Modulun adı: Təlim və tərbiyə prosesinin həyata keçirilməsi 138
keyfiyyətcə qiymətləndirilməsinin adekvat meyarlarının olması çox vacibdir (onların
çeviklik, uyğunluq, fərqləndirilmə dərəcəsi və s.).
Qiymətləndirmənin yalnız “kəmiyyətcə qiymətləndirmə” üsullarından istifadə etmək
kifayət deyil. Onunla yanaşı aşağıdakı “keyfiyyətcə qiymətləndirmə” üsullarından istifadə
etmək məqsədəuyğundur:
•
Yazı və yoxlama işlərində konstruktiv qeydlər; “
”
-
yaxşıdır, “
”
-
əladır, “+”
müsbətdir və s.;
•
«Portfolio» sistemi;
•
Verbal (sözlə) qiymətləndirmə: “afərin”, “yaxşıdır”, “çox gözəl”, “müfəssəldir” və s.;
•
Qarşılıqlı qiymətləndirmə;
•
Özünüqiymətləndirmə;
•
Reytinqin çıxarılması: ballar üzrə
-
1, 2, 3, 4, 5, işarələr üzrə və s.;
•
Rənglərlə qiymətləndirmə: bayraq və s.;
•
Şəkillərlə qiymətləndirmə: bitki, heyvan, qızılgül və s.;
•
Emosional münasibət yolu ilə qiymətləndirmə: təbəssüm, əli yuxarı qaldırmaq və s.;
•
Meyar cədvəli ilə qiymətləndirmə.
Məzmun standartlarının mənimsənilməsi istiqamətində əsasən aşağıdakı
qiymətləndirmə növlərindən istifadə olunur və onların hər biri qeyd edilən müvafiq
məsələlərə aydınlıq gətirmək məqsədi daşıyır:
•
İlkin səviyyənin qiymətləndirilməsi (diaqnostik qiymətləndirmə);
•
İrəliləyişlərin monitorinqi (formativ qiymətləndirmə);
•
Yekun (summativ) qiymətləndirmə.
Qiymətləndirmənin bu növləri şagirdləri hər bir fənnin məzmun standartlarında
göstərilən əsas bilik və bacarıqların əldə edilməsinə yönəlmiş fəaliyyət istiqamətləri ilə
təmin edir.
İlkin səviyyənin qiymətləndirilməsi (diaqnostik qiymətləndirmə) şagirdin biliyini
müəyyən edir və təlimin düzgün qurulmasında müəllimə köməklik göstərir. Təlim
prosesində düzgün istiqamətləndirilmiş şagird öyrənilmiş materialın təkrarına vaxt itirmir,
həmçinin onun üçün başa düşülməyən və ya tanış olmayan material qalmır. İlkin səviyyə
qiymətləndirməsinin sualları bir
-
biri ilə elə əlaqələndirilib tənzimlənməlidir ki, onların
bəziləri şagirdin hansı biliklərə malik olduğunu, digərləri isə yeni materialı mənimsəmiş
şagirdləri müəyyən etsin.
Qiymətləndirmənin növləri dedikdə, eyni
bir
qiymətləndirmə istiqamətinin tərkib
hissələri başa düşülür. Məktəbdaxili qiymətləndirmə rəsmi qiymətlən
di
rmədir və
təhsilalanların attestasiyasına xidmət edir.
