Mühazirə Fənn: Azərbaycan tarixi Müəllim Sərvərov Bəxtiyar

4. Azərbaycanda mədəni quruculuq
1923-cü ildə savads ızlıqla mübarizə üçün Xüsusi Komitə yaradılmışdı. 30-cu illərin sonlarında Azərbaycanda 4500-ə qədər ümumtəhsil məktəbi fəaliyyə t göstərirdi–695 min şagird təhsil alır-dı. 1921-ci ildən Az ərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutu, Azərbaycan Politexnik İnstitutu, Şərq dünyasında ilk Konservatoriya, Ali Rəs-samlıq Məktəbi, 1929-cu ildən Gə ncədə Az ərbaycan Kənd Təsər-rüfatı İnstitutu fəaliyyət göstərirdi. 1930-cu ildə Azərbaycan Tibb İnstitutu açı ldı. Politexnik İnstitutu Neft İnstutuna çevrildi. 1934-cü ildə Sənaye İ nstitutu və Xalq Təsərrüfatı İnstitutu yaradıldı. 1938-ci ildə Gəncədə və Şəkidə müəllimlər institutları işə başladı.
1923-cü ildə “Azərbaycanı Öyrənən Cəmiyyət” yaradıldı, 1929-cu ildə bu Dövl ət Elmi Tədqiqat İnstitutuna çevrildi. Sonralar bunun əsasında SSRİ Elmlər Akademiyası Cənubi Qafqaz Filialının Azərbaycan şöbəsi təşkil edildi. 1935-ci ildə bu şöbə SSRİ EA Azərbaycan filialına çevrildi. 1922-ci ildə Azərbaycan Arxeologiya cəmiyyəti yaradıldı , 1923-cü ildə bu cəmiyyət Arxeologiya Komitə-sinə, 1927 -ci ildə isə Tarix, İncəsənət və Təbiət Abidələrinin Mühafizəsi Komitəsinə çevrildi.

1926-cı ildə Bakıda I Ümumiittifaq Türkoloji qurultayı ke-çirildi. 20-30-cu illərdə Respublikada “Kommunist”, “Bakinski raboçi” qəzetləri, “Molla Nəsrəddin”, “Şərq qadını” və s. jurnallar nəşr edilirdi. 1924-cü ildə Bakıda ilk dəfə radio qurğusu qu-raşdırıldı. 1926-cı ildən radiostansiya fəaliyyətə başladı. 1926-cı ildə “Qızıl qələmlər” ittifaqı, 1932-ci ildə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı yaradıldı.

1922-ci ildə Azərbaycan Dövlət Dram Teatrı, 1924-cü ildə Azə rbaycan Opera və Balet Teatrı açıldı. 1920-ci ildə yaradılmış Rus Azad tə nqid və təbliğ teatrı, 1923-cü ildə Bakı işçi teatrına, 1937-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrına çevrildi. 1931-ci ildə Azərbaycan Kukla Teatrı, 1936-cı ildə Gənc Tama-şaçılar Teatr ı, 1938-ci ildə Müstəqil Komediya Teatrı yaradıldı, Naxçıvanda, Gəncədə, Xankəndində, Şəkidə dövlət teatrları fəaliy-yətə başladı.
1937-ci ildə Ü.Hacıbəyovun “Koroğlu” operası tamaşaya qo-yuldu. 1940-cı ildə Əfrasiyab Bədəlbəyli ilk Azərbaycan baletini-“Qız qalası”nı yazdı. 1934-cü ildə Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı yaradıldı. Məşhur xanəndələr S.Qaryağdıoğlu, S.Şuşinski, X.Şu-şinski, Z.Adıgözəlov və b. milli musiqimizin inkişafında mühüm rol oynamışdılar.

1926 -cı ildə kinostudiya yaradı ldı. 1932-ci ildə Azərbaycan Rəssaml ıq İ ttifaqı yaradı ldı. 1929-cu ildə ərəb qrafikalı əlifbaya, 1939-cu ilin sonundan isə kirill qrafikasına keçilmişdi.

XVII FƏSİL