1. Möminə xatun türbəsi.
Türbənin sərdabəsi aşırımı 10,5 m olan yastı kərpiclə örtülmüş Planda düzgün onbucaqlı piramidadır. Alt qatın möhkəmliyində qalın onüzlü dayaq xüsasi rol oynayır. Dayağın yan tərəfləri ilə divarların sivri tağbəndlərlə birləşməsi nəticəsində göbələkvari bütöv örtük konstruksiyası yaranır. Göbələkvari dayağın tinlərindən qarşı künclərə kərpic qabırğalar- nervürlər atılmışdır. Bu qabırğalar ulduzvari karkas yaradır ki, bu da konstruksiyanın möhkəmliyini və dayanıqlığını artırmaqla tektonik gözəllik yaradır.
Sərdabə planda düzgün onbucaqlı olduğundan bu onbucaqlı xaricinə çəkilən çevrə radiusu ilə tərəfi arasında olan münasibət "qızıl bölgü" mütənasiblik sistemidir. Bu kəmiyyət türbənin ən kiçik elementindən özünə qədər bütün istiqamətdə ölçülərini müəyyən edir.
Düzgün onbucaqlının tərəfi:
Daxili düzgün onbucaqlının tərəfi isə
Türbənin yeralltı hissəsinin hündürlüyü 4 m-dir.
Yerüstü qüllənin planı bayırda düzgün onbucaqlı, içəridə dairəvidir. Bayır onbucaqlı xaricinə çəkilən çevrənin diametri D =14,5 m, radiusu R = 7,25 m-dir. Daxili dairə diametri d = 10,5m, radiusu r = 5,25m.
Kəsiyin forması "Memarlıqda mütənasiblik sistemlərinin növləri"nə görə
(7. şək. 16) müəyyən edilir.
Kəsikdə yerüstü piramidal formanın hündürlüyü (yerüstü hissə döşəməsindən xarici piramidal günbəzin uçulub dağılan hissəsinin oturacağına qədər olan məsafə)
3R = 7,25.3 = 21,75 =22 m
Dostları ilə paylaş: |