Samarqand davlat universiteti

O’zini-o’zi tekshirish savollari 
1. Yashash minimumi deganda nimani tushunasiz. 
2. Iste`mol savati – ifodasi nima. 
3. Oilaning ratsional iste`mol budjeti sizningcha nima uchun kerak. 
4. Aholining farovonlik darajasini ifodalashda kaysi xil tushunchalar 
qo’llaniladi. 
5. Nima uchun turmush darajasi ko’rsatkichlari umumiy va xususiy turlarga 
ajratiladi 
 
MAVZU 10.
KORXONANING MEHNAT RESURSLARI BILAN TA`MINLAGANLIGINI 
ANIQLASH 
 
REJA: 
1. Korxonani mehnat resurslari 
2. Korxonani mehnat resurslari bilan ta’minlanishi 

---

48 
Tayanch iboralar: Mehnat ko’nikmalari, oqilona foydalanish, mehnat 
unumdorligi, tannarx, toifalar, kadrlar qo’nimsizligi, o’rtacha tarif stavkasi, 
dastgohlar. 
1. Korxonani mehnat resurslari 
Mehnat resurslariga aholining zarur jismoniy kuchga, bilimga tegishli 
tarmoqdagi mehnat kunikmalariga ega bo’lgan qismi kiradi. Korxonalarning kerakli 
mehnat resurslari bilan etarli darajada ta`minlanishi, ulardan oqilona foydalanish, 
mexnat unumdorligining yuqori darajada bo’lishi mahsulot hajmini ko’paytirish va 
ishlab chiqarish samaradorligini oshirish uchun katta ahamiyatga egadir. Xususan, 
barcha ishlarning hajmi va uz vaqtida bajarilishi, asbob-uskunalar, mashinalar, 
mehanizmlardan foydalanish samaradorligi va buning natijasi sifatida mahsulot 
ishlab chiqarish hajmi, uning tannarxi va boshqa bir qator iqtisodiy ko’rsatkichlar 
korxonalarning mehnat resurslari bilan ta`minlanganligiga va ulardan samarali 
foydalanishga bog’liqdir. 
Tahlil qilishning asosiy vazifalari quyidagilardir: 
- korxona va uning tarkibiy bo’limlarining, shuningdek toifalar va kasblar 
bo’yicha mehnat resurslari bilan ta`minlanganligini o’rganish va unga baho berish; 
- kadrlar kunimsizligi ko’rsatkichlarini aniqlash va o’rganishi; 
- mehnat resurslari zaxiralarini aniqlash ulardan yanada to’laroq va samaralirok 
foydalanish. 
Tahlil uchun axborot manbalari sifatida mehnat rejasi. “Mehnat bo’yicha 
hisobot” statistik hisobotlari, tabel` asosida hisobga olish va kadrlar bo’limi 
ma`lumotlari xizmat qiladi.