Mavzu: Ikki xonali sonlarni xonadan o'tib qo'shish

Yechilishi: 1) otasining yoshi - 72 : 2 = 36 (yosh);
2) Malikaning yoshi - 72 : 8 = 9 (yosh).
MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu:Qoldiqli bo`lish(jadvaldan tasgqari).

Maqsad:Talimiy: O'quvchilarda qoldiqli bo'lishning tanlash
usuli bo'yicha bilim, ko'nikma va malakalarini shakllantirish.
Tarbiyaviy: Misol va masalalarni yechish orqali hayotiy ko'nikmalarni shakllantirish.
Rivojlantiruvchi: bo'lishni tekshirish bo'yicha bilim,ko'nikma va malakalarini shakllantirish.
Metodlar: Suhbat, mustaqil ish.
Jihozlar: Darslik, sirkul,chizg'ich, mavzuga doir plakatlar
Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism
Navbatchi axboroti.
Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish.Pata oralab tekshirib chiqiladi,orada o`quvchilarning bazilari daftalaridan misollarni o`qib beradilar.Daftarla almashtiriladi.
III. Yangi mavzu bayoni.
Jadvaldan tashqari qoldiqli bo'lishda bo'linmani topish uchun tanlash usulidan foydalaniladi. O'quvchilarga qoldiqli bo'lishning tanlash usuli 266-misol orqali tushuntirib beriladi. Qoldiqli bo'lishning tanlash usuli qoidasini har bir o'quvchi yoddan bilishi zarurligi ta'kidlanadi.
267-misol mustaqil yechiladi. Shu bilan birga o'quvchilar misolni doskada ham yechadilar.
25:2 54:4 64:5 87:8
38:3 75:6 95:7 98:9
268-masala keltirilgan reja bo'yicha yechiladi:
1) bitta guldondagi qizil chinnigul - 32:5 = 6 (ta) (2 taqold)
2) bitta guldondagi oq chinnigul - 21:5=4 (ta) (1 ta qold.).
IV.Mustahkamlash.263-topshiriq bo'yicha o'quvchilar mustaqil ravishda sirkulyordamida berilgan radiusli aylanalar chizadilar, ularning markazlarini belgilaydilar va diametrlarini o'tkazadilar.
269-topshiriqdagi boshqotirmaning javobi: 49.
V.Baholash.Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.
VI. Uyga vazifa berish.271-misol va 272-masala uyga berilib, ularni bajarish bo'yicha tegishli ko'rsatmalar beriladi.

1. 
   terilgan jami xurmolar - 45 + 54 = 99 (kg);
   
2. 
   har bir yashikda - 99 : 8 = 12 (kg) (3 kg qold.).
   

