Телекоммуникация тармоқлари ва тизимларини эксплуатация қилиш муаммолари

2. Boshqarish masalalarining funksional guruxlari 

Boshqariluvchi  obekt  turidan  qat’iy  nazar  boshqarish  tizimi,  xalqaro 

standartlarda  belgilangan  bir  qator  funksiyalarni  bajarishi  zarur.  ITU-Tning 

tavsiyalari  bo’yicha  boshqarish  tizimlarining  vazifalari  beshta  funksional 

guruxlarga  bo’linadi:   

- tarmoq konfiguratsiyasi  va nomlanishni  boshqarish;  

---

10 

 

- xatoliklarni  qayta ishlash;  

- unumdorlik  va ishonchlilikni  taxlil  qilish;   

- xavfsizlikni  boshqarish;  

- tarmoq ishlashini  xisobga olish.  

Boshqarishning  bu  funksional  soxalari  vazifalarini  tarmoqlarni  boshqarish 

tizimlariga  nisbatan  ko’rib  chiqamiz.  Tarmoq  konfiguratsiyasi  va  nomlanishni 

boshqarish  (Configuration  Management).  Bu  vazifalar  paramektrlarni  tarmoq 

elementlari  sifatida  (Network  Element,  NE),  shuningdek  tarmoqni  xam  umumiy 

xolda 

konfiguratsiyalashdan 

iboratdir. 

Tarmoq 

elementlari 

bo’lgan 

marshrutizatorlar,  multipleksorlar  va  xakozolar  uchun  bu  gurux  vazifalari 

yordamida  tarmoq  manzillari,  identifikatorlari  (ismlari),  geografik  xolatlari  va 

xakozolar  aniqlanadi.  Tarmoq  uchun  umuman  konfiguratsiyani  boshqarish  odatda 

tarmoq  haritasini  tuzishdan  boshlanadi,  ya’ni  tarmoq  elementlari  orasida  real 

bog’lanishlarni  va  tarmoq  elementlari  orasida  bog’lanishlar  o’zgarishini  –  yangi 

fizik 

yoki 

mantiqiy 

kanallarni 

tashkil 

etilishi, 

kommutatsiyalash 

va 

marshrutizatsiyalash 

jadvallari 

o’zgarishlarini  aks  ettirish  lozim  bo’ladi. 

Konfiguratsiyani  boshqarish  (boshqarish  tizimlarining  boshqa  masalalariga 

o’xshash)  avtomatik,  yarimavtomatik  va  qo’l  rejimlarida  bajarilishi  mumkin. 

Masalan,  tarmoq  haritasi  paket-tadqiqotchilar  real  tarmoqni  zondlash  asosida 

avtomatik  tuzilishi  mumkin.   

Xatoliklarni  qayta  ishlash  (Fault  Management).  Bu  masalalar  guruxi  tarmoq 

ishida  buzilishlar  va  rad  etishlarni  aniqlash,  topish  va  oqibatlarini  tugatishdan 

iboratdir.  Bu  satxda  nafaqat  xatoliklar  xaqida  xabarlar  qayd  etiladi,  shuningdek 

ularni  filtratsiyalash,  marshrutizatsiyalash  va  ba’zi  bir  korrelyasion  model  asosida 

taxlil  bajariladi.  Filtratsiya  juda  intensiv  oqimdan  xatoliklar  xaqidagi  xabarlarni, 

odatda  katta  tarmoqlarda  kuzatiladigan,  juda  muhim  xabarlarni  ajratish  imkonini 

beradi.  Marshrutizatsiya  bu  xabarlarni  boshqarish  tizimining  zaruriy  elementiga 

yyetkazishni  ta’minlaydi,  korrelyasion  taxlil  esa  o’zaro  bog’langan  xabarlar 

oqimini  tug’dirgan  sababini  (masalan,  kabel  uzilishi,  tarmoq  va  serverlarga  kirish 

mumkin  emasligi  xaqida  ko’plab  xabarlar  sababi  bo’lishi  mumkin)  aniqlash 

---