Müsahibat uçotu

İnvestisiya fəaliyyətindən yaranan 
pul vəsaitlərinin xalis hərəkəti 
Maliyyələşdirmə 
fəaliyyətindən 
yaranan pul vəsaitlərinin hərəkəti 
Pul daxilolmaları 
İstiqrazların, 
borc 
sənədlərinin, 
veksellərin, istiqraz vərəqələrinin, 
girov (ipoteka) kağızlarının və digər 
qısamüddətli 
və 
uzunmüddətli 
istiqrazların buraxılmasından pul 
vəsaitlərinin daxilolmaları 
Alınmış 
faizlər 
şəklində 
pul 
vəsaitlərinin daxilolmaları 
CƏMİ: DAXİLOLMALAR 

---

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva 
 
215 
 
 
 
 
Pul xaricolmaları 
Hökumətə 
verilən 
Dividendlər 
/Bölüşdürmələr 
Maliyyə 
icarəsi 
üzrə 
yerinə 
yetirilməmiş 
öhdəliyin 
qalıq 
məbləğinin azaldılması üçün icarəyə 
götürən tərəfindən pul vəsaitlərinin 
ödənişləri 
Borc şəklində alınmış məbləğlərin 
geri 
qaytarılmasına 
görə 
pul 
saitlərinin xaricolmaları 
CƏMİ: XARİCOLMALAR 


Maliyyələşdirmə 
fəaliyyətindən 
yaranan pul vəsaitlərinin xalis 
hərəkəti 
Pul 
vəsaitləri 
və 
onların 
ekvivalentlərinin 
xalis 
artması 
(azalması) 
Pul 
vəsaitləri 
və 
onların 
ekvivalentləri üzrə ilin əvvəlinə olan 
qalıq 
Pul 
vəsaitləri 
və 
onların 
ekvivalentləri üzrə ilin sonuna 
olan qalıq 
RƏHBƏR:
BAŞ MÜHASİB:
“_____”________20___ 

---

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva 
 
216 
 
 
 

---

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva 
 
217 
 
 
 

---

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva 
 
218 
 
 
 
 
 
 

---

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva 
 
219 
 
MÜHASİBAT UÇOTUNDA İSTİFADƏ 
OLUNAN ƏSAS ANLAYIŞLARIN TERMİNOLOJİ 
AÇIQLANMASI 
Mühasibat uçotu registrləri
təsərrüfat əməliyyatla-
rının ilkin uçot sənədlərinə əsasən sistemləşdirilməsidir. 
 
Mühasibat uçotu hesabı
təsərrüfat əməliyyatları 
haqqında məlumatların və mühasib uçotunda digər infor-
masiyanın qruplaşdırılması və saxlanılması üçün əsas 
vahiddir.
Sintetik 
hesab
əmlakın, 
kapitalın, 
maliyyə 
nəticələrinin və s. müəyyən edilmiş növü üzrə təyin edil-
miş əlamətlərinə görə ümumiləşdirilmiş məlumatların 
qruplaşdırılmasıdır.
Analitik hesab
sintetik hesablardakı məlumatların 
daha təfsilatı ilə qruplaşdırılmasıdır.
Subhesab
qruplaşdırılmış analitik uçot məlumatlarını 
özündə əks etdirməklə sintetik hesabın bir hissəsidir. 
 
Mühasibat uçotunun hesablar planı
 
mühasibat 
uçotunun müəyyən edilmiş əlamətləri üzrə sintetik və 
subhesabların məcmuudur. 
 
Mühasibat uçotunun standartları
 
bu qanunun 
müddəalarının inkişafı məqsədilə qəbul edilmiş mühasibat 
uçotunun aparılmasına dair icbari qaydaları və ya 
göstərişləri müəyyən edən normativ sənəddir. 
 
Adi (normal) əməliyyat dövrü
 
xammal, material, 
əmtəə və s. sərvətlərin alındığı, pul (kapital) qoyulduğu 
gündən etibarən onların nəticələrinin yenidən hazır 
məhsula, iş və xidmətə çevrilərək satıldığı dövrədək olan 
müddətdir. 
 

---

Mühasibat uçotu A.H.Əliyeva 
 
220 
 
Dövriyyə vəsaitləri (aktivləri)
bir il ərzində, yaxud 
adi (normal) əməliyyat dövründə (bu dövr bir ildən çox ol-
mamaqla) istehsalat, tədavül və istehlak sahələrində 
iştirakı nəzərdə tutulan pul vəsaitləri və digər aktivlərdir. 
Bunlara kassada və bankda olan pul vəsaitləri, tez satılan 
qiymətli kağızlar, debitor borcları, mal ehtiyatları, xam-
mal, materiallar, bitməmiş istehsalat, hazır məhsul, gələ-
cək dövrün xərclərinin cari hissəsi aiddir. 
 
Dövriyyədənkənar (uzunmüddətli) aktivlər
 
bir neçə 
il istifadəsi nəzərdə tutulan faydalı xassələrdir. Bunlara 
əsas vəsaitlər, kapital, yaxud başqa maliyyə qoyuluşları, 
qeyri-maddi aktivlər aiddir. 
 
Qeyri-maddi aktivlər:
 
fiziki əsası olmayan, lakin 
sahibkarın imtiyazı və hüququ əsasında dəyər yaradan 
dövriyyədənkənar aktivlərdir.