MRO`TIBO`________________
Sana. Mavzu:Qoldiqli bo'lishni tekshirish.
Maqsad:Talimiy: Qoldiqli bo'lishni tekshirish bo`yicha bilim berish.
Tarbiyaviy: Misol va masalalarni yechish orqali hayotiy ko'nikmalarni shakllantirish.
Rivojlantiruvchi: bo'lishni tekshirish bo'yicha bilim,ko'nikma va malakalarini shakllantirish.
Metodlar: Suhbat, mustaqil ish.
Jihozlar: Darslik, chizg'ich, mavzuga doir plakatlar
Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism
Navbatchi axboroti.
Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish.Pata oralab tekshirib chiqiladi,orada o`quvchilarning bazilari daftalaridan misollarni o`qib beradilar.Daftarla almashtiriladi.
III. Yangi mavzu bayoni.
O'quvchilarga qoldiqli bo'lishni tekshirish 273-misol orqali tushuntirib beriladi.
Qoldiqli bo`lishni tekshirish uchun bo`linma bo`linuvchiga ko`paytirilib,qoldiq son qo`shiladi.Natija bo`linuvchiga teng bo`lsa, qoldiqli bo`lish to`g`ri bajarilgan bo`ladi.
Qoldiqli bo'lishni tekshirish qoidasini har bir o'quvchi yoddan bilishi zarurligi ta'kidlanadi.
274-misol mustaqil yechiladi. Shu bilan birga o'quvchilar misolni doskada ham yechadilar.
17:2 38:4 64:6 79:8
25:3 47:5 58:7 95:9
275-topshiriqdagi rasm asosida quyidagicha masala tuzilishi mumkin: Olib kelingan noklar 7 tadan qilib 4 ta vazaga solingandan keyin 5 ta nok ortib qoldi.Nechta nok olib kelingan?
Yechish:7x4=28
28+5=33
Javob:33 ta nok olib kelingan.
IV.Mustahkamlash.276-topshiriq bo'yicha mustaqil ravishda sirkul yordamida berilgan radiusli doiralar chizadilar, ularning markazlarini belgilaydilar, diametrlarini o'tkazadilar va chizg'ich yordamida o'lchaydilar.
277-topshiriqdagi boshqotirmaning yechilishi: 22 + 2 = 24.
V.Baholash.Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.
VI. Uyga vazifa berish.278- misol,279- masala.
MRO`TIBO`________________
Sana. Mavzu:Uch va undan ortiq ko`paytuvchilarni ko`paytirish..
Maqsad:Talimiy: O'quvchilarga ko'paytirishning guruhlash qonuni haqida tushuncha hosil qilish,
Tarbiyaviy: uch va undan ortiq ko'paytuvchilarni ko'paytirish bo'yicha bilim, ko'nikma va malakalarini shakllantirish.
Rivojlantiruvchi: bo'lishni tekshirish bo'yicha bilim,ko'nikma va malakalarini shakllantirish.
Metodlar: Suhbat, mustaqil ish.
Jihozlar: Darslik, chizg'ich, mavzuga doir plakatlar
Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism
Navbatchi axboroti.
Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish.Pata oralab tekshirib chiqiladi,orada o`quvchilarning bazilari daftalaridan misollarni o`qib beradilar.Daftarla almashtiriladi.
III. Yangi mavzu bayoni.
O'quvchilarga uch va undan ortiq ko'paytuvchilarni ko'paytirish qoidasi 280-misol orqali tushuntirib beriladi. Shu asosda 275-misolning yechilishi ko'rsatib beriladi.
282-misol ko'rsatilgan namuna bo'yicha mustaqil yechiladi. Shu bilan birga o'quvchilar misolni doskada ham yechadilar.

Namuna:2x2x2x2x=(2x2) x(2x2) 4x4=16

2x2x2x2x 3x2x2x4 4x2x5

2x3x2x3 4x2x4x2 2x6x4
283-masalaning yechilishi:

1. 
   bolalarga berildi - 8 • 4 = 32 (ta);
   
2. 
   jami shirin kulchalar - 32 + 3 = 35 (ta).
   

284-topshiriqdagi boshqotirmaning javobi: avval tortning yoni
bo'ylab pichoq bilan ikkiga bo'lib olinadi. Keyin kesilgan joyiga nisbatan tik ravishda ikki marta kesiladi.
V.Baholash.Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.
VI. Uyga vazifa berish.285- misol,286- masala.
286-masalaning yechilishi:

1. 
   jami lampochkalar -5-3 = 15 (ta);
   

2)yaroqli lampochkalar -15-2= 13 (ta).
MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu:O`tilganlarni mustahkamlash.

