Oliy va o’rta maxsus ta’lim



Yüklə 53,54 Mb.
səhifə266/282
tarix16.10.2023
ölçüsü53,54 Mb.
#130473
1   ...   262   263   264   265   266   267   268   269   ...   282
va okeanlar tabiij geografijasi uv llanma (2)

Dovon

tog’ qirralarining pasaygan qismlar;

Ekvatorial o’rmonlar zonasi

Ekvatorning har ikki yonida 5—8° sh.k. dan 4—11° j.k.lar oralig’ida joylashgan geografik mintaqa; shim. va jan. tomonlardan subekvatorial mintaqalar bilan chegaradosh. Ba’zi tadqiqotchilar
E.m.ni tropik mintaqaga kiritadilar. Iqlimi quyosh energiyasining ko’p tushishiga bog’liq ravishda shakllangan.

Ekvаtоr

Yer shаrini tеng ikki bo’lаkkа аjrаtib turuvchi аylаnа chiziq.

Ekzogen omillar

Yerning tashqi kuchlari ta’sirida vujudga keladi. Quyosh radiasiyasi, butun olam tortishishi, Yerga kosmik chang va metioritlarning
kelishi, fizik, kiyoviy, biologik nurash va h.k.

Endogen omillar

Yerning ichki kuchlari ta’sirida vujudga keladi -litosferada erigan magmatik jinslar o’choqlarining paydo bo’lishi, tog’ paydo bo’lishi,
vulkanizm, zilzilalar, Yer po’sti ayrim qismlarining vertikal tubranishi va h.k.

Eonlar va eralar

Yer shari taraqiyotining uzoq davom etgan geologik bosqichlar.

Epitsentr

Silkinish paydo bo’lgan zilzila o’chog’i.

Eroziya

(lotincha – arodere - yemirmoq) oqar suvlarning o’yish ishi natijasida
hosil bo’ladi.




Fenologiya

(yunoncha «fenomena»– hodisa, «logos»– fan) – yil fasllarining almashishini va ob-havoning o’zgarishi munosabati bilan organik va anorganik tabiatning mavsumiy o’zgarib borishini o’rganadigan
fan.

Firn

(nemischa- firni – o’tgan yilgi, eski)- qorni qayta krisatallashi
oqibatida hosil bo’lgan donador muz.

Frontlar

ikki havo massasini bir – biridan ajratib turadigan oraliq qatlamdir.

Geobotanika

Yer yuzasida o’simliklar tarqalishining geografik jihatlarini
o’rganadigan fan.

Geoekologiya

ekologiyaning yuqori bosqichdagi ekotizimlarni, (geotizimlarni) shu jumladan biosferani ham tadqiq etuvchi bo’limi. G-ni landshaft
ekologiyasi, biogeosenologiya deb ham yuritiladi.

Geofizika

(yunoncha geo – Yer, fyuzis – tabiatshunoslik asosi) – Yerning ichki tuzilishini, geografik qobiqlarda (atmosfera, gidrosfera, Yer po’sti, mantiya, Yer mag’zida) ro’y beradigan jarayonlarni o’rganuvchi
fanlar turkumi.


Yüklə 53,54 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   262   263   264   265   266   267   268   269   ...   282




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin