Rivayet Tefsirlerin Müşterek Eksiklikleri
1. Kapsayıcı Olmamaları
Rivayet tefsirleri, tefsire ilişkin rivayetlerin kapsayıcılığı açısından muhteliftirler. Ehl-i Sünnet’ten Kitabu Tefsiri’l-Kur’ani Sahih Buhari ve Tefsiru Sahih Müslim; Şia’dan da Tefsiru Ayyaşi ve Tefsiru Furati Kufi gibi kimileri çok az rivayet içerirler. Buna karşılık Ehl-i Sünnet’ten İbn Ebu Hatim Razi’nin Tefsiru Kur’ani’l-Azim’i ve Suyuti’nin el-Dürrü’l-Mensur’u; Şia’dan da Huveyzi’nin Nuru’s-Sakaleyn’i ve Bahrani’nin el-Burhan fi Tefsiri’l-Kur’an’ı daha kapsayıcıdır ve tefsirle ilgili çok sayıda rivayeti biraraya getirmiştir. Fakat bunların hiçbiri bütün tefsir rivayetlerini kapsayan tefsirler değildir. Yani bunlara müracaat edildiğinde, bu tefsirlerde toplanmış rivayetlerin dışında başka bir tefsir rivayetinin daha mevcut bulunmadığına güven hasıl olmaz. Gerçi el-Burhan, Nuru’s-Sakaleyn ve el-Dürrü’l-Mensur gibi tefsirlerde, hatta kimisi şu an elimizde bulunmayan birçok tefsir ve rivayet kitaplarından tefsir rivayetleri derlenmiştir ve bunların müellifleri ayetlerle ilgili rivayetlerin tümünü biraraya getirmeye niyet etmişlerdir ama öncelikle onların zamanlarının imkanının bugünkünden çok daha az olduğu, ikincisi sadece ayetlerle ilişkisini teşhis ettikleri rivayetlere tefsirlerinde yer verdikleri hesaba katılmalıdır. Belki de ayetlerin mana ve tefsirlerinin anlaşılmasında etkili olacak ve yararlanılabilecek nice rivayet vardı, fakat bunları tespit edemediler. Bu iki nokta gözönünde bulundurulduğunda, tefsir yaparken istifade edilebilecek ve etkili olacak tüm rivayetlerin, daha fazla araştırma ve incelemeye ihtiyaç duyurmayacak biçimde biraraya getirildiğinden emin olunamaz.
Dostları ilə paylaş: |
