O bobojonov k. Jumaniyozov

E. Ish vaqtidan ortiqcha vaqtda bajarilgan ish uchun haq to’lash.
Bu holda ishchiga ortiqcha ishlagan 2 soati uchun umumiy sharoitdagi 
ish vaqtida ishlaganiga qaraganda 1,5 barobar haq to’lanadi va keyingi 
oxirgi soatlari uchun 2 barobar haq to’lanadi. Bunday bajarilgan ishlar ish 
vaqtini hisobga olish uchun tuzilgan tabel va ma’lumotnoma bo’yicha 
281

---

rasmiylashtiriladi. Bunga asos bo’lib ish vaqtini hisobga olish uchun 
tuzilgan tabel xizmat qiladi.
F. Bayram kunlari ishlaganlik uchun haq to’lash.
Ishlab chiqarish texnologiyasi bo’yicha to’xtashi mumkin bo’lmagan 
sub’ektlarga (GRESlar, kozonxonalar, o’t o’chiruvchilar, transportchilar va 
hokazolar) bayram kunlari ishlashga ruxsat beriladi. Bu kunlar uchun 
mehnat haqi to’lash quyidagicha belgilanadi: 
Ishbay ishchilarga 2 barobardan kam bo’lmagan mehnat haqi;
Soatbay va kunbay ishchilarga 2 barobardan kam bo’lmagan mehnat 
haqi;
Oylik mehnat haqi oluvchi ishchilarga ishlagan soatlari yoki kuni 
uchun 2 barobardan kam bo’lmagan mehnat haqi, agar bu soat yoki kun 
oylik vaqt hajmidan ortiq bo’lsa, agarda bayram kunlari ishlagan vaqti 1 
oylik mehnat vaqtining me’yoriga kirsa, unda 1 barobar mehnat haqi 
to’lanadi.
Bayram kuni ishlagani uchun ishchining xoxishiga ko’ra unga 
belgilangan tartibda haq to’lanadi yoki 1 barobar mehnat haqi saqlangan 
holda dam olish kuni beriladi. Ishchining tundagi ish smenasining bir 
qismi bayram kuniga utsa, usha smenaning bayram kuniga o’tgan soati 
uchun 2 barobardan kam bo’lmagan mehnat haqi to’lanadi. Bu kunlari 
tunda ishlagan smena uchun yoki ishdan tashqari vaqtda ishlagani uchun 
qo’shimcha haq to’lanmaydi, chunki hamma soatlar uchun bayram 
munosabati bilan 2 barobar haq to’lanadi.
G. Кo’p smenali ish tartibi.
Кo’p smenali ishni shakllantirish asosan uzluksiz tartibda ishlovchi 
sub’ektlarda (elektr ishlab chiqaruvchi, metallurgiya, to’qimachilik, non 
mahsulotlari va hokazo) amalga oshiriladi. Bu sub’ektlarda ikki va undan 
ko’p smenali ish tashkillashtiriladi. Кechki smena yoki tungi smenadagi 
bajarilgan ishlar uchun beriladigan imtiyozlarning hajmi har xil bo’ladi. 
Tungi smena - bu ish vaqtining yarmidan ko’p qismi soat 22dan ertalabki 
6gacha to’g’ri keladigan smenadir.
Кechki smena – bu tungi smenadan oldingi smena bo’lib, uning 
boshlanishi soat 14-16 larga to’g’ri keladigan smenadir.
Boshqacha mehnat qilish tartiblari ko’p smenali ish tartibiga kirmaydi 
(masalan, ish soatlarini ko’chirish, sutkali navbatchilikda bo’lish va 
hokazo). Bu turdagi ishchilarga mehnat qilish sharoitiga qarab boshqa 
turdagi qo’shimcha to’lovlar mavjuddir.