Nafas olish organizmning asosiy funksiyalaridan biri bo‘lib, organizmga kislorod kirishini, undan oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida foydalanish, shuningdek, oksidlanishdan moddalar almashinuvining oxirgi mahsuloti bo‘lgan karbonat angidrid gazi va boshqa ba’zi birikmalar chiqarilishni tahminlaydigan jarayonlar yig‘indisidan iborat. Nafas olishning ikki turi: tashqi
va to‘qima orqali nafas olish bo‘ladi. Tashqi nafas olish nafas olish organlaridagi qon bilan tashqi muhit o‘rtasidagi gazlar almashinuvini, kislorodning qon bilan barcha organlar va to‘qimalarga o‘tishini, ulardan esa karbonat angidrid gazining teskari yo‘nalishda o‘tishini ta’minlaydi. To‘qima orqali nafas olish to‘qima hujayralarining kislorod istehmol qilishiga asoslanadi va bu oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining yig‘indisidan iborat bo‘lib, moddalar almashinuvining oxirgi mahsuloti hosil bo‘lishi va fiziologik funksiyalar amalga oshishi uchun foydalaniladigan energiya ajratish bilan kechadi. Tashqi nafas olish gazlar almashinuvi uchun moslashgan organlarda amalga oshadi. Nafas olish organlariga burun bo‘shlig‘i, halqum hiqildoq, traxeya, bronxlar va o‘pkadan tashkil topgan [4,9].
Dostları ilə paylaş: |
