TəLİm və TƏRBİYƏ prosesiNİn həyata keçİRİLMƏSİ Layihə Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilir

Modulun adı: Təlim və tərbiyə prosesinin həyata keçirilməsi 
74 
5.
Təlim prosesində tətbiq olunan oyunların təlim
-
tərbiyə məqsədi hansıdır?
A)
Şagirdlərə hərtərəfli şəxsiyyətə xas olan keyfiyyətləri aşılamaq;
B)
Metodları asan tətbiq etmək;
C)
Şagirdləri güldürmək, əyləndirmək;
D)
Şagirdlərlə tapşırıqları həll etmək.
6.
İbtidai sinif şagirdləri üçün viktorina sualları hazırlayın.
7.
10 dəqiqə müddətində bildiyiniz tapmaca, və atalar sözlərini qeyd edin.
8.
Dərslərdə tətbiq olunan oyunlardan istifadə edərək “Əyləncəli oyun” krossvordunu 
hazırlayın.
ə
y
l 
ə
n
c
ə
l 
i 
o 
y
u 
n
9.
Dərslərdə oyun texnikalarından istifadənin məqsədlərini müəyyən edin.
10.
Oyun texnikalarının dərslərdə tətbiqi əhəmiyyətini ümumiləşdirin.

---

Modulun adı: Təlim və tərbiyə prosesinin həyata keçirilməsi 
75 
1.7. Tədrisdə diferensial yanaşmanın tətbiqi yollarının ə
h
əmiyyətini izah edir
 
Təlimdə müvəffəqiyyət qazanmağın əsas amillərindən biri şagirdlərə diferensial 
yanaşmanın həyata keçirilməsidir. Diferensial yanaşma təlimin əsas prinsipidir. Diferensial 
yanaşmanı tətbiq edən müəllim bir sıra məsələləri, o cümlədən şagirdlərin fərdi 
xüsusiyyətlərini öyrənməli, onları təlim prosesində nəzərə almağı bacarmalıdır.
1.7.1. Tədris prosesində diferensial yanaşmanın tətbiqi yolları
 
Təhsildə tətbiq edilən ümumtəhsil kurikulumunun əsas prinsipləri pedaqoji
prosesin 
tamlığı, təlimdə bərabər imkanların yaradılması, şagirdyönümlülük, fəaliyyətin 
stimullaşdırılması, dəstəkləyici mühitin yaradılması kimi müəyyən olunmuşdur. Bu 
prinsiplər bütün şagirdlərin pedaqoji prosesdə potensial imkanlarının nəzərə alınmasını, 
şagirdlərin maraq və tələbatlarının ödənilməsini, onların istedad və qabiliyyətlərinin, 
potensial imkanlarının inkişafının təmin olunmasını, onlar üçün sağlam mənəvi
-
psixoloji 
mühitin, əlverişli və təhlükəsiz şəraitin yaradılmasını nəzərdə tutur.
Fərdi yanaşma pedaqogikanın mühüm prinsipi olub, insanın idarə olunmasında onun 
şəxsi keyfiyyətlərini və həyat şəraitini dərindən öyrənməyə əsaslanır. Fərdi yanaşma 
pedaqogikası məqsədlərin, təlim və tərbiyənin əsas məzmununun ayrıca bir məktəbliyə 
uyğunlaşdırılmasını nəzərdə tutur, pedaqoji təsir, metod və formalarının uyğunlaşdırılması 
isə elə getməlidir ki, burada şəxsiyyətin inkişafının əvvəlcədən layihələndirilmiş səciyyəsi 
təmin olunsun. Fərdi yanaşma idraki qüvvənin, fəallığın bu və ya digər meyillərin, hə
r bir 
şagirdin istedadının müsbət, münbit şəkildə inkişafı üçün imkanlar yaradır. Çətin tərbiyə 
olunan, az bacarıqlı məktəblilər, eləcə də inkişafı ləng gedən, sağlamlığı məhdud olan 
uşaqlar fərdi yanaşmaya daha çox ehtiyac duyurlar.
Diferensial təlim müxtəlif səviyyəli təlim 
– 
təhsil
-
tərbiyə prosesinin elə təşkilini 
nəzərdə tutur ki, təhsilalan tədris materialını qabiliyyətlərinə və imkanlarına uyğun şəkildə 
mənimsəsin. Bu halda baza bilikləri müxtəlif səviyyələrdə mənimsənilmiş olur. Təhsilalanın 
təlim
-id
rak fəaliyyəti qiymətləndirilərkən, onun səyi və yaradıcılığı nəzərə alınır.
Tәlim prosesinә müasir yanaşmalardan biri olan diferensial tәlim nәzәriyyәsi vә 
tәcrübәsi daha vacib məsələlərdəndir. Bu yanaşma şagirdlәrin imkanlarının vә fәrdi 
xüsusiyyәtlәrinin nәzәrә alınmasına әsaslanır.
Təlimin fərdiləşməsinin əsas məqsədi uşağın bilik, bacarıq və vərdişlərini 
təkmilləşdirmək, hər bir şagirdin ayrı
-
ayrılıqda bilik, bacarıq və vərdişlər səviyyəsinin 
yüksəldilməsi yolu ilə tədris proqramlarının
reallaşmasına imkan yaratmaq, fərdiləşmə 
vasitəsilə şagirdlərin maraq və xüsusi qabiliyyətlərini əsas tutaraq, onların biliklərini 
dərinləşdirib genişləndirməkdən ibarətdir. Fərdiləşmənin inkişafetdirici məqsədi məntiqi 
təfəkkürün, kreativliyin və oxumaq bacarığının şagirdin gələcək inkişafını nəzərə alaraq 
reallaşdırılmasıdır.
Təlimin fərdiləşməsinin əsas məqsədlərindən biri də geniş mənada, şəxsiyyətin 
tərbiyəsini əhatə edir. Bu baxımdan təlimin diferensiallaşdırılması istedadlı uşağın əsas, 
aparıcı xüsusiyyətlərinə uyğun qurulmalıdır. Belə ki, təfəkkür məhsuldarlığının daha yüksək 
inkişaf 
səviyyəsi, 
sərbəstlik, 
müstəqillik, 
öndərliyə 
həvəs 
onların 
əsas 

---