SeyiD ƏHMƏd mahmudi /j

SUAL VƏ TAPŞIRIQLAR 
1. “Fetiş” sözünün mə'nası nədir? 
2. Fetişin neçə növü vardır? 
3. Animizmi izah edin. 
4. Animistlərin ruh barəsində düşüncələri nədir? 
5. Animizmdə e'tiqad bəslənən tənasüx məsələsini şərh edin. 
6. Animizmlə fetişizm arasındakı fərqlər nədən ibarətdir? 
7. Animiz ilə fetişizmin ortaq xüsusiyyətləri hansılardır? 
Qur'ani-Kərimin Ən'am-101, Cin-7, Ə'raf-194, Zuxruf-15 və 19, Səba-40 və Yasin 
surəsinin 61-ci və digər şərif ayələrindən istifadə etməklə animizmin müxtəlif 
formalarını ayırd edərək, onları qruplaşdırın və Qur'anın bu ayinlər barəsindəki 
nəzərini bəyan edin.

---

31 
BEŞİNCİ DƏRS 
İBTİDAİ DİNLƏR (2) 
3. TOTEMİZM 
Totempərəstlik də qədim bir e'tiqadi cərəyandır; bu dinin ardıcıllarına hələ də 
Amerika, Avstraliya və Afrikanın yarımvəhşi qəbilələri arasında rast gəlmək olur. 
Əslində totem sözü Şimali Amerikanın yerli əhalisi ilə bağlıdır. Sosioloqlar 
totemizm sözünü e'tiqadi baxımdan Şimali Amerikanın yerli əhalisi ilə oxşar olan 
dünyanın sair nöqtələrindəki yerli əhalinin əqidəsini bəyan edərkən işlədirlər. 
Totem dedikdə hər hansı bir qəbilə tərəfindən pərəstiş olunub müqəddəs sayılan 
bitki, heyvan və ya başqa bir şey nəzərdə tutulur. İbtidai insanlar müəyyən bir əşyanı 
və ya heyvanı (daha çox heyvanlar və quşları), özləri üçün totem kimi seçir və ona 
pərəstiş edirdilər. Onlar inanırdılar ki, ulu babalarının ruhu o quş, yaxud heyvanın 
cisminə keçib. Bu ruh ölümdən sonra həmin quş, yaxud heyvan surətində qəbilənin 
ətrafında gəzməyə başlamış və onları himayə etməkdən əlavə, həmin qəbilənin 
sağlamlıq və xeyir-bərəkətinə də səbəb olur. Yerli əhali totem kimi qəbul etdikləri 
həmin varlığı həqiqətdə özlərinin ulu babası və soyları hesab edirlər. Qəbilənin hər 
bir üzvü öz nəslinin davam gətirib həyat sürməsində totemin istisnasız rolu olduğunu 
zənn edir, onun ətinin yeyilməsini özlərinə və başqalarına qadağan edirdilər. 
Totem kimi qəbul olunan həmin heyvanın, yaxud quşun nəsli davam etdiyindən, 
onlar belə güman edirdilər ki, qəbilənin ulu babası əbədi olaraq totemin simasında 
diri qalacaqdır. Deməli, totemizm həqiqətdə qəbilənin ulu əcədadına pərəstiş etmək, 
başqa sözlə desək, o cəmiyyətin müştərək ruhu formasına düşmüş bir varlığa sitayiş 
etmək deməkdir. 
Qəbilə üzvləri xüsusi ibadət mərasimləri təşkil edərək totemin hərəkət, səs və 
rəftarını təqlid etməyə çalışır, bununla da qəbilənin ulu əcdadına itaət və 
məhəbbətlərini izhar etmək istəyirlər.