T. C. DİYanet iŞleri başkanliği eğİTİm hiZMETleri genel müDÜRLÜĞÜ Program Geliştirme Daire Başkanlığı

Din hizmeti ve din görevliliği kavramları

Din Hizmeti, toplumu dinî konularda aydınlatmak ve toplu şekilde yapılması gereken ibadetlerde halka rehberlik etmek demektir. Din görevlisi genel olarak “halka dini öğretmek ve toplu şekilde yapılması gereken ibadetlerde rehberlik etmek maksadıyla hizmet veren kişilere” denir.

İslam Dini, insan-Allah ilişkilerinde aracı koymamış ve kulun yaratıcısına aracısız yönelmesini benimsemiştir. İslam Dininin temel referanslarından olan Kur’an-ı Kerim de bu konuya ışık tutmaktadır: ‘İçinizden insanları hayra çağıran, iyiliği buyurup, kötülükten men eden bir topluluk olsun. İşte onlar kurtuluşa erenler onlardır.”¹ Toplumu oluşturan bütün fertlerin işlerini bırakıp bununla meşgul olmaları imkansızdır. Aynı zamanda toplumun hepsinin din ve onu tebliğ hususunda uzman olması da imkan dışıdır. Bu nedenlerden dolayı bir kısım insanların bu görevleri yerine getirmeleri gerekir.

Cumhuriyet öncesinde din görevlileri; ‘hayra hizmet verenler’ ve din hizmetlileri anlamına gelen ‘hademe-i hayrat’ ismi ile anılıyordu. Nitekim 1960’lı yıllara kadar, Diyanet İşleri Başkanlığı’na ilişkin mevzuatta da cami görevlilerini ifade etmek üzere “hademe-i hayrat”, “hayrat hademesi” ve “cami hademesi” terkiplerine yer verilmiştir. Bu adlandırmadan hareketle din görevlisi kavramı dini iyi öğrenmiş, anlatım tekniklerini iyi kavramış, topluma örneklik eden, dini kurumlara ve dindarlara hizmet veren kişileri ifade eder.²

Din görevlilerinin eğitimini Osmanlı Devleti döneminde medreseler sağlarken 3 mart 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat Kanunu’ndan sonra imam-hatip yetiştirmek için Darü’l- Fünun İlahiyat Fakültesi açılmıştır. Bu okul 1933 yılında kapatılıncaya kadar sekiz yıl başarılı bir eğitim vermiştir. 1949 yılında Ankara İlahiyat Fakültesi açılıncaya kadar Türkiye’de yüksek din eğitimine ara verilmiştir. 1951-1952 öğretim yılında İmam-hatip okulları 7 yerde 7 yıllık olarak eğitim-öğretime açılmıştır. 1996 yılına gelindiğinde bu sayı 561’i bulmuştur. Haziran 1973 tarihli Milli Eğitim Temel Kanunu’na göre imam-hatip okulları, lise adını almıştır. 31. ve 32. Maddelerle öğrencilere yetiştirildikleri yönde yüksek öğretime aday olma hakkı tanındı.³

Günümüzde “din görevlisi” kavramının kapsamı genişlemiştir. Bu kavram günümüzde artık Başkanlığın yurt içi ve yurt dışı teşkilatlarında görevli bütün personeli kapsayacak şekilde kullanılmaktadır.

2.