Özel Eğitim Nedir? vii Neyi öğretir? viii

Sosyolojik Yaklaşım

Tarih boyunca, davranışları farklı olan insan grupları ayrı toplumsal gruplar olarak ele alınmış ve farklı davranılmıştır. Davranışları farklı olan insan gruplarını sosyologların sistemli bir biçimde incelemeye başlamaları 20. YY da gerçekleşmiştir. Sosyologlardan bazıları ruhsal hastalıkları, sapkınlığın bir biçimi olarak ele alıp incelemişlerdir. Toplumsal koşullarla, değişen ruhsal hastalıkla arasındaki ilişkiye bakmışlardır. Sosyologlar eğitim tarihini yorumlarken, eğitimin sosyalleştirdiği varsayımından hareket eder. Genellikle etnik, ırk ve sosyoekonomik bakımdan azınlığı oluşturan gruplar, çoğunluk tarafından kabul gören toplumsal değerlerin oluşturduğu yaptırımların aktarımına karşı koyar ve eğitim kurumlarının kendileri için özel düzenlemelerde bulunmasını ister. Örneğin, Kamu kurumlarında işitme engelliler işaret diliyle, görme engellilerse kabartma yazıyla iletişim kurmak ister.

Bazı batı ülkelerinde ve günümüzde sapkın gruplar kültürel yoksunluğun sonuç olarak görülür. Kültürel yoksunluk kavramı sapkınlıklara çevrenin yol açtığı düşüncesinin çağdaş ismidir. Çocuklardan bazıları toplumun çoğunluğu tarafından kabul görülen kültürün, değer yargılarına ve olanaklarına göre yetiştirilir. Bazıları ise bu değer yargılarından ve olanaklardan yoksun olarak yetiştirilir. Bu durum gruplar arası çatışmaları artırması nedeniyle sapkınlıkları arttırır. Kültürel yoksunluklar sonucu sapkın grupların oluşumunu engellemek amacıyla farklı toplumsal gruplardan gelen çocukları birlikte eğitmesi düşüncesi bir grup yetersizlikten etkilenmiş çocuğun akranlarıyla birlikte eğitilmesi uygulamaları üzerinde etkili olan etmenlerden biridir.

Toplumun çoğunluğu tarafından kabul gören kültürün değer yargılarına göre hazırlanmış, ölçü araçlarıyla ölçülen çocuklar yanlış tanılanabilir. Örneğin Türkiye’den Almanya’ya göç eden bazı ailelerin çocuklarına Alman normlarına göre, hazırlanmış testlerin uygulanması sonucunda zihinsel engelli tanısı konulmuş ve özel sınıflara yerleştirilmiştir. Kültürel yoksunluk kavramı çocukların sınırlandırılması ve eğitim uygulamalarını etkilemiştir. Yanlış tanılama olacağından hareketle, sadece zekâ ölçekleriyle yetinmeyip, uyumsal davranış ölçü araçlarının geliştirilmesine ve kullanılmasına yol açmıştır.

Kaynaklar:

1. 
   Özel eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları (http://orgm.meb.gov.tr)
   
2. 
   Özyürek,M. (2005) Bireysel Farklılıkları İnceleme Yaklaşımları.Ankara:Kök Yayınları.