MersiN İLİ potansiyel yatirim konulari araştirmasi

Büyüklük (Size) (e_i/E_i): Bölgedeki sektör verisinin, sektörün toplam (Türkiye) verisine oranı,

Baskınlık (Dominance) (e_i/e_n): Bölgedeki sektör verisinin, bölge toplam verisine oranı,

Uzmanlaşma (Specialization) [(e_i/e_n) / (E_i/E_n)]: Sektörün bölgedeki payının, sektörün ülkedeki payına oranını göstermektedir. Burada;

M
e_i : İlçedeki i sektörü değerini,

E_i : i sektörünün Mersin ili toplam değerini,

e_n : İlçe’nin toplam değerini,

E_n : Mersin ili toplam değerini,

ersin İlçeler

e_i : Mersin’deki i sektörü değerini,

E_i : i sektörünün Türkiye toplam değerini,

e_n : Mersin’in toplam değerini,

E_n : Türkiye toplam değerini,

ifade etmektedir. Üç yıldız analizinde, her bir kriter (büyüklük, baskınlık ve uzmanlaşma) için bir eşik değer belirlenmekte ve kriterin hesaplanan değeri bu eşik değerini aşarsa, ilgili sektör bu kriterden bir yıldız almaktadır. Bölgeler bazında analiz edilen sektörler eşik değeri aştığı her kriter bazında bir yıldız aldığından, herhangi bir kriterin eşik değerini aşan sektör bir yıldız, herhangi iki kriterin eşik değerini aşan sektör iki yıldız, üç kriterde de eşik değerini aşan sektör üç yıldız almaktadır. Üç yıldız alan sektörün o bölgede “kümelenme” gösterdiği kabul edilmektedir.

Mersin ve ilçeler için yapılacak bu değerlendirmede eşik değerin belirlenmesinde şu yöntem izlenmiştir:

• 
  Analiz tüm sektörleri kapsayacağından toplam işyeri ve istihdam rakamları için sektörlerinin tamamının toplamı dikkate alınmıştır. İl bazında SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) verileri¹⁴ kullanılarak NACE Rev. 2 dörtlü sektör kırılımında temin edilen veriler üçlü kırılıma göre yeniden düzenlenerek hesaplamalar yapılmıştır¹⁵.
  
• 
  Mersin’de üçlü kırılıma göre verisi bulunan 238¹⁶ alt sektör bulunmaktadır. Türkiye verileri Mersin verileri ile eşleştirilmiş ve 238 alt sektör verisi ve bunların toplamı üzerinden değerlendirme yapılmıştır.
  
• 
  İlçelerde, Mersin ili için yapılan analizde işyeri sayısı açısından yıldız alan 153 sektör, istihdam açısından yıldız alan 120 sektör verisi ve bunların toplamı üzerinden değerlendirme yapılmıştır.
  

Özetle

• 
  Mersin ili için eşik değerin belirlenmesinde;
  
  • 
    Büyüklük kriteri için, ildeki ilgili sektörün sektör Türkiye toplamı içindeki payı (e_i/E_i) kriteri için toplam 81 Düzey 3 bölgesi (il) olduğundan ve her bir ildeki ilgili sektörün ülke geneli içindeki payının beklenen değeri (1/81=0.012346) olacağından, bu değer büyüklük kriteri için eşik değer olarak alınmıştır.
    
  • 
    Baskınlık kriteri için (e_i/e_n), değerlendirmeye alınan 238 imalat sanayi alt sektörü bulunduğundan ve her bir alt sektörün ildeki payının beklenen değeri de (1/238=0.004202) olacağından, bu değer eşik değer olarak kabul edilmiştir.
    
  • 
    Uzmanlık katsayısı için de [(e_i/e_n) / (E_i/E_n)] beklenen değer 1 olacağından (sektörün ildeki payının sektörün ülkedeki payına oranının eşit olması bekleneceğinden), eşik değer olarak 1 alınmıştır.
    
• 
  Mersin’in ilçeleri için eşik değerin belirlenmesinde;
  
  • 
    Büyüklük kriteri için, Mersin ilinde 13 ilçe bulunduğundan¹⁷, ilçedeki ilgili sektörün Mersin toplamı içindeki payı (e_i/E_i) kriteri için, her bir ilçedeki ilgili sektörün Mersin ili geneli içindeki payının beklenen değeri (1/13=0.076923077) olacağından, bu değer büyüklük kriteri için eşik değer olarak alınmıştır.
    
  • 
    Baskınlık kriteri için (e_i/e_n), işyeri sayısı açısından değerlendirmeye alınan 153 alt sektör bulunduğundan, her ilçedeki ilgili alt sektörün Mersin ilindeki payının beklenen değeri (eşik değer) (1/153=0.006535948) olarak; istihdam açısından değerlendirmeye alınan 120 alt sektör bulunduğundan, her ilçedeki ilgili alt sektörün Mersin ilindeki payının beklenen değeri (eşik değer) (1/120=0.008333333) olarak kabul edilmiştir.
    
  • 
    Uzmanlık katsayısı için de [(e_i/e_n) / (E_i/E_n)] beklenen değer 1 olacağından (sektörün ilçedeki payının sektörün ildeki payına oranının eşit olması bekleneceğinden), eşik değer olarak 1 alınmıştır.