Shukurullo mardonov umida zokirova

tarbiyalash 
talablari
:
-ma’naviy-estetik tarbiyaning yuqori darajasiga intilish, ma’naviy-
estetik tarbiyada ajdodlarimizning milliy, umuminsoniy va milliy 
g‘ururga sabab bo‘lgan yuksak badiiy “abadiy qadriyatlari” dan 
foydalanish;
-milliy va jahon badiiy madaniyatiga qo‘shgan hissasidan 
g‘ururlanish; 
-ushbu qadriyatlardan kasbiy-shaxsiy rivojlantirish uchun ma’naviy-
estetik potensialni oshirish;
-o‘zbek xalqi uzoq ajdodlarining badiiy madaniyatiga, o‘z va boshqa 
xalqlarning milliy-badiiy qadriyatlariga qiziqish uyg‘otish;
-o‘zbek va boshqa xalqlarning yuksak ma’naviy-estetik, estetik-
tarbiyaviy salohiyati va yorqin milliy koloritni o‘z ichiga olgan “abadiy 
qadriyatlar”ni bilish;
-milliy san’at xazinasidan san’at asarlarini hissiy-irodaviy, estetik-
ma’naviy asosda tahliliy (berilgan algoritmlarga muvofiq) idrok etish; 
o‘z hissiy-estetik qadriyatlarini anglash, shuningdek, professional 
munosabatni aniqlash;
-shubhasiz, olingan ma’naviy-estetik e’tiqodlar, motivlar, his-
tuyg‘ular, bilimlar, tushunchalar, g‘oyalar, taassurotlar, faol qobiliyat, 
ma’naviy-estetik salohiyatni ajdodlarimizning tarixiy-madaniy 
merosidan yuqori darajadagi badiiy “abadiy qadriyatlar”ga “kiritish” 
- kelajakdagi o‘quv amaliyotida turli xil vazifalar va ishlarni bajarish, 
ma’naviy-estetik mazmundagi ma’rifiy faoliyatga kiritish;
-o‘zining “ma’naviy-estetik yutuqlari” bo‘yicha o‘zini tanqidiy 
baho lash, o‘zining ma’naviy-estetik tarbiyasini ob’ektiv baholash 
(“Men” tushunchasi kontekstida kasbiy-shaxsiy nuqtai nazardan); 
ma’na viy-estetik o‘zini o‘zi takomillashtirishga bo‘lgan qiziqish va 
ehtiyoj nafaqat o‘zbek badiiy merosi sohasida, balki boshqa xalqlarda 
ham zarur;
-shaxsning nafaqat muhim milliy ma’naviy-estetik, balki 
umuminsoniy fazilatlarini shakllantirish;

---

211
-ma’naviy-estetik tarbiyaning kasbiy-shaxsiy konsepsiyasi zarur.
Pedagogik fanlarni o‘rganish jarayonida bo‘lajak o‘qituvchilar uchun 
milliy-badiiy qadriyatlar bo‘yicha ma’naviy-estetik tarbiya muammosini 
hal qilish ilmiy asoslangan pedagogik asoslarni talab qiladi. Pedagogik 
fanlar dasturlarining mazmunini (modifikatsiyalangan yondashuv 
darajasida) ko‘rib chiqish va aniqlash, shuningdek muammoni hal 
qilish uchun nazariy-pedagogik va nazariy-amaliy asoslarni ishlab 
chiqish kerak.
Bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-estetik trbiyalash pedagogik 
fanlarni o‘rganish jarayonida ularning dasturlarini o‘zgartirish uchun 
(ma’lum bir munosabatda), tadqiqotning maqsadi va vazifalariga 
muvofiq amalga oshirildi. Bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-estetik 
tarbiyalash pedagogik fanlarni o‘qitish jarayonida zamonaviylashtirilgan 
dasturlar ularning konsepsiya, maqsad va vazifalari asosida amalga 
oshirildi. Pedagogik fanlar dasturlariga bo‘lajak o‘qituvchilarni 
ma’naviy-estetik tarbiyalash bo‘yicha qo‘shimchalar kiritilib, kelgusi 
pedagogik faoliyatida erishilajak ma’naviy-estetik tarbiya natijalarning 
“integratsiyalashuvi”ga erishildi.
Pedagogik fanlarni o‘rganish jarayonida bo‘lajak o‘qituvchilarning 
badiiy meros bo‘yicha ma’naviy-estetik tarbiyalashning nazariy, 
pedagogik va amaliy asoslari ishlab chiqilgan, ularning eng muhimlari 
quyidagilar: metodologiyasi, bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-
estetik tarbiyalashga konseptual yondashuvi; ma’naviy-estetik 
tarbiyalashda ishlatiladigan o‘quvchilarning psixologik va yoshga 
bog‘liq xususiyatlari; bo‘lajak o‘qituvchilar uchun ma’naviy-estetik 
tarbiyalash jarayonini optimallashtiradigan psixologik-pedagogik shart-
sharoitlari; bo‘lajak o‘qituvchilar uchun ma’naviy-estetik tarbiyalash 
tamoyillari, omillari va qonuniyatlari; bo‘lajak pedagogik kadrlarni 
ma’naviy-estetik tarbiyalashning pedagogik jarayoni, uning tizimli-
mazmunli asoslari, asosiy tarkibiy qismlari; bo‘lajak o‘qituvchilarni 
ma’naviy-estetik tarbiyalashning pedagogik texnologiyalari; ma’naviy-
estetik tarbiyalash-ni tashkil etish shakllari, usullari, vositalari, uslubiy 
yondashuvlari; bo‘lajak o‘qituvchilarga ma’naviy-estetik, potensial-
tarbiyaviy mazmun-dagi topshiriqlar; bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-
estetik tarbiyalash natijalarini ijtimoiylashtirish; bo‘lajak pedagogik 
kadrlarni ma’naviy-estetik tarbiyalash bo‘yicha qo‘yiladigan talablar.
Pedagogik fanlarning zamonaviylashtirilgan mazmunidan pedagogik-

---

212
ijodiy foydalanish, pedagogik fanlarni o‘rganish jarayonida bo‘lajak 
o‘qituvchilarni ma’naviy-estetik tarbiyalash-ning nazariy-pedagogik 
va nazariy-amaliy asoslari - bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-
estetik tarbiyalashning xalq tarixiy-madaniy merosidagi milliy-badiiy 
qadriyatlari asosida qurilishini kutilayotgan natija sharti sifatida qarash 
mumkin.
Keyingi bo‘lim o‘rganilayotgan jarayonida bo‘lajak o‘qituvchilarni 
ma’naviy-estetik tarbiyalashning taxminiy mezonlariga erishilganligini 
isbotlashga bag‘ishlangan.