Onderwijsinnovatie in Europa : Voorbeelden van goede praktijken uit tien Europese landen

10.Schotland

10.1S
chema onderwijssysteem

10.2Beleidsontwikkelingen en beleidsopties ^{158 159}

76. Vijf nationale prioriteiten

In maart 2000 werd een nationaal debat in Schotland¹⁶⁰ opgestart over het beste onderwijs dat aan jongeren kan worden gegeven. In December 2000 heeft het Committee for Education, Culture and Sport van het Schots parlement vijf nationale prioriteiten voor onderwijs goedge­keurd¹⁶¹. In essentie komen die hier op neer:

• 
  Achievement and Attainment (te bereiken doelen): in alle scholen het niveau verhogen spe­ciaal voor wat betreft leesvaardigheid (literacy) en rekenvaardigheid (numeracy), en het niveau van de resultaten van het nationaal examen verbeteren.
  
• 
  Framework for learning (een kader om te leren): de leraren ondersteunen om hun vaardig­he­den verder te ontplooien; de zelfdiscipline bij leerlingen bevorderen en van de school een omgeving te maken die aanzet tot leren.
  
• 
  Inclusion and equality (inclusie en gelijkheid): steun geven aan alle leerlingen zodat hun ta­len­ten maximaal kunnen ontwikkelen; speciale aandacht voor leerlingen met bijzondere moeilijkheden of handicaps; het aanmoedigen van het aanleren van Gaelic en andere minderheidstalen
  
• 
  Values and citizenship (waarden en burgerschap): samenwerken met ouders en leerlingen, met lokale buurten en met de maatschappij, om zelfrespect en respect voor anderen te bevorderen, met respect voor de plichten van burgers in een democratische maatschappij
  
• 
  Learning for life (levenslang leren): zorgen dat leerlingen de vaardigheden, attitudes en perspectieven kunnen verwerven
  

Het antwoord van de Schotse Regering op het Nationaal debat over onderwijs, werd gepu­bliceerd in januari 2003. Het document ‘Educating for excellence: Choice and opportunities : the executive’s response to the national debate’¹⁶² tekent de krijtlijnen uit van het beleid naar de toe­komst. De belangrijkste prioriteiten die uit dit document naar voor komen zijn:

• 
  de keuzemogelijkheden van de leerling vergroten door het curriculum aan te passen aan de noden van de 21st eeuw; het curriculum verlichten van 5 tot 14 jaar; vastleggen wat een evenwichtige kern waarnaast de leerlingen keuzes kunnen maken zoals beroepsop­lei­ding
  
• 
  het examineren en testen van leerlingen vereenvoudigen en verminderen
  
• 
  het aantal leerlingen per klas verminderen en de verhouding leerlingen/leraar verbeteren, vooral voor sommige vakken; meer leren in kleine groepen stimuleren
  
• 
  werk maken van discipline op school en iets doen aan pestgedrag
  
• 
  werken aan de verbetering van de schoolgebouwen
  
• 
  meer controle over het budget geven aan de directie die zelf best kan beslissen hoe de middelen optimaal aangewend moeten worden
  
• 
  leraren zullen kunnen lesgeven zowel in de lagere als de middelbare school; grotere flexibiliteit om de overgang van het lager naar het secundair te vergemakkelijken
  
• 
  ouders meer bij de opvoeding van hun kinderen betrekken
  
• 
  de rol van de inspectie verstevigen door meer en betere rapporten aan de ouders.
  

77. Specifieke aandachtspunten voor beroeps- en technisch onderwijs

De Scottish Executive heeft een aantal aandachts- en actiepunten met betrekking tot het beroeps- en technisch onderwijs¹⁶³.
De scholen dienen ondersteund te worden om de curricula op een flexibele wijze aan te wen­den om een evenwichtige kern aan kennis en vaardigheden over te brengen. Onderwijs- en leerprogramma’s moeten beter beantwoorden aan de noden van de leerlingen. Onder­steu­ning dient gegeven zowel aan leerlingen die academisch gericht zijn als aan de andere die meer beroeps- en technisch gericht zijn.
Er zal werk gemaakt worden van een verbrede toegang tot beroepskwalificaties en van het versterken van de banden tussen scholen, Further Education colleges¹⁶⁴ en bedrijven.
Er moet rekening gehouden worden met aanbevelingen van het rapport rond de evaluatie van het bedrijf in het onderwijs. Dit rapport, “Determined to succeed”¹⁶⁵ (Vastberaden om te slagen) verwijst naar de rol van de Further Education colleges die de scholen kunnen helpen om de bedrijven meer in het onderwijs te brengen. Het rapport beveelt aan dat alle leer­lingen boven de 14 jaar de kans moeten krijgen om beroepsgericht te leren in een werk­om­ge­ving om relevante kwalificaties te verwerven. Dit zal een groot engagement en een grote inspanning vergen van alle Schotse werkgevers, die zullen moeten samenwerken met lokale overheden en secundaire scholen.
Aangezien de bedrijven niet aan de vraag van de scholen kunnen voldoen, zullen deze zich richten tot de FE colleges die een alternatief kunnen bieden voor stages in het bedrijfsleven. Dit betekent dat lagere en secundaire scholen partnerschappen zullen aangaan met het be­drijfsleven en met de FE colleges. De partnerschap overeenkomst tussen scholen en FE colleges ‘A partnership for a Better Scotland’¹⁶⁶ gepubliceerd in mei 2003, vermeldt de mo­ge­lijk­heid dat 14-16 jarigen een deel van hun school curriculum kunnen lopen in FE colleges om beroepsvaardigheden te verwerven en om hun kansen op tewerkstelling te verhogen.
De regering zal een samenwerkingsstrategie ontwikkelen om de samenwerking te be­vor­de­ren tussen scholen, FE colleges en lokale bedrijven om het voor leerlingen die afstuderen gemakkelijker te maken door te stromen naar de FE colleges of naar de bedrijven.

78. De prioriteiten vertaald in een visie

De prioriteiten vermeld in het rapport ‘Educating for excellence, choice and opportunity’ worden vertaald in een aantal doelstellingen. Enkele¹⁶⁷ daarvan zijn:

• 
  nadruk op comprehensive onderwijs dat aan de noden van alle jongeren beantwoordt; dit betekent dat alle leerlingen niet door hetzelfde systeem dienen geleid te worden maar dat het curriculum dient aangepast te worden aan de lokale noden en prioriteiten
  
• 
  betere lees- en rekenvaardigheden
  
• 
  meer mogelijkheden tot flexibel leren met meer mogelijkheden om buiten de school te leren (met een officiële erkenning van dit leren)
  
• 
  nadruk op vaardigheden en attitudes naast kennis
  
• 
  afbreken van schotten tussen vakken en richtingen om een gelijke waardering te krijgen
  
• 
  gebruik van verschillende leermethodes die creativiteit, actief leren en levenslang leren bevorderen
  
• 
  afstappen van het evalueren van leerlingen dat alleen maar punten toekent om naar een systeem te gaan dat leerlingen helpt te begrijpen hoe ze hun leren kunnen verbeteren; dit heeft een grote impact op de motivatie voor het leren van de jongeren
  
• 
  verlichting van de administratieve taken van de leraren (leraren moeten bezig zijn met lesgeven en niet met administratie)
  
• 
  elke school is een centre of excellence met alle ondersteuning voor leerlingen en families
  
• 
  meer betrokkenheid van de lokale gemeenschap en het bedrijfsleven om mee te helpen aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs
  
• 
  promotie van het Gaelic, de nationale minderheidstaal en het bevorderen van het aanleren van andere talen
  
• 
  de ouders dienen meer bij het beslissingsproces rond het leren van hun kinderen betrokken te worden
  
• 
  werken aan discipline en aan het pesten op school
  
• 
  betere zorg voor de kinderen buiten de school in de schoolomgeving
  
• 
  een team van leraren dat samen verantwoordelijk is voor het leren
  
• 
  leraren die in de lagere school en in het secundair les geven om de overgang tussen de twee te vergemakkelijken;
  
• 
  kwaliteitsclusters tussen secundaire scholen met geassocieerde lagere scholen
  
• 
  bevorderen van uitwisseling van expertise en goede praktijk op lokaal en nationaal vlak
  
• 
  betere schoolgebouwen en ‘excellent school design’ zodat ook de design van de school­gebouwen bijdraagt tot beter en anders leren
  
• 
  directeurs vormen met moderne business skills om hun scholen op een aangepaste wijze te kunnen besturen