Maqsad:Talimiy:O'quvchilarning ikki xonali sonni ikki xonali songa bo'lish boyicha bilim, ko'nikma va malakalarini shakllantirish.
Tarbiyaviy: Misol va masalalarni yechish orqali hayotiy ko'nikmalarni shakllantirish.
Rivojlantiruvchi: bo'lishni tekshirish bo'yicha bilim,ko'nikma va malakalarini shakllantirish.
Metodlar: Suhbat, mustaqil ish.
Jihozlar: Darslik, chizg'ich, mavzuga doir plakatlar
Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism
Navbatchi axboroti.
Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish.Pata oralab tekshirib chiqiladi,orada o`quvchilarning bazilari daftalaridan misollarni o`qib beradilar.Daftarla almashtiriladi.
III. Mustahkamlash.288- va 289-misollar mustaqil yechiladi. Shu bilan birga o'quvchilar doskada ham yechadilar.
290-topshiriq bo'yicha quyidagicha masala tuzish mumkin: Bozorga 28 ta qopda kartoshka va undan 2 marta kam sabzi keltirildi. Hammasi bo'lib nechta qopda kartoshka va sabzi keltirilgan?
291-topshiriq mustaqil bajariladi.
292-topshiriqdagi boshqotirmaning javobi: soat 4-00 ni ko'rsatadi.
293-misol va 294-topshiriq uyga berilib, ularni bajarish bo'yicha tegishli ko'rsatmalar beriladi.
IV. Baholash. O`quvchilar daftarlari baholash uchun yeg`ib olinadi.
VI. Uyga vazifa. O`tilganlarni takrorlash .
MRO`TIBO`________________
Sana. Mavzu:6-nazorat ishi.
Maqsad:Talimiy:O'quvchilarning ikki xonali sonni ikki xonali songa bo'lish boyicha bilim, ko'nikma va malakalarini shakllantirish.
Tarbiyaviy: Misol va masalalarni yechish orqali hayotiy ko'nikmalarni shakllantirish.
Rivojlantiruvchi: bo'lishni tekshirish bo'yicha bilim,ko'nikma va malakalarini shakllantirish.
Metodlar: Suhbat, mustaqil ish.
Jihozlar: Darslik, chizg'ich, mavzuga doir plakatlar
Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism
Navbatchi axboroti.
Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish.Pata oralab tekshirib chiqiladi,orada o`quvchilarning bazilari daftalaridan misollarni o`qib beradilar.Daftarla almashtiriladi.
III. Test bayoni.
1. Quyidagi misollardan qaysilarida qoldiq 3 bo'ladi: 1) 8 : 3;2) 15 : 4; 3) 28 : 5; 4) 50 : 7?
A) 1, 2 B) 2, 3 C) 3, 4 D) 1, 3
2. Quyidagi misollardan qaysilarida qoldiqli bo'lish to'g'ribajarilgan: 1) 16: 3 = 5 (1 qold.); 2) 27 : 4 = 5 (3 qold.);
3) 37 : 5 = 7 (2 qold.); 4) 56 : 6 = 9 (4 qold.)?
A) 1, 2 B) 2, 3 C) 3, 4 D) 1, 3
3. Qoldiqli bo'lishni bajaring: 87 : 6.

1. 
   13 (3 qold.) C) 12 (3 qold.)
   
2. 
   12 (2 qold.) D) 12 (4 qold.)
   

4. Quyidagi qoldiqli bo'lishlardan qaysi birida butun bo'linma12 ga teng bo'ladi: 1) 58 : 4; 2) 65 : 5; 3) 79 : 6;4) 98 : 8?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
5.Quyidagi misbllardan qaysi birida ko'paytma 72 ga tengbo'ladi: 1) 2 • 2 • 3 • 4; 2) 2 • 3 • 3 • 4; 3) 2 • 3 • 4 • 4?
A) 1, 2 B) 2, 3 C) 3, 4 D) 1, 3
6.Ko'paytirishning guruhlash qonunidan foydalanib amalni bajaring: 2x7x5.
A) 35 B) 70 C) 80 D) 90
7.Kesmalarning uzunligini o'lchang. AB kesma uzunligi CD kesma uzunligiga bo'linsa, necha santimetr uzunlikdagi kesma qoldiq sifatida ortib qoladi? Qoldiq kesmani chizib ko'rsating.
A_________________________________________B
C_______________D
8. 12 kg mandarinni 2 ta savatga baravardan solishdi. 5 tashunday savatga necha kilogramm mandarin sig'adi?
A) 30 kg B) 24 kg C) 18 kg D) 12 kg
9. Ota 48 yoshda, o'g'li undan 36 yosh kichik. O'g'liningyoshi otasinikidan necha marta kichik?
A) 2 marta B) 3 marta C) 4 marta D) 5 marta
10.40 ta nokni 6 ta vazaga teng taqsimlab chiqish uchun harbir vazaga nechtadan qo'yijrh kerak? Nechta nok qoldiqsifatida ortib qoladi?

