Salam olsun İbrahimə

İnsanların ehtiyacı və Allahın neməti 
Şəhidin dostları 
Uzaq bir yerdən evə qayıdırdıq. Yolun kənarında ailəsi 
ilə  birgə  bir  qoca  dayanmışdı.  Bizə  əli  ilə  işarə  verdi  və 
mən dayandım. 
Bir  ünvan  soruşurdu.  Yerini  deyəndən  sonra 
problemlərini  danışmağa  başladı.  Zahiri  görkəmindən 
narkomana  və  ya  dilənçiyə  bənzəmirdi.  İbrahim 
motosikletdən enib şalvarının ciblərini axtardı, amma heç 
nə tapmadı. Mənə dedi: "Əmir, üstündə bir şey var?" 
Mən  də  ciblərimi  axtardım.  Təsadüfən,  məndə  də  pul 
yox idi. 
İbrahim dedi: "Sən Allah, yenə bax". 
Yenə  axtardım,  amma  bir  şey  tapmadım.  Kişidən  üzr 
istəyib  yolumuza  davam  etdik.  Yolda  güzgüdən  İbrahimi 
gördüm; gözlərindən yaş axırdı. 
Motosikleti  sağa  çəkib  təəccüblə  dedim:  "İbrahim  can, 
ağlayırsan?!" 
Üzünü  silib  dedi:  "Biz  ehtiyaclı  bir  insana  kömək  edə 
bilmədik". 
– Pulumuz yox idi. Bu ki günah deyil. 
–  Bilirəm.  Amma  ona  çox  yazığım  gəldi.  Həm  də 
kömək etmək səadətindən məhrum olduq. 
Daha  heç  bir  söz  demədim  və  yolumuza  davam  etdik. 
Ürəyimdə  isə  onun  halına  və  mənəvi  saflığına  qibtə 
edirdim. 
Ertəsi  gün  İbrahimi  görəndə  dedi:  "Dünənki  hadisənin 
təkrarlanmaması  üçün  daha  heç  vaxt  evdən  pulsuz 
çıxmayacağam". 
Onun  insanların  problemlərinə  qarşı  diqqəti  mənə 
şəhidlər  ağası  İmam  Hüseynin  (ə)  gözəl  bir  hədisini 

---

 
 
176 
xatırladır: 
"İnsanların 
sizə 
ehtiyacı 
Allahın 
nemətlərindəndir.  Onların  ehtiyacını  aradan  qaldırmaqda 
səhlənkarlıq  etməyin,  çünki  bu  nemət  əlinizdən  çıxa 
bilər".
1
 
*** 
Yaralı  dövrünün  sonları  idi.  Zəng  vurdu  və 
salamlaşandan  sonra  dedi:  "Maşınından  bu  gün  istifadə 
edəcəksən?" 
- Yox, evin önündədir. 
Sonra  gəlib  maşını  aldı  və  dedi:  "Axşamüstü 
qayıdaram". 
Axşamüstü  maşını  gətirdi.  Hara  getdiyini  soruşanda 
dedi: "Sərnişin daşıdım". 
Gülüb dedim: "Zarafat edirsən?" 
– Yox. İndi də işin yoxdursa, qalx gedək, bir neçə yerdə 
işimiz var. 
Evə  girmək  istəyəndə  dedi:  "Evdə  istifadə  etmədiyin 
düyü, yağ – nə varsa, gətir". 
Gedib  bir  qədər  düyü  və  yağ  gətirdim,  sonra  bir 
mağazaya  getdik.  İbrahim  bir  qədər  ət,  yumurta  və  digər 
ərzaq məhsulları alıb maşına mindi. Satıcıya verdiyi xırda 
pullardan bildim ki, həqiqətən sərnişin daşıyıb. 
Sonra  birlikdə  şəhərin  cənubuna  bir  neçə  nəfərin  evinə 
getdik.  Mən  onları  tanımırdım.  İbrahim  qapını  döyüb 
əşyaları  təhvil  verir  və  deyirdi:  "Biz  cəbhədən  gəlmişik. 
Bunlar  sizin  payınızdır".  Elə  danışırdı  ki,  qarşı  tərəf  əsla 
xəcalət çəkməsin. Özünü də təqdim etmirdi. 
Sonradan  öyrəndim  ki,  getdiyimiz  evlər  bir  neçə 
döyüşçünün  evi  imiş.  Evin  kişisi  cəbhədə  vuruşduğuna 
görə İbrahim onlara kömək edirmiş. 
                                                 
1
 "Bihar əl-ənvar", c. 78, s. 121. 

---

 
 
177 
Onun  işləri  mənə  İmam  Sadiqin  bu  hədisini  xatırladır: 
"Müsəlmanın  ehtiyacını  aradan  qaldırmağa  çalışmaq 
Allahın  evini  yetmiş  dəfə  təvaf  etməkdən  üstündür  və 
qiyamətdə təhlükəsizliyə səbəb olar".
1
 
