. priapea.
priapej (gr. Pridpejon, łac. versus Priapeus) wiersz o schemacie •^iV^.\^\^^\^i_ || ^ o _'. '^"^--'-'.o, czyli połączenie glikoneja z ferekra-tejem. Dwuzgloskowy nagłos (czyli -baza) obydwu części składowych może być wypełniony zgłoskami o dowolnym iloczasie, ale najczęściej jest spondejem (——) lub trochejem (—^'), por. Anakreont, fragment 69, l (Diehl): eristesa men itriu lepili mikron apoklas ——L\^\^L^il. \ \^—L\^^iL—. W dramacie greckim mogą w p. występować rozwiązania długich zgłosek i nie zawsze przestrzegana jest diereza, rozdzielająca dwie części składowe. W priapejach Katullusa diereza obowiązuje zawsze, ale czasem zachodzi w niej elizja; por. Katullus 17,4:
ne supinus eat cavaque m palude recumbat _'<^'_
\^^11.^1 L\\L\-^L^J^'1.^1.
Priapos 1. zob. Priap. 2. garncarz grecki z drugiej poł. VI w. p.n.e., sygnowany na wazie w kształcie phalhisa.
Priene miasto jońskie na wybrzeżu Azji Mniejszej w pobliżu ujścia Meandra, na zboczu gór Mykale, zwane pierwotnie Kadme i zamieszkane przez Karyjczyków, a dopiero później przez Greków. W czasach Aleksandra W. uzyskało nowe rozwiązanie urbanistyczne na planie hip-podamejskiej siatki ulic (główna ulica na osi wschód—zachód). W III i II w. p.n.e., licząc ok. 4000 mieszkańców, przeżywało okres największej prosperity handlowej i kulturalnej, stworzyło nawet własną szkołę rzeźbiarską. Należało do związku państw jońskich i posiadało własną flotę. Miasto rodzinne filozofa Biasa. Badania uczonych niemieckich (Wiegand i Schra-der) w latach 1895-1898 odsłoniły całkowity plan miasta, bramy miejskie (z okresu ok. r. 300 p.n.e.), w których stosowano konstrukcję łukową, budowle użyteczności publicznej, świątynie i domy mieszkalne. Do najważniejszych zabytków architektury należą: świątynia Asklepiosa z końca IV w. p.n.e., świątynia Ateny
primipilaris
616
proceleusmatyk
Polias z ok. r. 335 p.n.e. (ongiś posiadająca kopię z II w. p.n.e. Ateny Parthenos Fidiasza), świątynia Demeter, doskonale zachowany teatr z ok. r. 300 p.n.e. i wreszcie na agorze portyk (stoa) z II w. p.n.e., z bardzo rzadką w architekturze greckiej konstrukcją prawdziwego luku. P. obok Pompei stanowi jedno z najlepiej znanych i przebadanych miast antycznych.
primipilaris (łac., także primipilmius) centurion pierwszego manipułu triariów.
princeps (łac., dosł. pierwszy, najznakomitszy). 1. p. senatus, senator, którego nazwisko cenzorowie wpisali w pierwszej kolejności na listę członków senatu. Konsulowie po zreferowaniu projektów wniosków zapytywali go jako pierwszego o zdanie, przez co mógł wpływać, nieraz decydująco, na przebieg obrad. P. senatus cieszył się wielkim poważaniem (auctoritas) w senacie' Wybierano nań senatora o nieskazitelnej moralności, często w starszym wieku. Po okresie pięcioletnim (lustruni) można było ponownie przeprowadzić wybór. Kiedy w r. 27 p.n.e. August skupił w swych rękach całą władzę państwową, chętnie korzystał z tytułu p, senatus, w czym naśladowali go jego następcy (zob. pryncypat). 1. p. imentutis, ekwita, którego nazwisko umieszczone zostało przez cenzorów na początku listy członków stanu rycerskiego. W czasach cesarstwa tytuł ten nadawany był jednemu z członków rodziny cesarskiej.
principatus zob. pryncypat.
principes łac. ciężkozbrojni piechurzy w wojsku rzymskim. W szyku manipularnym stawali w drugim szeregu. W legionie było ich 1200, podzielonych na 10 manipułów po 120 żołnierzy. P. uzbrojeni byli w wielką tarczę, miecz, dwa dziryty, spiżowy hełm, nagolennice i napierśnik.
