Nitq məDƏNİYYƏTİNİn təDQİQİ, İNKİŞafi və


Söz vurğusu, məntiqi vurğu və həyəcanlı vurğudan bəhs olunur



Yüklə 240,5 Kb.
səhifə19/36
tarix01.01.2022
ölçüsü240,5 Kb.
#104313
növüMühazirə
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   36
Söz vurğusu, məntiqi vurğu və həyəcanlı vurğudan bəhs olunur.

1. SÖZ VURĞUSU. Söz vurğusu nltqdə, əsasən iki vəzifəni yerinə yetırir:

1. Sözlərdə forma gözəlliyi yaradır.

2. Sözlərdə yeni məna əmələ gətirir.

Bunlardan birincisi fonetik, ikincisi fonesemantik vəzifədir. Vurğu öz yerində deyiləndə söz tam, dəqiq, səlis, təbii, ürəyəyatan formasını, ən optimal fonetik şəklini alır. Əks halda, sözlər bayağılaşır, öz axarından uzaqlaşır, süni deyim yaranır, məna anlaşılmır. Şifahi nitq üzərində müşahidələr göstərir ki, sözlərin vurğusu səhv vurulanda həm sözlərin, həm də bütövlükdə cümlələrin mənası dolaşır. Məsələn: də'ymə düşər - dəymədüşə'r, görməmiş -görməmi'ş, bağla/ - ba'ğla, yağsa' - ya'ğsa, qı'zdır –qızdır kimi omonimləşmiş sözlər yalnız vurğu vasitəsi ilə fərqlənir. Sözlərdə vurğunun qüsurlu tələffüzü nitqin gözəlliyinə xələl gətirir, onun təbii gücünü azaldır, nəzərdə tutulan fikir, ideya, məqsəd dinləyiciyə istənilən səviyyəyə çata bilmir.

Vurğunun düzgün tələffüzü alınma sözlərin deyilişində xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Dilimizdə işlətdiyimiz alınmalar vurğunun işlənmə yerinə görə üç qrupa bölünür:


  1. Yüklə 240,5 Kb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin