Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari

AMALIY MASHG’ULOT- 15

Маvzu: Ma’lumotni tasvirlash modellarini o’rganish. UML modellashtirish tili bilan ishlash.
Ishdan maqsad. Ushbu laboratoriya ishida talabalar UML muhiti bilan tanishib chiqishi kerak Qo’yilgan masala. Talabalar topshiriq variantiga mos ravishda modellar bilan ishlash ko’nikmasiga ega bo’lishlari kerak.
UML-dan foydalanish nimadan iborat? UML asosan dasturiy ta'minot muhandisligi sohasida umumiy maqsadli modellashtirish tili sifatida ishlatilgan. Biroq, endi u bir nechta biznes jarayonlari yoki ish oqimlari hujjatlarini topdi.
Masalan, oqim diagrammalarining o'rnini bosuvchi vosita sifatida UML diagrammasining bir turi bo'lgan faoliyat diagrammalaridan foydalanish mumkin. Ular ish oqimlarini modellashtirishning yanada standartlashtirilgan usulini, shuningdek o'qish va samaradorlikni oshirish uchun kengroq xususiyatlarni taqdim etadi.
UML diagrammalari bu holda tizimning turli jihatlari va xususiyatlarini etkazish uchun ishlatiladi. Biroq, bu tizimning faqat yuqori darajadagi ko'rinishi va, ehtimol, loyihani oxirigacha bajarish uchun barcha kerakli ma'lumotlarni o'z ichiga olmaydi.
UML diagrammalarining turlari UML diagrammalarining bir nechta turlari mavjud va ularning har biri amalga oshirishdan oldin yoki undan keyin (hujjat qismi sifatida) ishlab chiqilganligidan qat'i nazar, har xil maqsadga xizmat qiladi. Boshqa barcha turlarni o'z ichiga olgan ikkita eng keng toifalar - bu xattiharakatlarning UML diagrammasi va Strukturaviy UML diagrammasi. Nomidan ko'rinib turibdiki, ba'zi UML diagrammalar tizim yoki jarayonning tuzilishini tahlil qilishga va tasvirlashga harakat qilsa, boshqalari tizimning xatti-harakatlarini, uning aktyorlari va qurilish tarkibiy qismlarini tavsiflaydi. Turli xil turlari quyidagicha taqsimlanadi:
Xulq-atvor UML diagrammasi - Faoliyat diagrammasi - Use case diagrammasi - O'zaro aloqalarga umumiy nuqtai diagrammasi - Vaqt diagrammasi - Aloqa diagrammasi Tuzilmaviy UML diagrammasi - Sinf diagrammasi - Ob'ekt diagrammasi - Komponent diagrammasi - Kompozit tuzilish diagrammasi - Joylashtirish diagrammasi - Paket diagrammasi - Profil diagrammasi Faoliyat diagrammasi Faoliyat diagrammalari, ehtimol biznes jarayonlarini modellashtirish uchun eng muhim UML diagrammalaridir. Dasturiy ta'minotni ishlab chiqishda, odatda, turli xil harakatlar va harakatlar oqimini tavsiflash uchun foydalaniladi. Ular ketmaket va parallel ravishda bo'lishi mumkin.
Ular faoliyat tomonidan ishlatiladigan, iste'mol qilingan yoki ishlab chiqarilgan ob'ektlarni va turli xil faoliyat turlari o'rtasidagi munosabatni tavsiflaydi.
Yuqorida aytilganlarning barchasi biznes jarayonlarini modellashtirishda juda muhimdir Use case diagrammasi Tizimning asosiy qismi bu tizim bajaradigan funktsional talablardir. Use Case diagrammasi tizimning yuqori darajadagi talablarini tahlil qilish uchun ishlatiladi.
Ushbu talablar turli xil foydalanish holatlari orqali ifoda etilgan. Ushbu UML diagrammasining uchta asosiy tarkibiy qismini ko'rmoqdamiz: Funktsional talablar
- foydalanish hollari sifatida ifodalanadi; harakatni tavsiflovchi fe'l Aktyorlar - ular tizim bilan o'zaro aloqada bo'lishadi; aktyor inson, tashkilot yoki ichki yoki tashqi dastur bo'lishi mumkin Aktyorlar va foydalanish holatlari o'rtasidagi munosabatlar - to'g'ri o'qlar yordamida tasvirlangan Quyidagi misolda inventarizatsiyani boshqarish tizimi uchun UML diagrammasi tasvirlangan. Bunday holda bizda egasi, etkazib beruvchisi, menejeri, inventarizatsiya bo'yicha kotibi va inventarizatsiya inspektori mavjud. Sinf diagrammasi Sinf UML diagrammasi dasturiy hujjatlar uchun eng keng tarqalgan diagramma turi hisoblanadi.
Hozirgi kunda yaratilgan dasturiy ta'minotlarning aksariyati hanuzgacha Ob'ektga yo'naltirilgan dasturlash paradigmasiga asoslanganligi sababli, dasturiy ta'minotni hujjatlashtirish uchun sinf diagrammalaridan foydalanish aql-idrok echimiga aylandi. Bu sodir bo'ladi, chunki OOP sinflarga va ular orasidagi munosabatlarga asoslangan. Xulosa qilib aytganda, sinf diagrammalarida atributlari (ma'lumotlar maydonlari deb ham yuritiladi) va ularning xatti-harakatlari (a'zo funktsiyalari deb ham ataladi) bilan bir qatorda sinflar mavjud. Aniqrog'i, har bir sinfda uchta maydon mavjud: tepada sinf nomi, ismning ostidagi sinf atributlari, pastda sinf operatsiyalari / xatti-harakatlar. Turli sinflar o'rtasidagi munosabatlar (bog'lovchi chiziq bilan ifodalanadi), sinf diagrammasini tashkil qiladi.