Priscjan (Priscianus) z Cezarei, za Anastazju-sza (491-518) był nauczycielem języka łacińskiego w Konstantynopolu. Najważniejszym jego dziełem była obszerna gramatyka łacińska w 18 księgach, zawierająca liczne i cenne cytaty z autorów starożytnych, niezmiernie poczytna w średniowieczu, dzięki czemu zachowała się w wielu rękopisach. Prócz tego P. dedykował Symmachu-sowi (konsulowi z r. 485, zob.) trzy pisma z zakresu gramatyki i filologii, napisał panegiryk na cześć cesarza Anastazjusza i podręcznik geografii do użytku szkolnego.
Priscus 1. Galhnius P. zob. Marcii 17. 2. zob. Hehidii. 3. zob. Servilii 1. 2.
Priskianos z Lidii neoplatonik ze szkoły ateńskiej Proklosa, napisał komentarz (zachowany) do Teofrastowego Perl ajstheseos (O wyrażeniach zmysłowych). W przekładzie łacińskim z IX w. zachowało się jego pismo Solutione eorum de quibus dubitayit Chosroes, Persarum rex (Rozwiązanie pytań króla perskiego Chosroesa).
Prhernum miasto w Lacjum, należące do federacji Wolsków, wcześnie zdobyte przez Rzymian. Ośrodek handlowy, miasto znane z uprawy wina. Koło P. Cyceron miał posiadłość ziemską. Zachowane ruiny.
Proajresjos (Proaeresius) z Cezarei kappadoc-kiej, żył w latach 276-378 n.e., sofista, uczeń Juliana z Kappadocji t jego następca na katedrze retoryki w Atenach. Przez cesarza Konstan-cjusza został sprowadzony na dwór cesarski.
Probus 1. (Marcus Yalerius P.) z Berytos w Fenicji, wybitny gramatyk i filolog rzymski za czasów Nerona. Sporządził poprawne wydania Lukrecjusza, Wergiliusza i Horacego, Per-sjusza, a może także Terencjusza. Był również autorem pism gramatycznych, które stały się później podstawą podręczników gramatyki.- 2. rzekomy autor pisma gramatycznego Catholica. W rzeczywistości autorem był gramatyk żyjący za Dioklecjana (III w.), Sacerdos Marius Plotius (zob. Sacerdos). 3. Marcus AureliusP. z Sirmium, niskiego pochodzenia, wyróżnił się w wyprawach wojennych cesarzy Waleriana, Aureliana i Klaudiusza Tacyta. Został cesarzem w r. 276. Położył wielkie zasługi dla gospodarczego wzmocnienia państwa rzymskiego. Zginął zamordowany przez zbuntowanych żołnierzy w r. 282. 4. autor podręcznika gramatyki zw. Ars Yaticana (od kodeksu w Watykanie z VI/VII w.), żyjący znacznie później niż P. l, najwcześniej jednak w IV w.
proca (łac. funda, gr. sfendóne) broń zaczepna w postaci skórzanego rzemienia do rzucania kamieni i kuł ołowianych, używana przez lekko-zbrojnych żołnierzy: procarzy (sfendomtaj), ko-pijników (akontistaf) i/łuczników (toksótaj).
procarze (łac. funditores, gr. sfendonetaj) lek-kozbrojni żołnierze walczący za pomocą procy (funda, sfendóne, zob. proca), kamieni i kuł ołowianych. Szczególnie duże znaczenie mieli w wojsku rzymskim jako załoga okrętowa, a także przy oblężeniach miast oraz w walce ze słoniami.
Dostları ilə paylaş: |