Sanayi tesisleriNİn doğal gaz döNÜŞÜM Şartnamesi
Tablo 14. PE Borular İçin Tranşe Boyutları
Yüklə 1,62 Mb.
|
Tablo 14. PE Borular İçin Tranşe Boyutları
Tranşeler Tablo 14' de verilen ölçülerde dikey olarak kazılacaktır. Tranşe yan duvarlarında borunun döşenmesi esnasında boruya hasar verebilecek kesici veya delici hiçbir madde (kesici taş, kaya, inşaat atığı, demirler) bulunmamalıdır. Tranşeler mümkün olduğunca düz açılamalı, tranşenin yön değiştirmesi gereken durumlarda dönüş yarı çapı boru dış çapının minimum 30 katı olmalıdır. Bu değerin sağlanamadığı durumlarda dirsek kullanılmalıdır. Kazıdan çıkan malzeme tranşe kenarından en az 50 cm. uzağa yığılmalıdır 
Şekil 21. PE Boru Hatlarına Ait Tranşe Detayı
Tranşe açıldıktan sonra tabana sıkıştırılmış kalınlığı 10 cm. olan keskin yüzeyi olmayan dağ kumu serilmelidir. Kangal halindeki PE boruların tranşeye yerleştirilmesi esnasında boru serme makaraları kullanılmalıdır. Kangal halindeki borular sarım dolayısıyla gerilme altında olduklarından açılırken çevredekilere zarar vermemesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Kangal üzerindeki şeritler teker teker ve öncelikle orta kısımlarından başlanılarak açılmalıdır. Kangal açılmadan önce boru makarası, hareket etmeyecek bir şekilde sabitlenmelidir. Ayrıca boru serme esnasında çizilmeleri önlemek için, kum torbaları ile boru altını beslemek gerekmektedir. PE borular ile binalar arasında en az 1 m. mesafe bulunmalıdır. Binalara yer altından giriş yapıldığı durumlarda temele en az 1 m. kala PE borudan çelik boruya geçiş yapılmalıdır. Boru yerleştirilmesi KARGAZ KARS ARDAHAN DOĞAL GAZ DAĞITIM PAZARLAMA TAAHHÜT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. nezaretinde yapılmalıdır. PE hat döşenmesi durumunda istasyon çıkışında ve bina girişlerinde kullanılması zorunlu olan çelik hatlar için katodik koruma ve PE kaplama uygulanmalıdır.
PE boruların birleştirilmesi elektrofüzyon tekniği kullanılarak ve KARGAZ KARS ARDAHAN DOĞAL GAZ DAĞITIM PAZARLAMA TAAHHÜT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Yetkilisinin kontrolü altında yapılmalıdır. PE borunun kaynak yapılacak kısımları kazıyıcı bıçak (scraper) ile soyularak boru üzerindeki korozif örtü kaldırılmalı ve solvent ile bu kısımlar temizlenmelidir. PE boruların ağızlanması ve kaynak yapılması esnasında pozisyonerler kullanılmalı ve kaynağı takiben soğuma süresi sonuna kadar pozisyonerler sökülmemelidir. Kaynak süresi, soğuma süresi ve kaynak yapabilme koşulları için fitting üretici firmasının öngördüğü değerlere uyulmalıdır. Genel olarak elektrofüzyon kaynağı - 5 °C ile + 35 °C sıcaklıklar arasında yapılabilir. Sıcak havalarda PE boruların yüzey ısısının + 35 °C'yi geçmemelidir.
Boru serilen tranşe bölümlerinde borunun dış etkenlere maruz kalmaması için kontrolden sonra beklenmeden derhal geri dolgu işlemine geçilmelidir. Boru üst kodundan itibaren 20 cm. kalınlığında sarı kum konulmalı ve üzerine tranşe genişliğince sarı renkte PE ikaz bandı yerleştirilmelidir. İkaz bandı üzerine 10 cm. sarı kum, 30 cm. stabilize malzeme ve üst yüzey dolgusu içinde 10 cm. kalınlığında kaplama dökülmelidir. Kaplama malzemesi olarak beton veya mekanik stabilize malzeme kullanılmalıdır. Dolguda mekanik stabilize malzeme ve beton kalınlıkları sabit olup, kalınlığı değişen malzeme ikaz bandı üzerine konulan sarı kum olmalıdır. Sıkıştırma işlemi her 20 cm.'de bir titreşimli sıkıştırma aleti (kompaktör) vasıtası ile yapılmalıdır. Boru serildikten sonra kaynak işlemi yapılana dek yabancı maddelerin boru içerisine girmesini önlemek için boru ağzı kapalı tutulmalıdır. PE boru güzergahının asfalt veya beton olmayan bölümlerden geçmesi halinde, geri dolgunun ikaz bandından sonraki üst kısmı toprak dolgu yapılabilir. Toprak dolgu içerisinde bulunan taş, kaya gibi maddelerin çapı 5 cm.'den büyük olmamalıdır.
Doğal gaz yakan cihazların (brülör, bek v.b.) emniyetli ve verimli olarak çalışmalarını temin etmek maksadıyla tesis edilen sistemlerdir. Doğal gaz kontrol hattında kullanılacak olan ekipmanlar cihazın kapasitesine brülör tipi ve şekline bağlı olarak değişiklik gösterir. Buna göre doğal gaz kontrol hattındaki ekipmanlar belirlenirken sistemin özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca brülör seçiminde Doğal gazın alt ısıl değeri Hu = 8250 kcal/Nm3, cihaz verimi % 90, dönüşüm yapılan (dönüşümden önce sıvı yakıtlı tam silindirik) kazanlarda % 70 alınarak hesaplamalar yapılmalıdır. Bulunan değer seçilen brülörün min. ve max. kapasite sınırlarının arasında olmalıdır.
Manuel olarak açma-kapama vanası olarak görev yapar. Bu vanalar çabuk açılan ve kapanan türde olmalıdır. Her brülörün girişine bir adet küresel vana konulmalıdır.
Brülördeki titreşimin tesisata geçişini zayıflatmak için kullanılan ekipmandır. Üniversal tip olmalıdır. (Eksenel hareket, açısal hareket ve yanal eksen sapmalarını karşılayabilen) Esnek borunun regülatör sinyal hattından sonra konulması tavsiye edilir.
Brülör doğal gaz kontrol hattında giriş ve ayar basınçlarını ölçmek için kullanılır.
(TS 837-1, TS 837-2, TS 837-3) Hat üzerindeki doğal gaz basıncını ölçmek için kullanılan ekipmandır. Doğal gaz kontrol hattındaki manometreler musluklu tip olmalıdır.
(DIN 3386) (TS 10276) Doğal gazın ve boru tesisatının içinde bulunabilecek kirletici parçacıkları tutmaya yarar. Regülatör girişine yerleştirilen bu filtreler 0,05 mm’ye kadar olan parçacıkları tutar. Filtre kartuşu kirlendiği zaman basınçta düşme olur. Filtre kartuşunun temizlenmesinin gerekip gerekmediği,filtredeki basınç kaybı kontrol edilerek karar verilir. Temizlendikten sonra yeniden devreye alındığında eğer diferansiyel basınç hala çok yüksek ise bu durumda kartuşun değiştirilmesi gereklidir. Kullanılacak filtrenin gözenek açıklığı 5 μm olmalıdır.
(TS 10624, TS EN 88) Doğal gaz kontrol hattı girişindeki Doğal gaz basıncını brülör için gerekli basınca düşüren ekipmandır. Değişken giriş basınçlarının regülatör sonrası cihazlara yansıması ve bu cihazları etkilemesini önleyen, düzenli bir Doğal gaz kullanımı sağlayan basınç ayarlama görevi de görürler. Giriş basıncının geniş bir aralıkta değişmesi halinde bile regülatörlerden sonraki basınç, ayarlanan sabit basınçta kalacaktır. *Doğal gaz basınç regülatörünün emniyet kapatmalı (shut-off) olmaması halinde, fanlı ve atmosferik brülör doğal gaz kontrol hatlarında kullanılan tüm armatürlerin dayanım basınçları regülatör giriş basıncının min. 1.2 katı olmalıdır.
