Tema: Multimediya tiykarlar joba: Kirisiw Tiykarg’ bolim

2.3.Dasturlew texnalogiyasinda multimediya.

Bul zamanagoy dastu’r onimin jaratiwday jan’a texnalogiya bolip esaplanadi.Bul professional bolmag’an paydalaniwshini baylanis menyulari,shirayli suwretler,sintezlengen dawislar,muzika dawislari,dinamik grafikanin’ tu’rli efekktleri siyaqli da’syur ovektlerin dasturlewdey quramali jumistan azat etedi.Multimediyag’a tiyisli texnik qurilmalarg’a mas mag’luwmatti,ma’selen,dawis ha’m videoelementlerdi,natiyjesi,uzliksiz ko’rinisden kompyuter tusinetug’in sanli ko’rinisde o’tkeriledi.Usi menen birge,saqlang’an ha’m qayta islengen mas mag’luwmatti insan adekativ qabil qila aliwi ushin multimediya qiziqtirip atirg’an sanlardan za’rur obrazlar,ma’selen,dawis ha’m videoelementler jaratiladi.Multimediya-kompyuterdin’ za’ruriy elementi,dawisti qayda islewshi dawis platasi bolip esaplanadi.Dawis platasina dawis shig’ariw qurilmasi,akustik sistemalar yaki jeke tin’lag’ishlar,ha’mde audio ma’lumatlardi kiritiw ushin xizmet qilatug’in mikrafonlar jalg’anadi.Dawis platasina,sondayaq,magnitafon,elektir muzika asbaplari siyaqli audio komplektler de jalg’aniwi mumkin.Video menen toliq islew ushin video mag’luwmatdi kompyuterge mas koriniske ha’m tiykarina qaytariwshi qurilma video karta za’rur.Og’an vidoekamera,videmagnitafon ha’m televizor siyaqli qurilmalar jalg’aniwi mu’mkin.Biraq,videkorinislerdi kompyuterge qayta islew menen adetde tar doiradagi qaniygeler ga’na shug’illaniwi mumkin.Ayrim paydalaniwshilar ushin video elementlerdi monitorda bayanlap beriw jeterli boladi.Sonday maseleni joq etiw ushin har qanday zamanagoy kompyuterde bar bolg’an videoadapter ha’m manitor jeterli.Dawisli(audio) ha’m ayniqsa video mag’lumatdi kompyuterge saqlaw ushin salistirilg’anda juda’ kishkene siyimlar payda boladi.Sol sebepli multimedia sapasina iye bolg’an da’sturiy o’nimler(oqiw qollanbalati,spravoshnik ensklapediya dem aliwg’a shig’arilg’an ha’r tu’rli da’stu’rler) esabinda kompakt disklerde tarqatiladi.Bunday o’nimlerden paydalana aliwimiz ushin CD ROM dep atalag’an ja’mlewshi boliwi za’rur.Ol bolmasa kompyuterdi muhokama etilip atirg’an ma’nidegi imkanyatlardi kompyuter oyinlari menen shegaralandi.CD ROM dep ataliwshi jamlewshi nafaqat multimedik dag’azalardan paydalaniw ushin zaru’r,balkim kompakt disklerde ulken ko’lemdegi basqa da’sturiy onimler tarqatiw ushin da tarqatiladi.Olar onlap joqari zishlikdagi apiwayi disketalardin’ ornin iyelewi mu’mkin.Yag’niy ja’mlewshi tek multimediyag’a tiyisli bolip qalmay,balki ken’ ma’nidegi tadbiqlarga da iye qurilmaladi bolip tabiladi.Dawis ha’m video menen islewdi qalegen paydalaniwshilar multimedia onimleri kompyuter mag’lumatlari ushin mo’lsherlengen ha’miyshe yadqa ha’mde kompyuterdin’ mikro prossessori,operativ yadi ha’m video sistemag’a joqari talaplardi qoyiwdi biliwler kerek.Bunday joqari