Mövzu Müəssisənin dövriyyə kapitalının idarə edilməsi

Material məsrəfi normaları fəaliyyət müddətinə, mad­di re­surs­­­ların təfsilləşdirmə dərəcəsinə və nə­ha­­yət, tətbiq miqyasına və s. əlamətlərinə görə təs­nif­ləşdirilir.
Normalar fəaliyyət müddətinə görə illik və perspektiv olurlar. Adın­dan göründüyü kimi, fəa­liy­yət müddəti il üçün nəzərdə tu­tul­muş məsrəf nor­maları xammal, ma­terial, yanacaq və digər maddi resurs­la­rın məhsul vahidinə or­ta illik məsrəfini sə­ciy­yə­ləndir­mək­lə cari plan­­laşdırmada tətbiq olu­­nur. İl­lik məsrəf normaları il üçün istehsalı plan­laş­dı­rıl­mış məh­sulların plan maya dəyərinin kalkul­ya­­­­siya­sında (məh­sul vahi­dinin maya dəyərinin müəyyən edilmə­sində) is­tifadə olunur.
Maddi resursların təfsilləşdirmə dərəcəsinə görə məsrəf nor­ma­­ları iriləşdirilmiş (ümumi) və müfəs­səl (dəqiq, konkret) norma­la­ra bölünür. İriləşdirilmiş məsrəf nor­ma­ları məhsul vahidinə hər han­­sı adda bir mate­rial növündən maksimum yol verilə bi­lən məsrəf həd­di­ni nə­zərdə tutur. Ümumi (iriləşdirilmiş) məsrəf normala­rı ge­­niş no­menk­laturada hər hansı materialdan sərf edi­ləcək həcmi konkret de­yil, ümumi şəkildə özündə əks etdirir.
Bu və ya digər məmulatın istehsalı ilə əlaqədar olaraq ma­te­riala (məsələn, təbəqə polada) tələbat ümumi məsrəf norması əsa­sında müəyyənləşdirilir. Belə ümumi normalar, adətən, müəs­si­sə­nin il üçün iriləşdirilmiş nomenklatu­rada maddi resursa tələba­tı­nın müəyyənləş­dirilməsində və bir də materialdan qənaət işinin ümumi şəkildə təhli­lində istifadə olunur.
Müfəssəl məsrəf normaları isə məhsul vahidinə hər hansı ma­te­rialdan konkret texniki parametrləri (tip-ölçüsü, profili, markası, kim­­yəvi tərkibi, çeşi­di, növü və s.) göstərilməklə hesablanmış nor­ma­­­lar­dır. Müfəssəl məsrəf normaları təfsilləşdirilmiş sifa­riş­lərin iş­lə­nib ha­zır­lanması və habelə sexlərin kon­kret material növləri ilə təc­hiz edil­məsi işində is­ti­fadə olunur.
Məsrəf normaları tətbiq miqyasına görə fərdi və qrup norma­larına bölünür.
Fərdi məsrəf normaları konstruktor-texnoloji sə­nəd­lər və apa­rıl­mış xüsusi labora­tori­ya tədqiqatı (bəzən statistik məlumatlar) əsasın­da planlaşdı­rıl­mış təşkilati-texniki təd­birlərin həyata keçi­ril­məsi müd­dəti və habelə fəhlələrin ixtisas sə­viy­yə­ləri nəzərə alın­maq­la konk­ret müəssisənin məh­su­lu üçün işlənib ha­zırlanır. Fərdi məsrəf norma­la­rı bü­tün­lükdə məmulat və ya onun hər hansı bir hissəsi üçün də işlənib hazırlana bilər.