O‘zbekiston republikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi ulug‘bek hamdamov, abdug‘opir qosimov jahon adabiyoti

Antiromán  (fr.  Antiroman)  –  shartli  istiloh  bo‘lib,  “yangi  ro-
man” istilohi bilan bir qatorda ishlatiladi. XX asr o‘rtalaridagi fran-
suz modernizmi nasriga nisbatan ham qo‘llaniladi. Ilk bor termin 
1633-yildada  Shard  Sorelning  “Ekstravagant  Berger”  romanining 
qo‘shimcha nomi sifatida ishlatilgan. 1948-yilda J. P. Sartr tomoni-
dan qayta iste’molga kiritilgan.
Bunda  roman  janrining  klassik  elementlaridan  voz  kechiladi. 
Mas., izchil syujetdan, qahramonlar obrazlaridagi butunlikdan. 
Konformizm va begonalashuv bilan bog‘liq alohida situatsiyalarni 

---

262
tahlil  qiladi.  Vaqt  me’yorlariga  rioya  qilinmaydi,  tilda  yangilikka 
e’tibor qaratiladi, chunonchi, punktuatsiya, grammatika va b.larda 
erkin harakat qilinadi. Aloqasi bo‘lmagan rasmlar matnga kirib qo-
ladi, sahifalar bo‘sh tashlab ketiladi va h.k...
Antiromanga  misol  sifatida  V.V.Nabokov  “Rangsiz  olov”  deb 
nomlangan 999 misradan iborat dostonini keltirish mumkin. Doston 
ko‘plab adabiy allyuziyalar bilan to‘ldirilgan. Yoki Xulio Kortasarn-
ing “Mumtozlik o‘yini” romani alohida strukturasi bilan ajralib tura-
di. Muallif so‘zboshisida kitobda “ko‘p kitob” borligi bayon qilina-
di. Ya’ni kamida ikki xil o‘qish kerakligi uqtiriladi. Birinchisi oddiy 
o‘qish bo‘lib, bunga romanning ikki dastlabki qismi kiradi: “U to-
mondan” va “Bu tomondan”. Ikkinchisi, maxsus o‘qish hisoblanib, 
bunda yana qo‘shimcha ravishda romanning “Narigi tomonlardan” 
deyilgan qismlarni o‘qish tavsiya etiladi.