MüƏSSİSƏLƏRDƏ monotonluq problemi VƏ onun həLLİ yollari

Elastik zaman metodu. Klassik iş proqramında işgörənin işə başlama və işdən ayrılma saatları dəqiqdir və dəyişmir. Ancaq elasik zaman metodunda işçilər fasilələrini təşkilatın müəyyənləşdirdiyi məcburi iş saatları xaric günün istənilən saatında istifadə etməkdə sərbəstdirlər. Burada gec saatlara qədər çalışan bir müəssisə üçün işə gediş-gəliş seçimləri daha da arrmaqdadır. Elastik zaman metodunun müxtəlif avatajları vardır. İşçilərə özlərinə ayıracaq zaman (sabah yuxusu, həkimlə görüş və s.) verdiyindən davamsızlığı artırır. İş olmadığından və ya işin monotonluğundan təşkilatda olma məcburiyyətini minimuma endirdiyindən təşkilatdan qaçmaq, uzaqlaşmaq kimi istəkləri aradan qaldırır. Bu metod işə qarşı daha çox məsuliyyətli olmağa təşviq etdiyindən işçi məmnuniyyəti artır. Beləliklə, işçi işinə daha çox bağlanmaq istiqamətində motivasiya edilmiş olur.

İş paylaşımı. Başqa bir alternativ çalışma proqramı da iş paylaşımıdır. İş paylaşımı rəhbərliyin təsdiqi ilətam gün bir işin iki və ya saha çox işçi arasında bərabər şəkildə paylaşılmasıdır. İş paylaşımı adətən yarım günlük iş şəraitində tətbiq edilir. Bununla birlikdə, həftəlik və ya aylıq düzəlişlər də tərbiq edilərək inkişaf etdirilir. Təşkilatları adətən bi tətbiqə yönəldən səbəb tam gün işləmək istəməyən bacarıqlı işçiləri təşkilata cəlb etməkdir. Məsələn, çox savadlı müəllim ailəsi səbəbilə işinə çox vaxt ayırmaya bilər. Beləliklə, həm işinə, həm ailəsinə zaman ayırabilən işçinin motivasiysı artır. Bu metodu tətbiq etməyin çətinliyi birgbirilə işləməyin effektiv olduğu işçiləri eyni iş mühitində cəmləməkdir.

Part-time iş. Part-time işdə işçilər 40 saatlıq standard bir iş həftəsindən daha az həftəsindən da az işləyirlər. Part-time çalışmaq "davamlı" və "qısamüddətli" olmaqla iki yerə ayrılır. Qısamüddətli part-time işdə təşkilatlar ehtiyac duyduqlarında  işçiləri işə təşviq etməklə, ehtiyac vəziyyəti aradan qalxdıqda işdən çıxarırlar. Davamlı part-time işdə isə işçilər tam gün işləyən işçilərlə eyni hüquqlara sahib olurlar. İş paylaşımı bir növ davamlı part-time çalışma ilə eynidir. Bu çalışma növünün ən önəmli avantajı tam gün bir işi olduğu üçün ya da başqa səbəblərdən dolayı yarım gün işləmək istəyən fərdlərə bu imkanı verməsidir. Buna misal kimi, doktorantura təhsili alan mühasibin yarım gün bir şirkətdə fəaliyyət göstərməsini qeyd edə bilərik.

Telecommuting (İşyeri xaricində komputer vasitəsilə iş yerinə bağlı olaraq çalışmaq).Telecommuting iş yerinə bağlı bir komputerdən istifadə edərək evdə və ya iş yerindən ayrı hər hansı bir yerdə görülən iş deməkdir. Bu metoda bəzən dəyişən məkan metodu da deyilir. Telecommuting elastik zaman metoduna bənzəməklə birlikdə burada vurğulanan zamandan əlavə çalışılan yerdir. Telecommuting işçilərə həm sərbəstlik, eyni zamanda məsuliyyət aşılayaraq iş məmnuniyyətini və motivasiyasını artırır. Metod un sahib olduğu dezavantajlar bunlardır: təşkilatın fərdlərdən uzaq qalması, qrup ruhunun olmaması, komputerlərdə texniki nasazlıqların yaranması və s. Bununla yanaşı, Hələ XXəsrin sonlarında Amerikan Birləşmiş Ştatlarında ən azı 15 milyon insan bu metod ilə çalışmaqda idi (J.R. Schermerhorn, 1994). Nəticə olaraq hər bir alternativ çalışma proqramının həm işin, həm də işçinin xüsusiyyətlərinə görə bir sıra avantajları və dezavantajları vardır. Önəmli olan təşkilatların ideal tək bir proqram olmayacağını qəbul edərək, özlərinə ən uyğun proqramı tətbiq etməkdir.