O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

Immun zardoblar. Ba’zi bir yuqumli kasalliklarga qarshi shoshilinch emlash 
va  ba’zilarini  davolash  uchun  ishlatiladi.  Bunday  zardoblar  asosan  maxsus 
emlangan hayvonlarning (otlar) qon zardobidan (geterogen zardoblar) ishlov berish 
yo’li bilan va ma’lum kasalliklar bilan og’rib tuzalgan kishilar (donorlar) qonidan 
(gomologik zardoblar) tayyorlanadi. 
Immun  zardoblar  tarkibida  patogen  mikroorganizmlarni  o’ldiruvchi  va 
ularning  toksinlarini  zararsizlantiruvchi  antitelolar  mavjud.  Passiv  immunitet 
immun  zardoblarni  vena  tomiriga  yuborilganda  darhol  hosil  bo’ladi,  muskul 
orasiga va teri ostiga yuborilganda esa 12-24 soatdan keyin hosil bo’ladi. 
Geterogen zardoblarni qo’llashda ehtiyotkor bo’lish lozim. Avvalo organizm 
sezuvchanligi  aniqlanib  keyin  organizmga  kiritilsa  maqsadga  muvofiq  bo’ladi, 
chunki  sezuvchan  organizmga  Shunday  zardobni  qayta  yuborganda  keskin 
umumiy  reaksiyalar  (zardob  kasalligi, anafilaksiya, shok  holati)  bo’lishi  mumkin. 
Organizm  sezuvchanligini  tekshirish  uchun  teri  orasiga  dori  yuborib  ko’riladi. 
Sezuvchanligi  baland  bo’lgan  kishilarga  faqat  davolovchi  vrach  ishtirokida, 
maxsus sxema bo’yicha, davolash maqsadida yuboriladi. 
Odamlar qonidan tayyorlangan immun zardoblar (gamma-globulinlar) noxush 
holatlarni keltirib chiqarmaydi va organizmdagi immunitet 3-4 hafta davom etishi 
mumkin. Kichik shisha idishlarda rangsiz yoki biroz loyqasimon suyuqlik holatida 
chiqariladi.  Saqlash  jarayonida  sarg’ish  rangga  kirib  qolishi  mumkin.  Harorati  4-
10°S bo’lgan sharoitda saqlanishi kerak, muzlashiga yo’l qo’yib bo’lmaydi. 
Oddiy  (normal)  gammaglobulinlar  donorlar,  plasentar  va  abort  qonlaridan  - 
infeksiyadan  so’nggi  yoki  emlashdan  so’ng  hosil  bo’lgan  immunitetlari  bor 
kishilar  qonidan  tayyorlanib,  qizamiqqa,  poliomielitga,  virusli  gepatitga, 
meningokokka  va  boshqa  infeksiyalarga  qarshi  shoshilinch  emlashda  ishlatiladi. 
Maxsus gammaglobulinlar u yoki bu yuqumli kasallikka qarshi maxsus emlangan 
kishilar  (donorlar)  qonidan  tayyorlanadi.  Masalan:  kanali  ensefalitga  qarshi 
gammaglobulin, 
gripp, 
qoqshol, 
stafilokokkli 
infeksiyalarga 
qarshi 
gammaglobulinlar.