|
1997 yılı itibariyle, Türkiye GSYİH’sı 28.835.883 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu değerler, Doğu Anadolu Bölgesi için 1.153.925 milyar TL, Malatya için 235.198 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bu verilere göre 1997 yılında, Malatya'nın milli gelirden aldığı pay ‰ 8,2 olmuştur.
2000 yılında ise, Türkiye GSYİH’sı 124.583.458 milyar TL, Malatya'nın ise 992.948 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Buna göre, Malatya'nın 2000 yılında milli gelirden almış olduğu pay ‰ 7,9 olmuştur.
Ana sektörler itibariyle GSYİH gelişme hızı ve payları Çizelge 83, Çizelge 84, Şekil 10 ve Şekil 11’de verilmiştir.
Çizelge 83. Ana Sektörler İtibariyle Türkiye-Malatya GSYİH Gelişme Hızı ve Payları
|
Cari Fiyatlarla
|
Sabit Fiyatlarla (1987)
|
Türkiye
|
Malatya
|
Türkiye
|
Malatya
|
Gelişme Hızı (%)
|
Pay (%)
|
Gelişme Hızı (%)
|
Pay (%)
|
Gelişme Hızı (%)
|
Pay (%)
|
Gelişme Hızı (%)
|
Pay (%)
|
Tarım
|
67,5
|
14,5
|
59,9
|
20,8
|
-2,3
|
13,3
|
-21,4
|
16,1
|
Sanayi
|
96,2
|
25,3
|
166,9
|
27,0
|
10,4
|
29,2
|
27,6
|
30,2
|
İnşaat
|
103,2
|
6,0
|
143,5
|
4,4
|
5,0
|
5,8
|
5,1
|
4,2
|
Ticaret
|
98,0
|
20,8
|
77,6
|
17,9
|
11,7
|
22,2
|
5,1
|
23,4
|
Ulaştırma-Haberleşme
|
107,0
|
13,9
|
98,6
|
9,3
|
7,6
|
12,9
|
5,0
|
9,6
|
Mali Kuruluşlar
|
101,3
|
5,1
|
104,5
|
2,1
|
3,9
|
2,3
|
12,7
|
1,0
|
Konut Sahipliği
|
92,0
|
2,9
|
62,4
|
1,9
|
2,3
|
4,9
|
1,6
|
6,2
|
Devlet Hizmetleri
|
108,3
|
8,9
|
108,4
|
14,5
|
0,1
|
4,0
|
-0,8
|
6,1
|
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 2002. 44. Malatya, DİE
Çizelge 84. Ana Sektörler İtibariyle Doğu Anadolu Bölgesi-Malatya GSYİH Gelişme Hızı ve Payları
|
Cari Fiyatlarla
|
Sabit Fiyatlarla (1987)
|
Doğu Anadolu
|
Malatya
|
Doğu Anadolu
|
Malatya
|
Gelişme Hızı (%)
|
Pay (%)
|
Gelişme Hızı (%)
|
Pay (%)
|
Gelişme Hızı (%)
|
Pay (%)
|
Gelişme Hızı (%)
|
Pay (%)
|
Tarım
|
91,3
|
23,7
|
59,9
|
20,8
|
3,7
|
25,4
|
-21,4
|
16,1
|
Sanayi
|
131,2
|
15,0
|
166,9
|
27,0
|
17,5
|
19,9
|
27,6
|
30,2
|
İnşaat
|
101,7
|
5,9
|
143,5
|
4,4
|
-19,1
|
4,7
|
5,1
|
4,2
|
Ticaret
|
80,2
|
12
|
77,6
|
17,9
|
8,9
|
17
|
5,1
|
23,4
|
Ulaştırma-Haberleşme
|
110,2
|
10,7
|
98,6
|
9,3
|
5,5
|
11
|
5,0
|
9,6
|
Mali Kuruluşlar
|
114,8
|
2,2
|
104,5
|
2,1
|
4,4
|
1,1
|
12,7
|
1,0
|
Konut Sahipliği
|
70,2
|
2,0
|
62,4
|
1,9
|
1,7
|
6,6
|
1,6
|
6,2
|
Devlet Hizmetleri
|
110,4
|
27,1
|
108,4
|
14,5
|
1,0
|
11,9
|
-0,8
|
6,1
|
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 2002. 44. Malatya, DİE
Çizelge incelendiğinde, hem cari ve hem de sabit fiyatlarla sanayi, inşaat, mali kuruluşlara ait gelişme hızları aynı sektörlerdeki Türkiye gelişme hızlarından daha yüksek olarak gerçekleşmiştir. 2000 yılına gelindiğinde, cari fiyatlarla tarım sektörü, sabit fiyatlarla da tarım, ticaret ve inşaat sektörlerinin gelişme hızları Türkiye gelişme hızından daha yüksek olmuştur.
Aynı şekilde, cari fiyatlarla sanayi ve inşaat sektörleri, sabit fiyatlarla da sanayi, inşaat ve mali kuruluşlara ait gelişme hızları Doğu Anadolu Bölgesi gelişme hızlarından daha yüksek olarak gerçekleşmiştir.
Sektörlerin GSYİH paylarının cari fiyatlarla Türkiye ile karşılaştırmasında tarım, sanayi ve devlet hizmetleri sektörlerinin ön plana çıktığı görülmektedir. 2000 yılına gelindiğinde, cari fiyatlarla tarım, konut sahipliği ve devlet hizmetleri sektörlerinin GSYİH'dan almış oldukları pay, Türkiye paylarından daha yüksek olarak gerçekleşmiştir.
Sabit fiyatlarla ilişkilendirilmesi halinde de tarım, sanayi, ticaret, konut sahipliği ve devlet hizmetleri sektörlerinin Türkiye paylarından yüksek olduğu görülmektedir. Yine 2000 yılı sonu itibariyle, tarım, ticaret, konut sahipliği ve devlet hizmetlerinin almış oldukları pay, Türkiye paylarından yüksek olarak gerçekleşmiştir.
Aynı şekilde, cari ve sabit fiyatlarla sanayi ve ticaret sektörleri payları Doğu Anadolu Bölgesi paylarından daha yüksek olarak gerçekleşmiştir.
Şekil 10. Ana Sektörler İtibariyle GSYİH’nın Cari Fiyatlarla Gelişme Hızı
Şekil 11. Ana Sektörler İtibariyle GSYİH’nın Cari Fiyatlarla Payı
1997 yılı GSYİH’sı içerisinde, sanayi % 27,0 ile en fazla GSYİH oluşturan sektör konumunda iken, tarım sektörü % 20,8 ile ikinci, ticaret % 17,9 ile üçüncü, devlet hizmetleri % 14,5 ile dördüncü, ulaştırma ve haberleşme sektörü % 9,3 ile beşinci ve inşaat sanayi ise % 4,4 ile son sırada yer almaktadır. 2000 yılına gelindiğinde ise, bu sıralama değişmemekle birlikte ticaret, devlet hizmetleri ile ulaştırma ve haberleşme sektörlerinin GSYİH içerisinden almış oldukları paylarda artış, diğer sektörlerde ise düşüşler gözlenmektedir.
GSYİH’nın yıllara göre değişimi göz önüne alındığında, kişi başına düşen GSYİH 1991 yılında 1.846 $/kişi iken, geçen yıllarla birlikte 1997 yılında bu değer 1.905 $/kişi ve 2000 yılında da 1.863 $/kişi olarak gerçeklemiştir. Bu durum, ciddi olumsuzlukları beraberinde getirmektedir.
GSYİH’nın yıllara göre değişimi Çizelge 85 ve Şekil 12’de verilmiştir.
Çizelge 85. Gayrı Safi Yurtiçi Hasılanın Yıllara Göre Değişimi (1991-1997)
|
Cari fiyatlarla
|
Sabit fiyatlarla (1987)
|
Türkiye
|
Doğu Anadolu
|
Malatya
|
Türkiye
|
Doğu Anadolu
|
Malatya
|
1991
|
A
|
630.117
|
26.672
|
5.513
|
84.353
|
3.230
|
737
|
B
|
100
|
4,2
|
0,9
|
100
|
3,8
|
0,9
|
C
|
60,3
|
66,1
|
71,2
|
0,9
|
-2,8
|
4,2
|
D
|
2.603
|
1.176
|
1.846
|
-
|
-
|
-
|
1992
|
A
|
1.093.368
|
46.545
|
9.519
|
89.401
|
3.374
|
792
|
B
|
100
|
4,3
|
0,9
|
100
|
3,8
|
0,9
|
C
|
73,5
|
74,5
|
72,7
|
6
|
4,5
|
7,5
|
D
|
2.682
|
1.239
|
1.916
|
-
|
-
|
-
|
1993
|
A
|
1.981.867
|
83.064
|
16.136
|
96.590
|
3.500
|
816
|
B
|
100
|
4,2
|
0,8
|
100
|
3,6
|
0,8
|
C
|
81,3
|
78,5
|
69,5
|
8
|
3,7
|
3
|
D
|
2.981
|
1.377
|
2.014
|
-
|
-
|
-
|
1994
|
A
|
3.868.429
|
160.284
|
32.793
|
91.321
|
3.481
|
852
|
B
|
100
|
4,1
|
0,8
|
100
|
3,8
|
0,9
|
C
|
95,2
|
93
|
103,2
|
-5,5
|
-0,5
|
4,4
|
D
|
2.173
|
1.009
|
1.547
|
-
|
-
|
-
|
1995
|
A
|
7.762.456
|
308.826
|
62.935
|
97.888
|
3.414
|
866
|
B
|
100
|
4
|
0,8
|
100
|
3,5
|
0,9
|
C
|
100,7
|
92,7
|
91,9
|
7,2
|
-1,9
|
1,7
|
D
|
2.727
|
1.236
|
1.879
|
-
|
-
|
-
|
1996
|
A
|
14.772.110
|
567.575
|
117.668
|
104.745
|
3.503
|
868
|
B
|
100
|
3,8
|
0,8
|
100
|
3,3
|
0,8
|
C
|
90,3
|
83,8
|
87
|
7
|
3,4
|
1,1
|
D
|
2.888
|
1.286
|
1.979
|
-
|
-
|
-
|
1997
|
A
|
28.835.883
|
1.153.925
|
235.198
|
112.631
|
3.695
|
907
|
B
|
100
|
4
|
0,8
|
100
|
3,3
|
0,8
|
C
|
95,2
|
103,3
|
99,9
|
7,5
|
5,5
|
4,5
|
D
|
3.021
|
1.349
|
1.905
|
-
|
-
|
-
|
A. Değer (Milyar TL) B. Pay (%) C. Gelişme hızı (%) D. Kişi başına düşen GSYİH ($)
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 2002, 44. Malatya, DİE
Şekil 12. Yıllar İtibariyle Kişi Başına Düşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
GSYİH’nın ilçeler itibariyle dağılımında, Türkiye ve Doğu Anadolu Bölgesi için geçerli olan Merkez İlçenin en yüksek payı alma olgusu Malatya'da da geçerlidir.
Merkez İlçe, il GSYİH’sının % 69,89’unu oluştururken, diğer ilçelerin payları % 10’un da altındadır. Bu durum, ilçeler bazında olumsuzluklara sebebiyet vermektedir.
İlçeler itibariyle GSYİH’nın dağılımı Çizelge 86’da verilmiştir.
Çizelge 86. İlçeler İtibariyle Gayrı Safi Yurtiçi Hasılanın Dağılımı
İlçeler |
1994
|
1995
|
Alıcı Fiyatlarıyla GSYİH
(Milyon TL)
|
Türkiye GSYİH içerisindeki payları
(%)
|
İl içindeki ilçe payları (%)
|
Alıcı Fiyatlarıyla GSYİH
(Milyon TL)
|
Türkiye GSYİH içerisindeki payları
(%)
|
İl içindeki ilçe payları (%)
|
Merkez ilçe
|
23.028.397
|
0,60
|
70,22
|
43.983.439
|
0,57
|
69,89
|
Akçadağ
|
2.191.253
|
0,06
|
6,68
|
4.290.169
|
0,06
|
6,82
|
Arapkir
|
464.105
|
0,01
|
1,42
|
935.470
|
0,01
|
1,49
|
Arguvan
|
447.795
|
0,01
|
1,37
|
926.552
|
0,01
|
1,47
|
Battalgazi
|
783.073
|
0,02
|
2,39
|
1.510.172
|
0,02
|
2,40
|
Darende
|
779.792
|
0,02
|
2,38
|
1.551.386
|
0,02
|
2,47
|
Doğanşehir
|
1.610.133
|
0,04
|
4,91
|
2.916.004
|
0,04
|
4,63
|
Doğanyol
|
245.696
|
0,01
|
0,75
|
475.152
|
0,01
|
0,75
|
Hekimhan
|
762.551
|
0,02
|
2,33
|
1.465.845
|
0,02
|
2,33
|
Kale
|
239.231
|
0,01
|
0,73
|
449.816
|
0,01
|
0,71
|
Kuluncak
|
401.244
|
0,01
|
1,22
|
794.927
|
0,01
|
1,26
|
Pötürge
|
425.039
|
0,01
|
1,30
|
880.648
|
0,01
|
1,40
|
Yazıhan
|
730.988
|
0,02
|
2,23
|
1.397.386
|
0,02
|
2,22
|
Yeşilyurt
|
683.508
|
0,02
|
2,08
|
1.358.083
|
0,02
|
2,16
|
Toplam
|
32.792.805
|
0,85
|
100,00
|
62.935.047
|
0,81
|
100,00
|
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 2002, 44. Malatya, DİE
Dostları ilə paylaş: |
