Modulun adı: Təlim və tərbiyə prosesinin həyata keçirilməsi 25
planlaşdırılması tipindən, məqsədindən, məzmunundan və metodlarından asılıdır.
Dərsin
quruluşu dedikdə onu tamamlayan hissələr və bu hissələrin qarşılıqlı əlaqəsi başa düşülür.
Dərsdə keçiləcək mövzunun məqsədi, vəzifəsi, metodları, resursları müəyyənləşdirilir,
mərhələlər üzrə mövzu şagirdlərə öyrədilir.
Dərsin məqsədinə çatmaq üçün müəllim onu mərhələlərə uyğun həyata keçirir. Fəal
dərsin mərhələləri aşağıdakı ardıcıllıqla təşkil olunur:
1 - ci mərhələ. Motivasiya - problemin qoyuluşu. Motivasiyanı həyata keçirən
müəllim onu hazırlamaq və təqdim etmək üçün müəyyən bacarıqlara malik olmalıdır.
Motivasiya 3 əsas amillə yaradılır:
Rəmzi (simvolik) materialın şərhi ilə: yəni rəsm, foto
-
şəkil, simvol, təranə (melodiya),
ədəbi əsərlərdən parça, əşya, rəvayət, tapmaca, qrafik, sxem və s. ilə həyata keçirilir.
Müəllim materialı təqdim edərkən, şagirdlərə suallara cavab verməyi təklif edir: «Bu nəyi
bildirir? Bunun bizim öyrəndiyimiz mövzuya nə kimi aidiyyəti var?». Şagirdləri sual
verməyə həvəsləndirən, təfəkkür prosesini aktuallaşdıran suallara daha çox yer verilir.
Öyrənilən mövzu üzrə naməlum olan məsələləri müəyyənləşdirən sualların verilməsi
də məqsədəuyğundur: Müşahidə etdiyimiz obyekt haqqında nəyi bilirik? Onlar haqqında
daha nələri bilmək istərdik?». Sual vermə zamanı müəllim fasilitasiyanın köməyi ilə
şagirdlərin təfəkkürünü lazımi məcaraya yönəldir.
Motivasiyada açıq suallardan, yəni iki və daha çox cavab variantı olan suallardan
istifadə olunması məsləhətdir.
Öyrənilən mövzulara aid suallar açar sözlərin köməyi ilə verilir. «Açar» sözlər:
xassələr, xüsusiyyətlər, funksiya, növlər, tiplər, rol, əhəmiyyət, səbəb, nəticə, qarşılıqlı əlaqə,
qüsur və üstünlük, struktur, qayda və s. köməyi ilə müəyyən edilir.
Problem müxtəlif yollarla: təsnif etmək, hadisənin səbəb variantlarını tapmaq və s. ilə
həll edilir.
