www.ziyouz.com kutubxonasi
213
hech kim yo‘q ekan. Xolalarimni, hammangizni juda ko‘rgim keluvdi. Balki sizlarning
ichingizda ham meni ko‘rgisi kelganlar bordir deb o‘yladim. Innaykeyin, sayohatga o‘rga-
nib qolgan kishilar uchun Taqirdog‘iga kelish nima degan narsa, shunday emasmi, Kom-
ronbey?
Mujgon yana gapga aralashdi.
— Voy tavba-ey, xonim, bey degan takallufning nima keragi bor-a! Aka-uka o‘rnidagi
odamsizlar, deb aytdim-ku boya. Shuning uchun Komronni aka desang ham bo‘laveradi,
Farida.
Ikkalasi ham yerga qaradi. Farida botinqiramay:
— Rostdan ham seni aka desam bo‘laveradimi, Komron? — deb so‘radi.
Javob kutib Komronga qaramas, yonar qo‘ng‘izlar qaynashgan qorong‘iliklarda ko‘zlari
bilan bir narsalar qidirar edi.
Komron tushkun bir tovush bilan javob berdi:
— Ko‘ngling nima istasa, shunday bo‘lsin, Farida..
Endi o‘zlarini birmuncha bosib olib, sekin-sekin gaplasha boshlashdi. Farida sayohatini
qisqagina qilib so‘zlab berdi:
— Istambulda ba’zi ishlarim bor edi. Innaykeyin, boya aytdim, sizlarni juda ko‘rgim
keluvdi. Doktor pochchang ikki oyga ijozat berdi. Xolalarimni, hammangizni sog‘u salo-
mat ko‘rib, boshim osmonga yetdi. Lekin sening boshingga yomon qayg‘u tushibdi,
Komron. Istambulda eshitib juda qattiq xafa bo‘ldim. Rafiqangdan shuncha tez judo
bo‘lganing judayam yomon bo‘libdi. Lekin o‘g‘ling bor ekan. Xudo onasining umrini ham
qo‘shib Najdadga bersin! O‘g‘ling biram shirinki, Komron! Menga juda yoqdi. O‘g‘ling bi-
lan darrov apoq-chapoq bo‘lib ketdik. Shu damgacha quchog‘imdan tushmay o‘tirdi. O,
men bolalarni bir zumda elaktirib olaman...
Farida so‘zlagan sari sekin-sekin ochilib, so‘zlari, qiliqlari bir mahalgi sho‘x qizning
qaqajonligiga aylanib bordi.
Uning ovozini eshitish, kulimsiragan lablarini, olaqorong‘ilikda porlagan shahlo ko‘zla-
rini ko‘rib turish qanchalar baxt ediki! Yigit hech narsani o‘ylamas, hatto u boshqa birov-
ning xotini ekanligini, bu baxtning bir oy yo bir yarim oydan so‘ng yana tushga aylani-
shini xayoliga ham keltirmas edi. Faqat u o‘zining kelganligini ichkaridagilar bilib qolish-
masaydi deb qo‘rqardi. Axiyri qo‘rqqani bo‘ldi. Ularning eshik yonida gaplashib turganla-
rini Narmin ko‘rib qoldi. Bu yosh qiz, Komronning kelganligini hammaga chinqirib jar so-
lgandan so‘ng, yonlariga yugurib kelib, Faridani quchoqladi.
— Sizni esimdan chiqarmaganimga Komron akam ham guvoh, Farida opa! Komron
aka bilan nuqul qizil ko‘ylakli opam to‘g‘risidagina gaplashardik, a, Komron aka? — dedi
Narmin.
II
O‘sha oqshom kechki ovqat to‘y ziyofatiga aylandi. Azizbey dasturxon ustida yosh bo-
lalarday sho‘xlik qilardi.
— Voy Choliqushi-ey, meni yomon dardga soldingda,— dedi Azizbey. — Oting
qulog‘imga chalinsa, yig‘lab yuborishimga oz qolardi. Qara, seni shuncha yaxshi ko‘rar
ekanman!
Oradan ko‘p yillar o‘tganda, endi hech vaqt ko‘rolmaymiz, deb umidlari uzilgan bir
kunda uyasiga qaytgan Choliqushi u yerga shunchaki bir xursandchilik emas, balki eski
kunlarning harorat va muhabbat to‘la parchasini ham birga olib kelganday edi. Butun
yuzlar kular, butun qalblarda ochiq derazalardan kechalari uyga kirib, chiroq atrofida ay-
langan parvonalar, kapalaklarga o‘xshash bir narsalar titrardi. Ovqat oxirida esa u yoq-