Salam olsun İbrahimə

Qanlı qürub 
Əli Nəsrullah 
1983-cü  ilin  11  fevral  gününün  günbatan  çağı  mənim 
üçün olduqca cansıxıcı keçdi. 
Kəşfiyyat  uşaqları  səngərlərinə  getdilər,  mənsə  hələ 
durbinlə  baxırdım.  Qüruba  yaxın  uzaqdan  bir  şeyin 
hərəkət  etdiyini  hiss  etdim.  Diqqətlə  baxdım.  Üç  nəfərin 
bizə doğru qaçdığı aydın görünürdü. Yolda tez-tez yıxılıb-
qalxırdılar. Yaralı və yorğun idilər. Kanaldan gəlirdilər. 
Qışqırıb  uşaqları  çağırdım.  Onlarla  təpəyə  çıxdıq. 
Uşaqlara dedim ki, atəş açmayın. 
Qürubun  qızartısında  həmin  üç  nəfər  nəhayət,  bizim 
istehkamımıza çatdılar. Onlar çatan kimi qaçıb soruşdum: 
"Haradan gəlirsiniz?" Danışmağa taqətləri yox idi. Biri su 
istədi. Tez ona bir qumquma verdim. 
Aclıqdan  və  zəiflikdən  birinin  bədəni  əsirdi.  Üçüncüsü 
isə başdan-ayağa qanın içində idi. Bir az özlərinə gələndən 
sonra dedilər: "Kumeyl batalyonundanıq". 
Həyəcanla  soruşdum:  "Digər  uşaqlar  nə  oldular?"  Biri 
güclə  başını  qaldırıb  dedi:  "Bizdən  başqa  kiminsə  sağ 
qaldığını  düşünmürəm".  Həyəcanlandım  və  yenidən 
təəccüblə  soruşdum:  "Bu  beş  gündə  necə  müqavimət 
göstərdiniz?" 
Danışmağa  taqətləri  yox  idi.  Bir  qədər  dayandı,  ağzı 
boşalandan  sonra  dedi:  "Biz  son  iki  gündə  cəsədlərin 
arasında gizlənmişdik, amma bu beş gündə kanalı ayaqda 
saxlayan bir nəfər vardı". 
Yenidən nəfəsini dərib yavaşca dedi: "Qəribə adam idi. 
Bir  tərəfə  minomyotla  atəş  açırdı,  bir  tərəfə  pulemyotla. 
Çox  güclü  idi".  O  birisi  sözünü  kəsib  dedi:  "Bütün 
şəhidləri kanalın sonunda yan-yana düzmüşdü, yeməyi və 

---

 
 
204 
suyu  bölürdü,  yaralılarla  məşğul  olurdu.  O,  yorğunluğun 
nə olduğunu bilmirdi". 
–  Məgər  batalyon  komandirləri  və  müavinləri  şəhid 
olmadılar?! Bəs siz kimdən danışırsınız? 
– Bir cavan oğlan idi, tanımırdım. Saçı qısa idi, əynində 
kürd şalvarı vardı. 
O birisi dilləndi: "Birinci gün də boynuna ərəb çəfiyəsi 
dolamışdı.  Qəşəng  səsi  də  vardı.  Rövzə  oxuyub  bizi 
ruhlandırırdı". 
Ruhum  bədənimdən çıxmaq üzrə idi. Boğazım qurudu. 
Bunlar İbrahimin xüsusiyyətləri idi. 
Nigaran halda oturub əlini  tutdum  və təəccüblə  dedim: 
"Ağa İbrahimi deyirsən, düzdür? İndi haradadır?" 
– Hə, deyəsən qədim uşaqların bir-ikisi onu ağa İbrahim 
çağırırdı. 
Yenidən ucadan soruşdum: "İndi haradadır?" 
O  birisi  dilləndi:  "Düşmənin  atəş  açdığı  son  ana  qədər 
sağ  idi.  Bizə  dedi  ki,  düşmən  öz  qüvvələrini  geri  çəkdi, 
yəqin  raketlə  vuracaq.  Əgər  halınız  varsa,  nə  qədər  ki 
sakitlikdir, qaçın". Özü yaralıların yanına getdi, bizsə geri 
qayıtdıq". 
Başqa  birisi  dedi:  "Mən  gördüm,  onu  vurdular.  İlk