Sh. Sodiqova

Taqdirlash -
bolani qadrlash, 
m un o sib baholash, b o la g a u n in g qadri bo r ek anligini sezdirish. 
Ta ’qiqlash
- tarb iy av iy m aq sa d d a b o la g a b iro r narsani m an etish. 
Tahsinlash -
bo lan i “ofarin", “b alli" kabi so ‘zlar b ilan q arsh i olish, m aqtab y u k sa k
b aholash. 
T e r g a s h
aqti-vaqti b ilan bo la g a etarli d a ra ja d a q attiq q o T lik n i 
n am o y o n qilib, tekshirib, n o jo ‘ya x atti-h arak atlari uchun koyib, “y o ’- 
li”d an qaytarib turish. 
U yaltirish -
n o m a ’qul q ilig ‘i uchun b o lag a o ‘ta 
n o q u lay lik tu g ‘dirish, x ijo la t qildirish. 
Shavqlantirish
- b o laning xulqi, 
m u v afaq q iy atlari, k elajag ig a g ‘oyat m am n u n lik hissi b ilan qiziqish, ruhiy 
k o ‘tarin k ilik b ilan zav q lan ish , zav q lan tirish , qanoatlantirish.
_ , . 
. . 
Jam oa
(lo tin ch a “k o llek tiv u s” y ig ‘ilm a.
Bolalar lam oasim
, . 
... , 
. 
, 
4
. 
om m a, b irg alik d ag i m ajlis, birlashm a, guruh)
a 
a n i n s
b ir n e ch a a ’zo (kishi) lard an iborat boT ib, ijti­
m oiy ah am iy atg a ega u m u m iy m aq sad aso sid a tash k il to p g an guruh 
„demakdir.
114

---

Z am o n av iy ta lq in d a “ja m o a ” tu sh u n ch asi ikki x il m a ’n o d a ishlatiladi. 
B irinchidan, ja m o a d eg an d a b ir n ec h a k ish ila m in g m u a y y a n m aqsad 
y o ‘lida birlash u v id an ib o rat ta sh k iliy guruhi tu sh u n ilad i (m asalan. ishlab 
ch iq arish ja m o a si. o ‘quv yurti ja m o a si, x o ‘ja lik ja m o a si v a hokazo). 
Ikkinchidan, ja m o a d eg an d a yu q o ri d a ra jad a u y u sh tirilg an guruh 
tushuniladi. C hunonchi, b o lalar ja m o a si y u q o ri d arajada u y u sh tirilg an
birlash m a hisoblanadi.
“Ja m o a” tu sh u n c h asi m ak tab g ach a ta ’lim y o sh id ag i b o lalard a o ‘zig a 
xos x u su siy atg a ega. B u y o sh d a ja m o a g a h a r d oim k a tta la r rah b arlik
qiladi. B u n d a u b o la larn in g h arak atlarin i m a ’lum to m o n g a y o ‘naltiradi, 
boshqaradi, fa o liy a td a u m u m iy n atijalarg a erish ish d a h a r b ir b o lan in g
ja m o a d a g i roli to ’g ‘risid ag i ta s a w u rla rin i sh ak llan tirad i. B o lalarn in g
birgalikdagi faoliyati v a u m u m iy k ech in m ala ri b olalar ja m o a sin in g
tash k il to p ish id a aso siy sh art-sh aro it h isoblanadi.
Jam o ad a v a ja m o a y o rd a m id a ta rb iy a lash - tarbiya tiz im id a m u h im
ah am iy atg a ega b o 'lg a n ta m o y illard an biridir. B ola shaxsini shakllan- 
tirish d a ja m o a n in g y etak ch i rol o ‘yn ash i to ‘g ‘risidagi fikrlar p ed ag o g ik a 
fan in in g ilk riv o jlan ish d av rlarid a y o q bild irilg an . Ja m o ad a u n in g a ’zolari 
o ’rtasidagi m u n o sab atn in g alo h id a sh ak li y u za g a keladi, bu esa b o lan in g
ja m o a bilan b irg alik d a riv o jlan ish in i ta ’m inlaydi.
B ola yoshligidan boshlab o ‘zida b oshqalar bilan, bolalar jam o asi bilan 
m uloqotda, birgalikda b o ‘lishga ehtiyoj sezadi. A m m o kichkina bola 
jam o an i o 'z i tanlay olm aydi. U bir ja m o a g a sharoit taqozosi bilan kelib 
qoladi. Yashab turgan jo y id a g i yoki ota-onasining ishxonasi yaqinidagi 
m aktabgacha ta ’lim m uassasasiga qatnay boshlaydi.