Haricî Fırkaları Hâriciler hadislerin ve lafızların dış görünüşlerine/zâhirlerine bakarak hüküm
verdikleri için kendi içlerinde durmadan ihtilaf etmişler ve kendi aralarında
çeşitli fırkalara ayrıldıkları gibi bu fırkalar da tâli kollara bölünmüşlerdir.
İslâm mezhepleri tarihiyle ilgili kaynaklarda farklı sınıflandırmalar
görülmekle birlikte ana Haricî fırkaları, Muhakkime, Nâfi' b. Ezrak'a nisbet
edilen Ezârika, Necde b. Âmir liderliğinde ortaya çıkan Necedât, kurucusu
genellikle Ziyâd b. el-Asfar olarak kabul edilmekle birlikte, bazen de
Abdallâh b. Saffâr olarak kabul edilen Sufriyye, Beyhesiyye, Acâride,
Seâlibe ve İbâdiyye olup diğerleri bunlardan ayrılan alt gruplardır. Bunlardan
Ezarika, Necedat ve Sufriyye gibi Harici fırkaları Abbasiler döneminde Irak,
Horasan, Kirman, Sistan ve Kuzey Afrika’nın çeşitli bölgelerinde isyanlar
48
çıkarsalar da Emeviler dönemindeki kadar başarılı olamamış ve zamanla
etkilerini kaybetmişlerdir.
