O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi

Maktabgacha  yoshdagi  davrda  jinsiy  tarbiya.  Jinsga  mansublik,  har  bir 

oilada individual ravishda olib boriladi. Har bir xalqning o‘z  mentalitetini hisobga 

oladigan  bo‘lsak,  o‘zbeklarda  jins  tarbiyasiga  alohida  e’tibor  qaratiladi.  Bolaga 

juda  yoshli-  gidanoq  milliy  li

4

boslarga  xos  kiyinish,  ya’ni  qiz  bola  ko‘ylak  va 

lozim  (o‘z  nomi  bilan  «lozim»)  kiyishi,  o‘g‘il  bolaga  xos  kiyimlarini  kiymaslik, 

qiliqlarini  qilmaslik,  orastalik,  muloyimlik  va  boshqa  xarakter  xislatlari  singdirib 

boriladi.  Bola  bog‘chadagi  davrida  o‘g‘il  bolalar  shortikda,  qizlar  yubkada 

yurishlari  ko‘p-  gina  bog‘chalarda  saqlanib  qolgan.  Lekin  afsuski  milliylikka 

e’tibor bola katta bo‘lgan sari  g‘arb tarbiyasi ostida  yo‘qolib bormoqda.  Bunday 

munosabat  bola  oilasida  va  uning  atrofidagilarda  bo‘lgan  axloq  andazalari 

ta’sirining  natijasidir.  Kattalar  tomonidan  to‘g‘ri,  axloqiy  va  aqlli  ko‘rsatmalar 

bolada jinslar farqiga va aloqasiga sog‘lom  munosabatni shakllantiradi. Bola ota-

onasiga  va  tarbiyachiga  jinslar  farqi  haqida,  bolalar  paydo  bo‘lishi  yo‘llari  va 

hokazo  haqida  savollar  berishi  mumkin.  Ko‘p  bolalar  o‘zaro  bu  savollarni 

muhokama qilishadi. 

Bunday  savollarga  bo‘lgan  tabiiy  qiziquvchanlik  kattalar  tomonidan  to‘g‘ri 

tushuntirilishi  kerak.  Shuning  uchun  bolalar  berishi  mumkin  bo‘lgan  savollarga 

oldindan javob tayyorlash foydalidir. Katta yoshli odam bu muammoga shaxsning 

axlo-  qiy  tarbiyasiga  bo‘lgandek  jiddiy  munosabat  bildirishi  lozim.  U  bola  bilan 

suhbatlasha turib, zaruriy odob saqlashi va har bir bolaning yoshini va psixologik 

xususiyatini  inobatga  olishi  kerak.  Bolaga  haqiqatni  uyalmasdan  gapirish  kerak, 

                                                 

4

 

V.S. Muxina .”Gender psixologiya”. M2012 

---

 

 

55 

lekin bu unga kattalar ega bo‘lgan bor ma’lumotlar zaxirasini ochish kerak degani 

emas. 

Shaxsda salbiy tuzilmalarningpaydo bo‘lishi. Har qanday rivojlanish jarayonida 

bo‘lganidek  axloqiy  rivojlanishda  ham  ziddiyatlar  kurashi  bo‘lib  o‘tadi.  Bizning 

hayotiy  tajribamizdan  bevosita  qanday  insoniy  qadriyatlar  shaxsiy  ijobiy 

yutuqlarni  belgilashi,  ziddiyatlar  kurashi  qanday  kechishi  hamda  qanday  qilib 

shaxsda  salbiy  tuzilmalar  paydo  bo‘lishini  kuzatish  imkoniyati  chetda  qoladi. 

Salbiy  tuzilmalar  xatti-  harakatning  sotsial  ko‘rinishi  hamda  shaxsning  muayyan 

xislatlari mohiyatiga ko‘ra rivojlanish mahsuli bo‘lib ular maxsus o‘rganishni talab 

qiladi.