Microsoft Word +Islam Mezhepler Tarihi Yayin Nushasi MehmetAliBuyukkara +++
Yüklə 1,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
| hiyerarşi geliştirir. Alimler ve önderler tarafından kitaplar telif edilir,
dolayısıyla bir literatür meydana gelir. Bu süreçte cemaatin farklı inanç ve uygulamaları kökleşerek doktrinleşir. Sonuçta cemaat artık mezhebî bir kimliğe kavuşmuş olur. Mezhepler de cemaatler gibi tarih sürecinde kaybolabilirler. Bölünerek başka cemaat ve mezhepleri doğurabilirler. Hatta çıktığı ana bünyeyi reddederek bağımsız bir din haline bile gelebilirler (Büyükkara, 2005, s. 489). Din ile mezhep arasındaki sosyolojik bağlantıyı bu şekilde özetledikten sonra İslâmiyet ve İslâm mezhepleri konusuna dönebiliriz. Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı gibi mezhepler beşeri oluşumlardır. İlahi kaynaklı vahyin ve nebevi öğretilerin yorumlanış farklılıklarıdır. Dolayısıyla dinin yerine geçemezler. Mezheplerin kendilerini din ile özdeşleştirmeleri yanıltıcıdır. Belki bir zenginlik sayılabilecek mezhepler, böyle bir iddiada bulunmak suretiyle fitne ve çatışma odaklarına dönüşürler. Zira bir mezhebin kendisini hak dinin yegane temsilcisi olarak görmesi demek, diğerlerini 19 dışlaması, dalaletle suçlaması anlamına gelir. Bu durumda ümmetin birlik ve beraberliği kaybolur. Sosyal barış zedelenir. Dindarlar zarar görür. Dinin safiyeti bozulur. Allah Kur’an’da şu ikazları yapmaktadır: “Topluca Allah’ın ipine sımsıkı sarılın ve parçalanmayın!” (Âl-i İmrân: 3/103); “(Ey Muhammed!) Dinlerini parça parça edip gruplara ayrılanlarla senin bir ilgin yoktur. Onların işi Allah’a kalmıştır” (el-En’âm: 6/159). Yukarıdaki ayette geçen “dini parça parça etmek” (ferrekû dînehum), dinin itikadî özünü bozmak anlamına gelir. Bunu yapanlar aynı zamanda ümmet içerisinde sosyal bir parçalanmaya da yol açmış olmaktadırlar. İşte tefrika, hem dinin özündeki hem de toplumun bütünlüğündeki bozulmayı ifade eden bir kavramdır. Bu nedenle, çoğu kez yakın manalarda kullanılan ve bazen tefrika ile karıştırılan ihtilaf kavramından ayrılır. İhtilaf, dinin temel esaslarını kabul etmekle beraber bu esasların mahiyeti üzerinde alternatif düşünceler üretmek şeklinde anlaşılabilir. Müslümanlar arasında ihtilafa yol açan bir mesele, onlar arasında karşılıklı nefret ve ayrılık vesilesi olmuyorsa, yani tefrikaya yol açmıyorsa, bu çeşit ihtilaflar hoş görülebilir, hatta İslâmiyet içerisinde bir zenginlik sayılabilir. Abdestin alınışı konusunda veya namazın rükunları hususunda örneğin Hanefî mezhebi ile Caferî mezhebi arasındaki farklılıklar ihtilaf mı yoksa tefrika mı olarak değerlendirilmelidir? Yüklə 1,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|