Özel Eğitim Nedir? vii Neyi öğretir? viii

İpuçlarının Kullanılma Amaçları

İpuçları yön bulmak amacıyla kullanılabilir. Örneğin yemekhaneden gelen seslerden yararlanarak yemekhanenin bulunduğu yöne doğru yönelir,

İpuçları, kişinin çevre içindeki pozisyonunu belirlemek amacıyla kullanılabilir. Örneğin tanımadığı bir binaya girdiğinde sol tarafta bulunan tuvalet kokularını alır, biraz ilerideki kantinden gelen müzik sesleri, tost kokularını algılar. “Sol tarafta tuvalet, ileride kantin var” diye düşünüp pozisyonunu belirler,

İpuçları, yönünü muhafaza etmek amacıyla kullanılabilir. Örneğin, çimleri görsel olarak algılayıp, çimleri takip ederek ilerler.

İpuçları yönelme çizgisini belirlemek amacıyla kullanılabilir. Örneğin, pencereden gelen ışığı görür ve ışığın geldiği yöne doğru dönerek, ışığı izleyerek yürür.

İpuçları çevrede ileriye yönelik projeksiyonu sağlamak amacıyla kullanılabilir (mevcut verileri ileride neyle karşılaşacağını anlamada kullanmak). Örneğin, yerler çakıllı ve tümsekli, bastonla yerleri kontrol ettikten sonra bu yolda dikkatli yürümesi gerektiğini algılaması, eğer dikkatli yürümezse yerler çakıllı ve tümsekli olduğuna göre düşebilir,

İpuçları özel bir hedefin yerini belirlemek amacıyla kullanılabilir. Örneğin çocuk ilk kez geldiği binada tuvalete gitmek istiyor. Tuvaletten gelen kokuları alır ve kokulardan tuvaletin yerini belirler.

İpuçları kişinin kendisini çevrede yeniden yöneltebilmesi amacıyla kullanılabilir. Örneğin, öğrenci üniversiteye gelişinin ilk gününde meyilli bir yolda yürüyerek okuluna ulaşıyor, meyilli yol onun geri dönmesinde ipucu niteliğindedir. Geri döndüğünde düz bir yolda gidiyorsa geri dönmediğini, farklı bir yoldan gittiğini anlar.

İpuçları çevre ile ilgili bilgi edinmek amacıyla kullanılabilir. Örneğin görme algısı olan çocuk sol tarafta bulunan merdivene baktığında, tırabzanı gözleriyle izleyerek eğim yukarı doğruysa, yukarıya çıkılan bir merdiven olduğunu anlar, duvar kenarındaki birinci çöp tenekesi büyük görünüyor, diğer çöp tenekesi küçük görünüyorsa, birinci çöp tenekesinin yakında, daha küçük görünen çöp tenekesinin uzakta olduğunu anlar. Böylece çevre ile ilgili bilgi almak için görsel ipuçlarından yararlanmış olur.

Transfer edilebilen ipuçlarını kullanarak, benzer çevreler hakkında bilgi edinmek amacıyla kullanılabilir. Örneğin, asansörün açılma sesi her yerde aynı olacağı için öğrenci binaya girdiğinde, asansörün açılma sesini duyarak sağ tarafta bir asansör olduğunu anlar. Trafik sesleri, yemekhaneden gelen kokular vb... benzer çevrelere transfer edilebilir.