Samarqand davlat universiteti

3. Oziq – ovqat savati 
Oziq-ovqat savati – bir odamni bir oyda ovqatlanishi uchun ketadigan 
mahsulotlar to’plami (u mahsulotlar iste`molining minimal me`yori asosida Rossiya 
Fanlar akademiyasining ovqatlanish instituti tomonidan hisoblab chiqilgan) jismoniy 
ehtiyojlarga mos keladi, zarur kaloriyalarni ta`minlaydi (9.1.1-jadval). 
 
Jadval 9.1.1 
Aholining turli ijtimoiy-demografik guruhlari uchun tavsiya etiladigan oziq-
ovqat mahsulotlari to’plami (yiliga kg hisobida)
3
 
Mahsulot turi 
Urtacha 
aholi 
jon 
boshiga 
Erkakl
ar (16-
59 
yosh) 
Ayollar 
(16-59 
yosh) 
Pensionerl
ar (55-60 
yosh 
va 
undan 
yuqori) 
Bolalar 
0-6 
yosh 
7-16 
yosh 
1. Non mahsulotlari 
130,8 
177,0 
124,9 
119,0 
64,4 
112,3 
2. Kartoshka 
124,2 
160,0 
120,0 
90,0 
85,0 
135,0 
3. Sabzavotlar 
94,0 
80,8 
96,8 
96,8 
85,0 
120,0 
4. Meva – chevalar 
19,4 
14,6 
12,6 
10,6 
34,4 
44,4 
5. SHakar va qandolat 
mahsulotlari 
20,7 
20,8 
19,8 
18,8 
19,7 
26,1 
6. Go’sht 
masxsulotlari 
26,6 
32,2 
25,0 
19,8 
18,7 
33,5 
7. Baliq mahsulotlari 
11,7 
12,7 
10,7 
12,7 
8,7 
12,5 
8. Sut mahsulotlari 
212,4 
201,7 
179,4 
174,1 
279,0 303,4 
9. Tuxum 
151,4 
180,0 
150,0 
90,0 
150,0 180,0 
10 Usimlk 
yog’i 
va 
margarin 
10,0 
11,2 
9,8 
8,9 
6,8 
11,7 
Oziq-ovqat mahsulotlarini iste`mol qilishlar minimal miqdoriga ko’pgina 
hamdo’slik mamlakatlarida shu jumladan O’zbekiston Respublikasida ham non 
mahsulotlari, kartoshka, sabzavot, meva-cheva, go’sht mahsulotlari, sut mahsulotlari, 
tuxum, baliq mahsulotlari, shakar va qandolat mahsulotlari, o’simlik yog’i, margarin, 
boshqa mahsulotlar (tuz, qalampir va shunga o’xshash kabilar) kiradi. Minimal 
to’plam tarkibiga tamaki mahsulotlari, alkogoli ichimliklar, tansiq taomlar 
kiritilmagan. 
Minimal iste`mol savatini ishga layoqatli yoshdagi aholi uchun tuzilgandi ish 
bilan band bo’lgan erkak kishi uchun bir kecha-kunduzda 2720 kkal. Quvvatga ega 
oziq-ovqat mahsuloti iste`mol qilish ko’zda tutilgan. 
Yashash minimumi ko’rsatkichlari davlat tomonidan ijtimoiy siyosatni 
yuritishda qo’llaniladi (xususan, aholini turmush darajasini baholash uchun yashash 
minimumidan past, teng va yuqori daromadli aholi salmog’i aniqlanadi), aholilar kam 
ta`minlangan qatlamlarini qo’llab-qo’vatlash uchun aniq manzilli ijtimoiy yordam 
3
Абдурахмонов К.Х. Меҳнат иқтисодиёт. Т. 2009 й. 

---

46 
ko’rsatish uchun asosiy xizmatni o’taydi, eng kam ish xaqi va pensiyalarni asoslashda 
foydalaniladi, shuningdek u kam ta`minlanganlik mezoni hamdir. 
SHunday qilib, iste`mol savati va yashash minimumi insonning hayot 
faoliyatini to’laroq ta`riflash imkonini beradi va u aholi turmush darajasi hamda 
daromadlar ko’rsatkichlari tizimining tarkibiy qismidir.