Microsoft Word choliqushi ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
115
qo‘ymadim, yalindim, yolvordim, oxiri so‘zlashga majbur qildim. Sekin-sekin yig‘lab turib 
shularni aytdi: 
— Bugun Farida tushimga kiribdi. Men qorong‘i yerlarda izlab yurgan emishman, 
ro‘para kelgan odamlardan: “Farida shu yerdami, xudo xayringizni bersin!” deb so‘rar-
mishman. Yuzi yopiq bir xotin meni qo‘limdan ushlab takiyaga o‘xshagan olaqorong‘i bir 
yerga boshlab kirarmish-da: “Farida shu yerda. Difterit kasalidan o‘ldi”, deyarmish. 
“Qarasam, bechora bolam ko‘zlari yumuq yotibdi. Hali rangining qoni ham ketmabdi. 
Men achchiq-achchiq yig‘lab uyg‘onib ketdim. O‘lik ko‘rgan tirik ko‘radi, deydilar, shun-
day emasmi, o‘g‘lim? Yaqinda Faridani ko‘raman, a, Komron?” 
Oyimning so‘zlarini senga aynan yozdim. Mayli, meni bir yoqqa qo‘yib tur, lekin onang 
o‘rnidagi mana shu keksa xotinni hadeb yig‘lata berish to‘g‘rimi? Xolangning tushlari 
o‘shandan beri mening ham tushim bo‘lib qoldi. Qachon ko‘zlarimni yummayin, harvaqt 
seni uzoq bir yurtning qorong‘i hujrasida ko‘zlaring yumuq, qora sochlaring, guldek 
yuzing...” 
Maktub parchasi shu yerda tugar, menga faqat xolamning motaminigina bildirardi. 
Komron, ko‘rib turibsanki, bizni hamma narsa bir-birimizdan ayiradi. Biz endi ikki dush-
man emasmiz, balki bir-birini hech vaqt ko‘ra olmaydigan ikki begonamiz. 
 
* * * 
Zay-ni-lar, 5 fe-v-ral. 
 
Kecha kechasi botqoqlikda o‘q ovozi eshitildi. Men qo‘rqib ketdim. Munisa esa parvo 
qilmadi. 
— Bo‘lib turadi, jardarmlar qaroqchilarni quvib yurishibdi, — dedi. 
Otishma qisqa pauzalar bilan o‘n minutcha davom etgandan keyin to‘xtadi. 
Voqeani erta bilan bildik. Munisaning taxmini to‘g‘ri chiqdi. Pochtani talagan bir necha 
darbadar bilan jandarm orasida jang bo‘libdi. Jandarmlardan biri o‘lib, ikkinchisini og‘ir 
yaralangan holda Zaynilarga keltirishibdi. U hozir musofirxonada yotgan emish. 
Tush pallasida kichik Vahbi halloslab maktabga yugurib keldi-da, qo‘limdan ushlab: 
— Qiz xo‘jonim, tez zoringni (chodrangni demoqchi bo‘lsa kerak) yopin, yur tezroq! 
Seni musofirxonaga chaqirishyapti, — dedi. 
— Kim chaqiryapti? 
— Doktor chaqiribdi, otam aytdi. 
Darhol chodramni yopindim, oldinda Vahbi, orqada men musofirxonaga tezlab ketdik. 
Musofirxona ikkita kichkina bo‘lmadan va zinapoyali xarob dahlizdan iborat ko‘rimsiz 
bostirma ekan. Tunda qorbo‘ronga yo kasalga uchragan yo‘lovchilar kechalari shu yerga 
kelib tunashar ekan. Goh mahallar shunday odamlarni ovqat bilan ham yo‘qlab turishar 
ekan. 
Eshik oldida bir chiroyli ot yer tepinib turar edi. Burunlaridan bug‘ yopirilib chiqardi. 
Men uning tumshug‘ini silab, ichkariga kirdim. Hovli qorong‘i bo‘lgani uchun chiroq yoqib 
qo‘yishibdi. 
Oyog‘iga kattakon etik, egniga qalin shinel kiyib olgan bir semiz harbiy doktor zina 
pog‘onasiga o‘tirib olib, bir nimalar yozar, qorong‘ida yuzi uncha yaxshi ko‘rinmagan bir 
necha kishi bilan ora-sira gaplashib qo‘yardi. Doktorning yuzini yondan ko‘rdim. Oppoq, 
qalin mo‘ylovlari, baroq qoshlari, jonli va yoqimli yuzi bor edi. Lekin u odamlarga dag‘al, 
hatto uyat so‘zlar bilan gapirardi. Yo rabbiy, shu qadar yomon so‘zlar aytardiki, o‘girilib 
qaytib ketgim ham keldi. 
Doktor mutlaqo yana bir xunuk so‘z aytmoqchi bo‘lganligini bildirib turgan dag‘al bir 
qahqaha bilan kulib boshini ko‘targan edi, meni ko‘rib qoldi. Kulgisi birdan to‘xtadi. Key-

---

Choliqushi (roman). Rashod Nuri Guntekin