(TS EN 1854) Regülatör çıkışındaki doğal gaz basıncının brülörün normal çalışma basıncının altında kalması durumunda selenoid valfe kumanda ederek akışın kesilmesini sağlayan ekipmandır.Tüm doğal gaz kontrol hatlarında bulunmalıdır.
(TS EN 1854) Regülatör çıkışındaki doğal gaz basıncının brülörün normal çalışma basıncının üstüne çıkması durumunda selenoid valfe kumanda ederek doğal gaz akışını kesen ekipmandır. 1200 KW ve üzeri kapasitelerde ve emniyet kapaması bulunmayan regülatörlerde kullanılması zorunludur. 1200 kW'a kadar olan kapasitelerde kullanılması tavsiye edilir.
(TS EN 161) Sistemin devre dışı kalması gerektiği durumlarda aldığı sinyaller doğrultusunda Doğal gaz akışını otomatik olarak kesen ve ilk çalışma esnasında sistemin emniyetli olarak devreye girmesini sağlayan ekipmanlardır. Kapasitesine bakılmaksızın doğal gaz kontrol hattında iki adet seri olarak bağlanmış A sınıfı selenoid valf bulunmalıdır.
(TS EN 1643) Otomatik emniyet kapatma vanalarının etkin bir şekilde kapanıp kapanmadığını kontrol eden ve cihaz içi doğal gaz kaçaklarını belirleyen ekipmandır. 1200 KW ve üzeri olan kapasitelerde bulunmalıdır. 1200 KW'a kadar olan kapasitelerde bulunması tavsiye edilir *Ayrıca kapasitelerine bakılmaksızın, kızgın, kaynar sulu, alçak ve yüksek basınçlı buharlı sistemlerle, kızgın yağ kazanlarında kullanılması zorunludur.
(DIN 3381) Sistemi aşırı basınca karşı koruyan anlık basınç yükselmelerinde fazla gazı sistemden tahliye ederek regülatörün devre dışı kalmasını önleyen ekipmanlardır. Ani kapamalı regülatör kullanılması durumunda bulunması zorunludur.
Sistemde birden fazla brülör bağlı olması durumunda ve bunlardan bir veya bir kaçının yedek kullanılacak olması halinde; endüstriyel tesisten yedek kullanım ile ilgili taahhüt yazısı alınır. Sayaç seçimi haricindeki hesaplamalarda yedek cihazlar göz önünde bulundurulmaz. Brülör tipi seçiminde aşağıda belirtilen cihaz kapasite sınırları göz önünde bulundurulmalıdır.
(DIN 2999) Yangın v.b. nedenle ortam sıcaklığının belirli bir değere yükselmesi durumunda doğal gaz akışını otomatik olarak kesen ekipmandır. Ortamda yanıcı patlayıcı maddeler bulunması halinde kullanılması zorunludur. Diğer hallerde bulunması tavsiye edilir.