1. 
   6 (4 qold.) C) 5 (4 qold.)
   
2. 
   8 (2 qold.) D) 7 (2 qold.)
   

IV. Baholash. O`quvchilar daftarlari baholash uchun yeg`ib olinadi.
VI. Uyga vazifa. O`tilganlarni takrorlash .MRO`TIBO`________________
Sana. Mavzu:Yuzliklar.
Maqsad:Talimiy: O'quvchilarda uch xonali sonlar, yuzliklar bo'yicha bilim, ko'nikma va malakalarni shakllantirish.
Tarbiyaviy: Al-Xorazmiyning matematika rivojiga qo'shgan buyuk ishlarini bayon qilish orqali o'quvchilarda o'z Vataniga bo'lgan g'ururlarini oshirish.
Rivojlantiruvchi:Matematik boshqotirma ustida fikr-mulohaza yuritishga jalb qilish orqali mantiqiy fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.
Metodlar: Suhbat, mustaqil ish, munozara.
Jihozlar: Darslik, chizg'ich, mavzuga doir plakatlar
Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism
Navbatchi axboroti.
Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish.Pata oralab tekshirib chiqiladi,orada o`quvchilarning bazilari daftalaridan misollarni o`qib beradilar.Daftarla almashtiriladi.
III.Yangi mavzu bayoni.295-296-misollar o`quvchilar bilan birgalikda savol-javob asosida og`zaki bajariladi.Shu asosida yuzliklar ustida amallar birliklar va o’nliklar ustida amallar kabi bajarilishi ko’rsatiladi.Al-Xorazmiyning matematika fani rivojlanishiga qo’shgan hissasi haqida o’quvchilar bilan suhbatlashadi.Avvalgi o’quvchilar Al-Xorazmiy haqida to’plam kelgan ma’lumotlarni bayon qiladilar. So’ng-ra 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 raqamlar arab raqami ekanligi , bu raqamlardan ixtiyoriy sanlarni (masalan , 10, 17, 34, 48, 83, 100 sonlarini) hosil qilish mumkinligi, bularning hammasi o’nlik sanoq sistemasi deb atalishi , ular buyuk bobokolonimiz Muhammad al-Xorazmiy tomonidan birinchi bo’lib qo’llanilganligi haqida ma’lumot beriladi.Islom Abdug`aniyevich Karimovning”Yuksak ma`naviyat –yengilmas kuch”kitobidan Al-Xorazmiy haqidagi matn o`qib beriladi.
IV.Mustahkamlash.298- masala yechiladi. Shu bilan birga o'quvchilar doskada ham yechadilar.1)Bohodirning otasi-10x4=40 (yosh)
2) bobosi-10x7=70 (yosh)
299-masalaning yechilisbi:
(20 + 30) • 2 = 50 • 2 = 100 (sm).


300-topshiriqdagi boshqotirmaning javobi: 16.
V. Baholash. O`quvchilar darslardagi ishtirokiga qarab baholanadilar..
VI. Uyga vazifa. 301-302-misol va masalalar.Yechilishi ustida tushuntirish ishlarini olib boraman.
MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu:Yuzlik, o'nlik va birliklardan sonlarni hosil qilish. Maqsad:Talimiy:O'quvchilarda yuzlik, o'nlik va birliklardansonlarni hosil qilish bo'yicha bilim, ko'nikma va malakalarnishakllantirish.Tarbiyaviy: Darslarda olgan bilimlarini xayotda qo`llay olishga odatlantirish.

