Matematik statistika predmeti Bosh va tanlanma to‘plam


Empirik taqsimot funksiya



Yüklə 229,5 Kb.
səhifə3/6
tarix10.06.2023
ölçüsü229,5 Kb.
#128001
1   2   3   4   5   6
Biometriya0003

3 Empirik taqsimot funksiya


Faraz qilaylik, taqsimot funksiyasi F(x) bo‘lgan X t.m. kuzatilayotgan bo‘lsin. ( ) – vektor esa unga mos hajmi n ga teng bo‘lgan tanlanma bo‘lsin. Shu vektorning biron-bir aniq qiymati:


(6.3.1)


X t.m.ning amalga oshgan qiymati deyiladi. Har qanday tajriba natijalari (6.3.1) qatordan iborat bo‘lgan sonlar to‘plami bo‘ladi.

  • Birinchi satri tajriba nomerlari, ikkinchisi esa X ning mos amaldagi qiymatlaridan iborat bo‘lgan quyidagi jadvalga




1

2

3



n













statistik qator deb ataladi. Statistik qator turli maqsadlarda va turli usullar bilan tahlil qilinishi mumkin. Mana shunday tahlilning maqsadi X t.m.ning empirik(yoki statistik) taqsimot funksiyasini tuzishdan iborat bo‘lishi mumkin.
(6.3.1) qatorni kamaymasligi bo‘yicha tartiblaymiz:


(6.3.2)

hosil bo‘lgan (6.3.2) qator variatsion qator deyiladi.


Ixtiyoriy statistik qator (6.3.1) yordamida empirik yoki tanlanma taqsimot funksiyasi aniqlanishi mumkin.

  • Quyidagicha

(6.3.3)

aniqlangan funksiya empirik(yoki tanlanma) taqsimot funksiyasi deyiladi. Bu yerda I(A) orqali A hodisa indikatori belgilangan. Statistik qator (6.3.1) t.m.lardan iborat bo‘lgani uchun, empirik taqsimot funksiya ham har bir tayinlangan x da t.m. bo‘ladi.


6.1-misol. Uzoqlikni o‘lchovchi asbob bilan ma’lum masofa o‘lchanganda tasodifiy xatolikka yo‘l qo‘yildi. Tajriba 20 marta takrorlanganda yo‘l qo‘yilgan xatoliklar statistik taqsimot funksiyasini tuzing. Statistik qator quyidagicha bo‘lsin:



i

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10



5

-8

10

15

3

-6

-15

20

12

15




i

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20



-4

-2

20

14

-8

-12

16

10

-5

18

Eng kichik kuzatilma -15. Demak, . -15 bir marta kuzatildi, demak, uning chastotasi . Shuning uchiun, -15 nuqtada empirik taqsimot funksiya ga teng bo‘lgan sakrashga ega, -15 nuqtadan -12 nuqtagacha bo‘lgan oraliqda funksiya ga teng. -12 niqtada empirik taqsimot funksiya ga teng bo‘lgan sakrashga ega, -12 nuqtadan -8 nuqtagacha bo‘lgan oraliqda funksiya ga teng. -8 niqtada empirik taqsimot funksiya ga teng bo‘lgan sakrashga ega, chunki -8 qiymat ikki marta uchraydi va hokazo. Empirik taqsimot funksiya grafigini chizamiz.





34-rasm.

Har qanday t.m.ning empirik taqsimot funksiyasi kuzatilgan nuqtalarda shu kuzatilmaning chastotasiga teng va sakrashga ega bo‘lgan pog‘onali, uzlukli funksiyadan iborat bo‘ladi.


Bernulli teoremasiga asosan tajribalar soni n cheksiz o‘sganda hodisaning chastotasi shu hodisaning ehtimolligiga intiladi. Bu esa empirik taqsimot funksiyaning n cheksizlikka intilganda haqiqiy taqsimot funksiya ga istalgancha yaqin bo‘lishini anglatadi.
Empirik taqsimot haqida quyidagi tasdiqni keltirish mumkin.
Teorema(Glivenko-Kantelli). Ixtiyoriy uchun quyidagi munosabat o‘rinli

Demak n ortgani sari funksiya ga barcha x larda 1 ehtimollik bilan tekis yaqinlashar ekan.





Yüklə 229,5 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin