Optika 1-Laboratoriya ishi yorug’likning qaytish va sinish qonunlarini o’rganish

2-mashq. Goniometr yordamida yorug’likning to’lqin uzunligi­ni aniqlash
Kerakli asbob va materiallar: Goniometr, difraksion panjara, neon yoki vodorod lampasi.


ISHNING BAJARILISH TARTIBI

1. Goniometrni ishga tayyorlang va uning stolchasiga di­fraksion panjarani tushuvchi nurlarga perpendikulyar qilib o’rnating (20-rasm).

2. Ko’rish trubasidan kuzatib turib, uni o’ng yoki chap to­monga asta-sekin bupib, birinchi tartibli spektrni kuza­ting.
3. Okulyardati belgi chiziqni spektr ustiga to’g’rilang va burilish burchagi ni limbdan yozib oling.
4. Bu o’lchashlarni spektrning keyingi tartiblari uchun ham bajaring va olingan natijalarni jadvalga yozib oling.
5. Olingan natijalar asosida (8-2) formuladan foy­dalanib, kuzatilgan rangli chiziqning to’lqin uzunligini hisoblang.
6. Tajribani boshqa rangdagi spektr chiziqlari uchun ham takrorlang.
7. O’lchashdagi absolyut va nisbiy xatoliklarni baholang va 13-jadvalga yozing.
13-jadval

№

Spektr rangi

φ

m

d, sm

λ, 10^8 sm

Izoh: Bu mashqlarni dastali maxsus darajalangan lineyka yordamida ham bajarish mumkin.


O’Z-O’ZINI SINASH UCHUN SAVOLLAR

1. Yorug’lik nurlari uchun difraksiya, interferensiya hodisasini tushuntirib bering.

2. Parallel nurlardagi difraksiyani tushuntiring.
3 Yorug’lik to’lqin uzunligi qanday aniqlaninishini so’zlab bering.

9 - laboratoriya ishi


YORUG’LIK TO’LQIN UZUNLIGINI NYUTON HALQALARI YORDAMIDA ANIQLASH