Rivojlantiruvchi:Matematik boshqotirma ustida fikr-mulohaza yuritishga jalb qilish orqali mantiqiy fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.
Metodlar: Suhbat, mustaqil ish, munozara.
Jihozlar: Darslik, chizg'ich, mavzuga doir plakatlar
Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism
Navbatchi axboroti.
Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish.Pata oralab tekshirib chiqiladi,orada o`quvchilarning bazilari daftalaridan misollarni o`qib beradilar.Daftarlar almashtiriladi.
III.Yangi mavzu bayoni. 303-topshiriq bo'yicha sanoq cho'plari yordamida yuzlik, o'nlik va birliklardan sonlarni hosil qilish tushutiriladi.
304-topshiriq o'quvchilar bilan birgalikda savol-javob tarzida og'zaki bajariladi.Quyidagi sonlarda abakda hosil qiladilar:123,258,342,567,607,845,952
305-topshiriqdagi jadvaldagi uch xonali sonlarni o'qish va yozish mustaqil ravishda bajariladi.
306-misolni o'quvchilar mustaqil yechadilar. Shu bilan birga o'quvchilar misolni doskada ham yechadilar.
28+14 23+37-43 97-(38+25)
54-27 71-42+58 63+(37-28)
IV.Mustahkamlash.
307-masalaning yechilishi:

1. 
   kartoshkaning ikkidan bir qismi - 60 : 2 = 30 (kg);
   
2. 
   uchdan bir qismi - 60 : 3 = 20 (kg);
   
3. 
   qoldi - 60-20-30 = 10 (kg).
   

3 08-topsbjriqdagi boshqotirmaning javobi
c hizmada keltirilgan. Bunda 5 ta bir xil kvadrat va 1 ta katta kvadrat hosil bo'ladi:

V. Baholash. O`quvchilar darslardagi ishtirokiga qarab baholanadilar..

VI. Uyga vazifa. 309-310-misol va masalalar.Yechilishi ustida tushuntirish ishlarini olib boraman.
MRO`TIBO`________________

Sana. Mavzu:Uch xonali sonlar. Maqsad:Talimiy:O'quvchilarda uch xonali sonlar haqida tasawur hosil qilish, cho't yordamida uch xonali sonlarni, hosil qilish malakalarini shakllantirish. Tarbiyaviy: Al-Xorazmiyning matematika rivojiga qo'shgan buyuk ishlarini bayon qilish orqali o'quvchilarda o'z Vataniga bo'lgan g'ururlarini oshirish.

Rivojlantiruvchi:tyez fikrlash ,tez hisoblash ko'nikmalarini shakllantirish.
Metodlar: Suhbat, mustaqil ish, munozara.
Jihozlar: Darslik, chizg'ich, cho`t,mavzuga doir plakatlar
Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism
Navbatchi axboroti.
Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.
II.Uy vazifasini tekshirish.Pata oralab tekshirib chiqiladi,orada o`quvchilarning bazilari daftalaridan misollarni o`qib beradilar.Daftarla almashtiriladi.
III.Yangi mavzu bayoni.311-topshiriqda cho'tda yuzlik, o'nlik va birliklardan sonlarni hosil qilish tushuntiriladi.
312-topshiriqda uch xonali sonlarni cho'tga qanday solish ko'rsatiladi. Uch xonali sonlarga 100 dan 999 gacha bo'lgan sonlar kirishi aytiladi va tushuntiriladi.
313-topshiriqqa binoan sonlarni o`sib borish tartibida yozadilar.
29, 37, 67, 71, 86, 94, 99, 100, 124, 194, 238, 352, 356, 482, 552, 765, 821, 911

314-misol mustaqil bajariladi. Shu bilan birga o'quvchilar 314-misolni doskada ham yechadilar.

28x3+16 19x5-16 3x12+51:3

34+4x13 87-6x12 7x13-4x18
IV.Mustahkamlash.
315- masala quyidagicha yechiladi: