Mövzu 4.Mənfi olmayan tam ədədlər çoxluğunda toplama və çıxma
əməlinin nəzəri çoxluq anlayışı əsasında tərifi və xassələri
Mənfi olmayan tam ədədlərin toplanması
Toplama əməlinin nəzəri çoxluq anlayışı əsasında daxil edilməsinin əsas metodik xüsusiyyəti ondadır ki, bu halda əvvəlcə iki ədədin cəmi anlayışı təyin edilir. Sonra cəm anlayışına əsasən toplama əməlinə tərif verilir. İki ədədin cəmi anlayışı isə iki çoxluğun birləşməsi əməlindən çox sadə məntiqi nəticə kimi alınır.
Tərif : Mənfi olmayan ədədi sonlu çoxluğunun, ədədi sonlu çoxluğunun elementlərinin sayı olduqda və çoxluqlar kəsişmədikdə, bu çoxluqların birləşməsindən alınan çoxluğun elementlərinin sayını göstərən ədədə və ədədlərinin cəmi deyilir.Bu tərifi riyazi simvolların köməyilə qısa şəkildə aşağıdakı kimi yazmaq olar. Ø
Tərif : İki ədədin cəminin tapılmasına imkan verən əmələ toplama əməli deyilir. Verilmiş ədədlərin özləri isə toplananlar adlanır.
Bu tərif iki ədədin cəmini təyin etməyə imkan verir. Lakin asanlıqla göstərmək olar ki, istənilən sonlu sayda ədədlərin cəmini təyin etmək üçün iki ədədin cəminin təyin olunması kafidir.Məsələn,
Cəmin aşağıdakı xassələri var:
1)Cəmin yerdəyişmə ( kommutativlik ) xassəsi
İxtiyari mənfi olmayan və ədədləri üçün bərabərliyi
ödənilir.
2)Cəmin qruplaşdırma ( assosiativlik) xassəsi
İxtiyari mənfi olmayan , və ədədləri üçün bərabərliyi ödənilir.
Misal. Toplamanın xassələrindən istifadə etməklə hesablayın.
Dostları ilə paylaş: | 