sapali,sondayaq,video mag’lumatlar menen islewi zarur.Tabiyiy,keleshekde bul jo’nelisdegi talaplar janede artadi.Zamanagoy jeke kompyuterlerdin’ imkaniyatlari ken’ ekranli video mag’lumatlardi tolalig’insha suwretlew ushin jeterli bolmag’ani ushin,bul mag’lumatlardi tig’izlawg’a majbur boladi.Bul a’mel apiwayi mag’lumatlardi tig’izlastiriwdan parqli bolip,mas mag’lumatin’ tolalig’in jog’altadadi.Videmagnitafonlardi tig’izlastiriw ushin texnik ha’mde dasturiy qurilmalar bar,audiomag’lumatlardi da tig’izlastiriw mumkin,mas kolemler ulken bolmag’ani ushin bul a’mel onsha global emes.Ayrim paydalaniwshilar qanatlandiriwshi minimal dag’azalar,dawis ha’m video menen islewge mo’lsherlengen bir qatar dasturiy qurilmalar jiyindisi baylanisiz windowsda payda bolagi.Biz bul dag’azalardan paydalaniw ta’rtibi menen tanisip shig’amiz.Olar dawis ha’m muzikali komfakt disler,yag’niy CD disler,dawisli payillardi tin’lawdi,jaziwdi ha’m dodalawdi ,videokliplardin’ ko’rinisi,turli derekdegi signallardi tutasdiriwdi,olardin’ balentlik toplami ha’m tembrimi belgilew imkanin beredi.CD Pleyer da’sturi qurilmasinda dawisli kompakt disklerdi tin’law mumkin.CD ROM tu’rindegi jamlewshilerdi jaratiwdan aldin nama,muzikaliq ha’m dawisli kompazitsiyalar siyaqli shig’armalar jazilg’an kompakt diskler CD-sawlelendiriwshi qurilmalarda tin’lanar edi.Ha’zirgi waqqitda o’zimiz unatg’an muzikaliq shig’armani tiykarg’I jumisimizdan shetlestirmegen jag’dayda,bebosita kopmpyuterdin’ o’zinde tin’lawimiz mu’mkin.Bunin’ ushin kompakt disk ja’mlewshisindegi(diskovodqa) ornatiladi ha’m Play tu’ymesi basiladi.Dawis balentligin betindegi paneldegi ornatiwshi menen basqariladi.Buunday ornatiwshi bolmag’an jag’dayda da’sturiy qurilmalardan paydalaniwg’a tuwra keledi.Ja’ne betdegi panelde dawis platasi ha’m akusdik sistemadan jeke jag’dayda paydalaniwg’a rejelestirilgen arnawli tin’lawshi qurilma jalg’awshisi bar boliwi mu’kin.Dawis tin’lawdag’I minimal funktsiyalardi ta’minlewshi basqa tuymeler betdegi panelde jaylasqan,olardag’I belgiler standartlasqan boladi ha’m siz olar menen to’mende tanisasiz.Dawisli komfakt dislerdi tin’lawda ken’rek inkanyatlardi windows turkimine kiritilgen CD Player lazerili da’sturi jaratiladi.Usi operatsiyon sistema sonday payda etilgen,ondag’I CD Player da’stu’ri o’te qalewlilik penen o’z xizmetlerin usinis etedi ha’m kompakt disk ornatiliwi menen uzliksiz rawishde ulgili bolip baradi.Bul bolsa armawli sharalar ko’rmesden tek texnik qurilmalar menen sheklengende tin’law imkaniyatin joq qiladi.Arnawli sharalardab biri kompakt disk ornatiliwi menen Shrift tuymesine basiw kerek.Windows audio kompakt disklerin kompyuter diskleri siyaqli qabil etedi.Bunday sapa ushin,aniqrag’I,Autoplay funktsiyasi ushin sistema avtorlarinan minetdar boliwimiz kerek.Eger CD Player da’sturi iske tu’siriltug’in bolsa,za’rurlikge ko’re oni jabiwg’a tuwra keledi.