Modulun adı: Təlim və tərbiyə prosesinin həyata keçirilməsi
24
1.1. Dərsin məqsədinə çatma yollarını təsvir edir
1.1.1. Dərsin düzgün panlaşdırılması məqsədə çatmağın əsası kimi
Dərs
–
müəllimin rəhbərliyi altında, məktəbdə eyni yaşlı
şagird kollektivi ilə,
dövlət
proqramına uyğun, sabit cədvəl əsasında keçirilən kollektiv məşğələdir. Dərslər digər təşkil
formalarından nə ilə fərqlənir? Təlimin əsas təşkil forması olan dərs bir sıra üstünlüklərə
m
alik olub müxtəlif tiplərə bölünür:
1.
Dərs eyni yaşlı uşaqlarla fəaliyyətə əsaslanır;
2.
Dərsdə tədris planı və proqramına uyğun mövzu öyrədilir;
3.
O təsdiq olunmuş
cədvəl üzrə təşkil olunur;
4.
Dərs zənglə başlayır və zənglə də qurtarır, 45 dəqiqə davam edir. Buradan belə bir
nəticə çıxır ki, dərs müvafiq sinifdə cədvəl üzrə
müəyyən vaxt ərzində tədris
proqramına uyğun təşkil edilən məşğələ növüdür.
Dərsləri məqsəd və vəzifəsinə,
tətbiq olunan metodlara, şagirdlərin idrak fəaliyyətinə görə bir sıra tiplərə ayırırlar.
Dərsin müxtəlif tipləri mövcuddur:
Yeni tədris materiallarının qavranılmasını təmin edən dərs;
Bilik və bacarıqların formalaşmasını əsaslandıran dərs;
Bacarıq və vərdişlərin tətbiqini həyata keçirən dərs;
Bilik və bacarıqların yoxlanılması və qiymətləndirilməsinə xidmət edən dərs;
Bir neçə didaktik vəzifəni yerinə yetirən birləşmiş dərs;
Bəhsin, yarımilin, ilin sonunda materialın ümumiləşdirilməsinə
xidmət edən
ümumiləşdirici dərs.
Təlimdə müvəffəqiyyətin qazanılması, məqsədə çatmağın
bir şərti də fəal
dərsin
səmərəli planlaşdırılmasıdır. Fəal dərsin planını tərtib edərkən aşağıdakı ardıcıllıq nəzərə
alınır:
Dərsin məqsədi müəyyənləşdirilir;
Dərsin motivasiyaları tərtib edilir (heç olmasa bir variantda);
Tədqiqat sualı dəqiq ifadə olunur;
Dərsin tədqiqat mərhələsi planlaşdırılır:
•
Tədqiqat üçün tapşırıqlar;
•
İş forması;
•
Məlumat mənbələri;
•
İş vərəqləri;
•
Qrup işi üçün iş planı;
Fasilitasiya üçün yardımçı suallar yazılır;
Nəticədə alınmalı ideyalar ifadə edilir;
Qiymətləndirmə üsulu qeyd olunur.
Dərsdə məqsədə çatmaq üçün dərs pedaqoji tələblər əsasında planlaşdırılır. Onun