Bu nurlu hədis İbrahimin həyat devizi idi. O, insanların 
problemlərini aradan qaldırmaq üçün əlindən gələni edirdi. 
*** 
Orta  məktəb  dövrü  idi.  İbrahim  günortadan  sonra 
bazarda çalışıb pul qazanırdı. O, qonşulardan birinin güclü 
maddi  problemi  olduğunu  öyrəndi.  Onlar  ailə  başçılarını 
əldən vermişdilər və ehtiyaclarını təmin edə bilmirdilər. 
İbrahim  heç  kimə  bir  söz  demədən  hər  ay  maaşını 
alanda o ailənin əksər xərcini ödəyirdi. Evdə hər dəfə artıq 
xörək  bişəndə  mütləq  o  ailəyə  göndərirdi.  Bu  iş  illərlə, 
İbrahimin şəhadətinə qədər davam etdi və anasından başqa 
heç kim bundan xəbər tutmadı. 
*** 
Yanına bir nəfər gəlmişdi. O, çayçı işləmiş, indi isə işsiz 
qalmışdı və ondan kömək istəyirdi. İbrahim maddi kömək 
yerinə dostlarından bir neçəsinə müraciət edib ona uyğun 
bir iş tapdı. 
O,  insanların  problemini  həll  etmək  üçün  bacardığını 
edirdi.  Öz  əlindən  bir  şey  gəlməyəndə  dostlarının  yanına 
gedir və onlardan kömək alırdı. Lakin bu işdə bir məsələyə 
riayət edirdi: çalışırdı ki, insanlara kömək etməklə dilənçi 
yetişdirməsin. 
İbrahim həmişə dostlarına deyirdi: "Ehtiyaclı insan sizin 
yanınıza  gəlib  utana-utana  əl  açmazdan  öncə  onun 
problemini aradan qaldırın”. 
                                                 
1
 "Bihar əl-ənvar", c. 74, s. 318. 

---

 
 
178 
O,  çətinliyi  olan  dostlarının  hər  birinə,  maddi 
probleminin  olduğunu  güman  etdiyi  hər  kəsə  kömək 
edirdi. Bu işi gizli şəkildə və qarşı tərəf ağız açmadan edir 
və sonra deyirdi: "Hələlik mənim ehtiyacım yoxdur. Bunu 
da sizə borc verirəm, nə vaxt olsa, qaytararsız". 
Əslində,  o  pulların  qayıtmasını  gözləmirdi.  O  bu 
köməklərdə  insanların  şəxsiyyətinə  çox  diqqət  yetirirdi. 
Həmişə elə rəftar edirdi ki, qarşı tərəf utanmasın. 
Din  böyükləri  tövsiyə  edirlər  ki,  öz  problemlərinizin 
həll  olunmasını  istəyirsinizsə,  bacardığınız  qədər  xalqın 
problemlərini  həll  edin.  Həmçinin  tövsiyə  edirlər  ki, 
bacardığınız qədər digərlərinə ehsan verin. Bununla çoxlu 
problemləriniz aradan qalxar. 
Ramazan  ayı  və  günbatan  çağı  idi.  İbrahim  bizə  gəldi, 
salamlaşandan  sonra  məndən  bir  qazan  istədi,  sonra 
xaşxanaya  girdi.  Arxasınca  girib  dedim:  "İbrahim  can, 
iftara kəlləpaça? Çox ləzzət edər". 
– Doğru deyirsən, amma mənim deyil. 
Bir dananın kəlləpaçasını və bir neçə səngək çörəyi aldı, 
bayıra  çıxanda  İrəc  motosikletlə  gəldi.  İbrahim  minib 
sağollaşdı. 
Öz-özümə dedim ki, yəqin bir neçə dost yığışıb birlikdə 
iftar  edəcəklər.  Həm  də  mənə  təklif  etmədiklərinə  görə 
narahat  oldum.  Ertəsi  gün  İrəci  görüb  soruşdum:  "Dünən 
haraya getdiniz?" 
– Çehltən parkının arxasında kiçik bir ev vardı. Qapını 
döyüb  kəlləpaçanı  onlara  verdik.  Qapıya  çıxan  bir  neçə 
uşaq və bir qoca kişi çox təşəkkür etdilər.  İbrahimi  yaxşı 
tanıyırdılar.  Çox  yoxsul  bir  ailədir.  Sonra  da  İbrahimi 
evlərinə apardım. 
*** 

---

 
 
179 
İbrahimin şəhadətindən 26 il sonra onu yuxuda gördüm. 
Hərbi  maşınla  Tehrana  gəlmişdi.  Sevincimdən  yerə-göyə 
sığmırdım.  Üzü  çox  nurlanmışdı.  Yaxınlaşdım  və  bir-
birimizi  qucaqladıq.  Sevindiyimdən  qışqırıb  deyirdim: 
"Uşaqlar, gəlin, ağa İbrahim qayıdıb!" 
İbrahim dedi: "Gəl min, çox işimiz var". 
Birlikdə  hündür  bir  binanın  yanına  getdik.  Binanın 
sahibi  və  bütün  mühəndislər  ağa  İbrahimlə  salamlaşıb 
halını soruşdular. Hamı onu yaxşı tanıyırdı. İbrahim üzünü 
binanın  sahibinə  tutub,  "mən  bu  ağa  seyidi  tapşırmağa 
gəlmişəm;  mənzillərin  birini  ona  ver”.  dedi,  sonra  da 
bizdən aralıda dayanmış bir nəfəri göstərdi. 
Binanın sahibi dedi: "Ağa İbrahim, bunun nə pulu var, 
nə  də  kredit  götürə  bilir.  Mən  bir  mənzili  ona  necə 
verim?!" 
Mən  də  onun  sözünü  təsdiqləyib  dedim:  "İbrahim  can, 
bu işlərin dövrü bitdi, artıq hamı pulu tanıyır!" 
İbrahim  mənə  mənalı  tərzdə  baxıb  dedi:  "Mən  onun 
kimi bir neçə nəfərin problemini həll etməyə qayıtmışdım. 
Olmursa, burada işim yoxdur". 
Sonra  maşına  doğru  getdi.  Mən  də  ardınca  gedəndə 
birdən  mobil  telefonumun  zəngi  çalındı  və  yuxudan 
oyandım. 

---

 
 
180