www.ziyouz.com kutubxonasi
167
ekansan, girgitton! Chindan ham odamning yeb yuborgisi keladi. Kuyib-yonganlaricha
bor ekan, tasadduq, — dedi.
Juda yomon qizarib ketdim. Lekin sezdirmaslik kerak edi. Bu xotin nima deyayotgani-
ni o‘zi ham bilmaydigan ba’zi nodonlarga o‘xshaydi.
Munisa ikkalamizni uyda yolg‘iz qoldirishib, uzoq yo‘q bo‘lib ketishdi. Quyosh botdi.
Kechqurungi pushti yog‘du chorbog‘ni o‘rab olgan yashilliklar orasida sekin-sekin
yo‘qolib bordi. Ichimdagi vahmni tarqatish uchun Munisa bilan hazillashardim. Lekin qani
endi tarqalsa! Yuragimni vahm qurti kemirar, ichimni chiroq yoqsa yorimaydigan
qorong‘ilik bosib borardi.
Bog‘dan erkaklar, xotinlar ovozi, qahqahalari, sho‘xliklari, buzuq g‘ijjakning
sozlanayotgani eshitilardi.
Derazadan boshimni chiqarib qaradim, lekin qalin yaproqlar orasidan hech nimani
ko‘rib bo‘lmasdi.
Nihoyat, zinapoyadan oyoq dupuri eshitildi. Bir ozdan keyin eshik ochilib, qo‘lida ka-
ttakon chiroq bilan uy bekasi kirib keldi.
— Oppoq qizim, seni jo‘rttaga qorong‘ida kuttirib qo‘ydim. Kun botayotganda bog‘
shunday chiroyli bo‘ladiki, husniga hech to‘ymaydi kishi.
Kampir chiroqning piligini tuzata turib, oydin kechalarda bu bog‘ jannat bo‘lib ketishini
ayta boshlaganda Nazmiya kirdi. Eshik tashqarisida harbiy formalik ikkita ofitserning
uzun qorasi ko‘rindi. Boshim ochiq edi, darrov o‘zimni olib qochib, qo‘llarim bilan so-
chlarimni yopmoqchi bo‘ldim.
Nazmiya kulib yubordi.
— Jonginam, muncha ham qishloqi bo‘lmasang! Harholda, mening nishonlimdan*
qochmassan deyman? Qo‘lingni tushir, voy xudo, uyat emasmi? — dedi.
To‘g‘ri aytadi, qochishga unchalik sabab ham yo‘q edi.
Ofitserlar tortinishib, ikkilanishib ichkari kirishdi. Nazmiya ulardan birini tanishtirdi:
— Faridunbey, nishonlim. Farida xonim, dugonam. Toleimga, ikkala yaxshi ko‘rgan ki-
shilarimning ham ismlari bir-biriga yaqin tushdi.
Yosh ofitser bu latifaga og‘zini katta ochib kuldi. Hali-hali esimda, kichikligimda katta
buvim g‘alati gugurt qutilar sotib olardi. Shularning ustida mo‘ylovlari buralgan, yelkalari
chiqqan, jingalak sochlarining bir tutami ko‘zlariga tushib turgan yarmarka oliftasining
surati bo‘lardi. Faridunbey ham ana o‘sha gugurt qutilarining biridan sakrab tushganday
edi. Qo‘limni takallufsizlik bilan dag‘al qo‘liga olib qisdi, silkitib turib:
— Xonim afandim, tashakkur, bizni nihoyatda minnatdor qildingiz, kechamizga sharaf
berdingiz, salomat bo‘ling, — dedi.
Keyin orqasida turgan ofitserni tanishtirdi.
— Ijozat bersangiz, qulingiz ham o‘zining jona-jon do‘stini tanishtirsa: valiulne’matim
mayor Burhoniddinbey. Do‘stimiz mayor, lekin biz bilgan oddiy mayorlardan emas,
mashhur So‘loqzodalarning kichik avlodi...
So‘loqzodalarning bu kichik avlodi allaqachon qirq beshlarni urib qo‘ygan edi. Sochlari
bilan mo‘ylovlariga oq aralashgan. Kibor oiladan ekanligi hammayog‘idan ko‘rinib turar-
di. Kiyinishi, turishi, so‘zlashi Faridundan butunlay boshqacha edi. Qiyofasi, oppoq so-
chlari o‘rtog‘i menda qoldirgan qo‘rquv aralash yomon taassurotni tarqatdi. Ko‘nglim en-
di bir oz tinchiganday bo‘ldi.
Burhoniddinbeyning gaplari ravon, jonli edi. U boshini nozikkina egib, uzoqdan salom
berdi. Keyin qaddini xiyol bukib:
— Burhoniddin bandangiz, — dedi. — Afandim, marhum padari buzrukvorimiz hamma
mulklari ichida shu bog‘ini ko‘proq yaxshi ko‘rardilar. “Bu yer juda xosiyatli. Men qancha
baxt topgan bo‘lsam, hammasini shu yerda topganman”, deyardilar. Janoblarining tash-