Maxmudov n. M., Hakimov h. A. Makroiqtisodiy tahlil

resurslar to‘la 
bandlik sharoitida samarali va ratsional ishlatiladi.

 
resurslarning cheklanganligi ishlab chiqarishni, ya’ni yalpi 
taklifni iqtisodiyotning eng asosiy muammosi qilib qo‘yadi. Shuning 
uchun klassik model (“supply-side”) iqtisodiyotni 
yalpi taklif 
tomonidan 
o‘rganadi. 

resurslar cheklanganligi muammosi sekin-asta hal bo‘ladi 
(miqdor o‘sishi va sifat yaxshilanishi oqibatida). Ishlab chiqarish 
imkoniyatlarini kengaytirish va texnologik jarayon uzoq davom etadigan 
jarayondir. Barcha narxlar iqtisodiyotda talab va taklif nisbati 
o‘zgarishiga javoban tez o‘zgarmaydi. Shuning uchun klassik model 
uzoq 

---

44 
muddatni tasvirlovchi model hisoblanadi
. 
Narxlarning absolyut 
egiluvchanligi va bozorlarning o‘zaro muvozanati faqatgina uzoq 
muddatda kuzatiladi.
Endi klassik modelda bozorlarning o‘zaro ta’sirini ko‘rib chiqaylik.
Klassik modelda yuqorida aytib o‘tganimizdek, real bozorlar uchta: 
mehnat bozori, kapital bozori va tovar bozori
.
6.1-rasm. Klassik modeldagi real bozorlar
10
 
bunda,
W – ish haqi stavkasi; I – investitsiyalar; 
R – foiz stavkasi; S – jamg‘armalar; 
L
S 
– mehnat taklifi; 
R – narxlar darajasi; 
L
D
– mehnatga bo‘lgan talab; 
AD
- yalpi talab; 
L
F
– to‘liq bandlik; 
AS – yalpi taklif.
Y – milliy ishlab chiqarish hajmi; 
Y
*
- potensial ishlab chiqarish darajasidagi ishlab chiqarish hajmi.
Klassik model xulosalaridan shuni aytish mumkinki, uzoq davom 
etuvchi krizislar iqtisodiyotda bo‘lishi mumkin emas, balki bu faqat 
vaqtinchalik 
nomutanosiblik 
(disproporsiya)lardir. 
Bunday 
nomutanosibliklar bozor mexanizmi bo‘lmish narx mexanizmi o‘zgarishi 
orqali asta-sekin o‘z-o‘zidan yo‘qoladi.
 
10
N.Maxmudov, H.Hakimov. Makroiqtisodiy tahlil. O‘quv-uslubiy majmua. T.TDIU, 2018 

---

45