(DIN 4787) Brülör, bünyesinde bulunan fan aracılığıyla hava ile yakıtı uygun oranlarda karıştıran, ateşleyen, yanmanın emniyetli bir şekilde oluşmasını sağlayan otomatik olarak devreye girip çıkan cihazlardır. Uygun brülör seçimi için tüketim cihazının kapasitesinin doğru bir şekilde belirlenmesi gerekir. Brülör tipi seçiminde aşağıda belirtilen cihaz kapasite sınırları göz önünde bulundurulmalıdır. Fanlı Brülörlerde Diğer Emniyet Ekipmanları;
Şekil 22. Doğal gaz Yolu Ekipmanları Q < 1200 kW Fanlı Brülör Doğal gaz Kontrol Hattı Ekipmanları (Q < 1200 KW )
9A. Presostat (Max. gaz basınç) (TS EN 1854)
10B. Emniyet Selenoid valfi (TS EN 161)
Şekil 23. Doğal Gaz Yolu Ekipmanları Q > 1200 kW
9A. Presostat (Max. gaz basınç) (TS EN 1854) 10. İşletme Selenoid valfi (TS EN 161) 10B. Emniyet Selenoid valfi (TS EN 161) 11. Brülör (TS 11391-11393) 12. Yangın vanası (DIN 2999)(İsteğe bağlı) 13. Sızdırmazlık kontrol cihazı (TS EN 1643)
Şekil 24. Doğal Gaz Yolu Ekipmanları Q > 1200 kW
9A. Presostat (Max. gaz basınç) (TS EN 1854)
10A Emniyet Selenoid valfi (TS EN 161) 10B. Pilot Hattı Selenoid valfi (TS EN 161)
Şekil 25. Doğal Gaz Yolu Ekipmanları Atmosferik Brülör Q < 350 kW
8A. Presostat (Max. gaz basınç) (TS EN 1854) (Shut Off lu regülatörde isteğe bağlıdır.)
9A. Emniyet Selenoid valfi (TS EN 161)
Şekil 26. Doğal Gaz Yolu Ekipmanları Atmosferik Brülör Q > 350 kW
8A. Presostat (Max. gaz basınç) (TS EN 1854)
9A. Emniyet Selenoid valfi (TS EN 161)
*Sistemde birden fazla brülör bağlı olması durumunda ve bunlardan bir veya bir kaçının yedek kullanılacak olması halinde; endüstriyel tesisten yedek kullanım ile ilgili taahhüt yazısı alınır. Sayaç seçimi haricindeki hesaplamalarda yedek cihazlar göz önünde bulundurulmaz. *350 kW Kapasitesinin altındaki fanlı brülörlü ve atmosferik brülörlü doğal gaz kontrol hattında 1 adet işletme 1 adet emniyet olmak üzere 2 adet selenoid ventil kullanılması zorunludur.
Doğal gaz proses bekleri, düşük maliyet, düşük kullanım masrafı, kolay tamir edilebilmesi açısından endüstrinin çeşitli sahalarında geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Hava ısıtma brülörleri özel yanma odasına gerek kalmadan sıcak hava üretiminde kullanılan brülörlerdir. Brülör direkt olarak hava kanalı içine monte edilmektedir. Isıtılacak proses havası yanan gazlarla karışarak istenilen sıcaklığa ulaşır. Alevin proses havası ile hızlı ve yoğun karışım sonucu uniform sıcaklık dağılımı sağlanır. Bu brülörlerin en büyük özelliği geniş çalışma olanağına sahip olmakla birlikte basit kontrollü ve yüksek verime sahip olmalarıdır. Kullanıldığı Yerler:
Bu bekler (nozulmix) sisteminde olup direkt yakmalı fırın ve kurutmalarda özellikle tekstilde germeli kurutmalarda ve termofiksajda, ram makinelerinde kullanılmaktadır. Yanma hücresinde dengeli basınç uygulamalarında ve geniş çalışma aralığı istenen Ramlarda en iyi neticeyi veren bu brülörler tercih edilmektedir. Kapasitelerine göre 1/35 ile 1/60 ayar aralığına sahip bu brülörlerin robust yapısı ve basit kullanımı sayesinde kabul görmüştür. Avantajları:
Kullanıldığı Yerler:
Gazoram proses brülörleri yalnız yeni makinelerde değil, aynı zamanda buhar ve kızgın yağ kazanları ile çalışan ramların dönüşümlerinde de kullanılmaktadır.
Şekil 27. Tek Kademeli Doğal Gaz Proses Beki Gaz Yolu Q <350kW
9A. Presostat (üst gaz basınç) ( TS EN 1854)
Şekil 28. İki Kademeli Doğal Gaz Proses Beki Doğal Gaz Yolu Akım Şeması
9A. Presostat (Doğal gaz üst basınç) ( TS EN 1854)
10. Selenoid Valf Emniyet (TS EN 161)
|