Mülki müdafiə
129
TƏBİİ FƏLAKƏTLƏR
deyilir. Təbii fəlakətlərə zəlzələ,
vulkan püskürməsi, qar uçqunları, sel, sürüşmələr, fəlakət
törədici küləklər, qasırğa və burulğanlar, fırtına aiddir.
Əhalinin sürətli artımı və şəhərlərdə sıx məskunlaşma, ətraf
mühitin çirklənməsi, həyat fəaliyyətinin pozulması və təhlükəli
kortəbii hadisələrin artması, eləcə də kommunikasiya və
texnoloji əlaqələrin pozulması təhlükəli təbii fəlakətlərin baş
verməsinə əsas səbəb yaradır.
Respublikamızda il ərzində 10-25 kortəbii təhlükəli
hadisələr baş verir. Bu kortəbii təhlükələrə geofiziki, geoloji,
metroloji və aqrometroloji, dəniz hidroloji, təbii yanğınlar,
infeksion xəstəliklər aiddir.
Təhlükəli təbii fəlakətlərin xarakteristikaları ilə yaxından
tanış olaq:
Zəlzələ.
Yerin təkindəki potensial enerjinin qəflətən
meydana çıxaraq bütün ətraflara yayılmasına zəlzələ deyilir.
Zəlzələlər tektonik (yer qabığında əmələ gələn dəyişikliklər) və
vulkanik mənşəli ola bilər. Zəlzələlər yeraltı təkanlar sayəsində
müşahidə olunur. Təkanların sayı cürbəcür olur. Dağıdıcı
xarakterinə görə zəlzələnin təsiri atom bombasının zərbə
dalğasına bənzəyir. Yeraltı təkanlar zəlzələdən ən qısa məsafə
qət etdiyi üçün ən güclü dağıntı episentrdə baş verir.
Dərinlik xüsusiyyətinə görə zəlzələlər 4 qrupa bölünür:
•
Səthi zəlzələlər (episentr 10 km-ə qədər dərinlikdə);
•
Normal zəlzələlər (episentr 10-60 km dərinlikdə);
Dostları ilə paylaş: 
