burch haqidagi bilimlari hajm va mazmun jihatidan kichik mak
tab yoshidagilardan farq qiladi. Katta maktabgacha yosh davrida bu
tasawurlar o‘yin faoliyati bilan bog‘liq bolib, kattalar,
tengdoshlari
va kichik yoshdagilar bilan bolgan munosabatlar doirasida chega-
ralansa, kichik maktab yosh davridagi o‘quvchilarda esa burch ha
qida ko‘p qirrali (o‘qish, mehnat, jamoaviy)
faoliyat bilan bogliq
bolgan birmuncha toliqroq bilim mavjudligini ko‘rish mumkin.
Diffisil bolalar emotsional sohasi xususiyatlari esa L.V.Naziro-
va ishlarida ko‘rinadi. Uning fikricha,
kattalar tomonidan qolla-
niladigan nohaq jazolash, hujum, ayblov
diffisil bolada salbiy
affektiv kechinmalarni vujudga keltiradi1. Bu holatning doimiy
takrorlanishi aqliy faoliyat jarayonidagi buzilishni determinatsi-
yalovchi emotsional zo‘riqish va xavotirlilikni keltirib chiqaradi.
Yuqori xavotirlanish
nerv tizimi ishini susaytirib, fikrlash faoli
yati samaradorligining pasayishiga sabab boladi. Undan tashqa-
ri L.V.Nazirova diffisil bolalarda xavotirlanishning yuqori ko‘r-
satkichlari,
salbiy hissiy kechinmalar, himoyasizlik, o‘z-o‘ziga
ishonchsizlik, adovat hislari mavjud bolishini ta’kidlaydi.
Shunday qilib, maktabgacha yosh davrida o‘yin yetakchi faoli
yat boladi. Bu davr nutqning rivojlanishi uchun senzitiv davr hi
soblanadi. Bola va kattalar
orasidagi yangi munosabatlar, katta
lar obrazi bolaning xatti-harakatlarini ma’lum tomonga yollaydi,
bu esa bola shaxsi rivojlanishida barcha yangi psixologik tuzilma-
larning paydo bolishida asos hisoblanadi.
Dostları ilə paylaş: 
