Sendikalar, konfederasyonlar, toplu iş sözleşmeleri, grev ve lokavt gibi konular ise toplu iş hukukunun içinde yer alır.
7) Devletler Genel Hukuku
7) Devletler Genel Hukuku
Devletler genel hukuk devletlerarası ilişkileri düzenler. Antlaşmalar, milletlerarası örf ve adetler gibi kaynakları vardır. Bunlara uyulmadığında siyasi ve ekonomik müeyyideler uygulanabilir. Bazen sonuçlar savaş çıkmasına dahi neden olabilmektedir. Son yıllarda devletlerarası uyuşmazlıklar Birleşmiş Milletler gibi bazı uluslar arası toplulukların yardımıyla çözülmeye çalışılmaktadır.
Özel hukuk ise dar anlamıyla kişilerin birbirleriyle olan ilişkilerini düzenler. Örneğin iki kişi arasındaki borç ilişkisinden doğan anlaşmazlık özel hukukun alanıdır.
Bazı zamanlarda kişilerle devlet arasındaki ilişkiler de özel hukukun alanına girmektedir. Ancak, burada devletin üstünlüğü ilkesinin söz konusu olmaması gerekmektedir. Örneğin, belediye işçilerine dikilecek iş tulumu için bir dikimevi ile anlaşılırsa ve taraşardan biri yükümlülüğünü yerine getirmez ise, sorun özel hukukun alanına girer.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 2002 yılında yürürlüğe girmiştir. Kaynağını İsviçre Medeni Kanunundan çevrilerek alınmış olan 1926 tarihli Medeni Kanun oluşturur.
Medeni Hukuk 5 bölümden ibarettir. Bunlar, Kişiler Hukuku, Aile Hukuku, Borçlar Hukuku, Eşya Hukuku ve Miras Hukukudur.
Ticaret hukuku kişiler arasındaki ticari ilişkileri düzenler. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu 1957 yılında yürürlüğe girmiştir.
Ticari İşletme Hukuku, Şirketler Hukuku, Kıymetli Evrak Hukuku, Deniz Ticareti Hukuku ve Sigorta Hukuku Ticaret Hukukunun bölümleridir.
c) Devletler Özel Hukuku
Farklı ülke vatandaşları arasındaki ilişkileri düzenler. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Kanunu 1983 yılında yürürlüğe girmiştir. Milletlerarası Özel Hukuk 3 bölümden oluşmaktadır:
Yarg› organlar› kararlar›n›, hukuka dayanan, hukuktan kaynaklanan, hukukun gerektirdi¤i kararlar olarak sunarlar. Bu aç›dan yarg› kararlar›na gerekçe olabilen her fleyin bir hukuk kayna¤› olabilece¤ini söylemek mümkündür.
Bununla birlikte hukukun baz› kaynaklar›, vazgeçilmez ve zorunlu niteliktedir.Yarg› organlar›n›n bu kaynaklar› ihmal etmesi, bizatihi hukuka ayk›r›l›k oluflturur. Söz konusu kaynaklar› ‘Aslî Kaynaklar’ bafll›¤› alt›nda ele alaca¤›z. Bunun yan›nda yarg› kararlar› oluflturulurken baz› kaynaklar yard›mc› niteliktedir. Ba¤lay›c› olmad›klar› gibi, kararlara gerekçe yap›lmamalar› mümkündür. Bu kaynaklar› ise ‘Talî Kaynaklar’ bafll›¤› alt›nda inceleyece¤iz.
Hukuk kurallar›n› böyle bir hiyerarfli içinde sunmak, söz konusu kurallar›n baz›lar›n›n daha önemli oldu¤unu iddia etmek de¤ildir. Ancak kurallar›n oluflumu aç›s›ndan altta kalan kurallar, üsttekilere büyük ölçüde ba¤›ml›d›rlar. Bunun anlam›fludur: Bir yönetmeli¤in varl›¤›, kendinden daha yukar›daki yasa ve tüzüklere ba¤l›d›r. Kanun veya tüzükten yetki al›nmaks›z›n yönetmelik ç›karmak mümkün de¤ildir.
Hukuk kurallar›n› böyle bir hiyerarfli içinde sunmak, söz konusu kurallar›n baz›lar›n›n daha önemli oldu¤unu iddia etmek de¤ildir. Ancak kurallar›n oluflumu aç›s›ndan altta kalan kurallar, üsttekilere büyük ölçüde ba¤›ml›d›rlar. Bunun anlam›fludur: Bir yönetmeli¤in varl›¤›, kendinden daha yukar›daki yasa ve tüzüklere ba¤l›d›r. Kanun veya tüzükten yetki al›nmaks›z›n yönetmelik ç›karmak mümkün de¤ildir.
Üstelik, ilkesel olarak altta kalan kurallar, üstteki kurallarla uyumlu olmal›d›r.Bu durum, idare mahkemelerine yönetmelikleri kanuna veya tüzü¤e ayk›r›l›klar› nedeniyle iptal etme ödev ve yetkisi vermektedir. Ayn› flekilde, bir kanun da Anayasa
Mahkemesi taraf›ndan, anayasaya ayk›r›l›k nedeniyle iptal edilebilecektir. Bununla birlikte, hukukun gereklerini yapmakla yükümlü devlet görevlileri, uygulamak durumunda olduklar› bir tüzük veya yönetmeli¤i, bu tüzük veya yönetmeli¤indaha üstteki kurallarla uyumlulu¤una bakmaks›z›n uygulamak durumunda kal›rlar.
Anayasa hükümlerinin herhangi bir yarg› organ› taraf›ndan maddi denetlemeye tâbi tutulmas› mümkün de¤ildir. Zira di¤er hukuk kurallar› söz konusu oldu¤unda, daha üstteki bir hukuk kural›na ayk›r›l›k de¤erlendirme konusu yap›lmaktad›r. Ancak
Anayasa hükümlerinin herhangi bir yarg› organ› taraf›ndan maddi denetlemeye tâbi tutulmas› mümkün de¤ildir. Zira di¤er hukuk kurallar› söz konusu oldu¤unda, daha üstteki bir hukuk kural›na ayk›r›l›k de¤erlendirme konusu yap›lmaktad›r. Ancak
Anayasa di¤er hukuk kurallar›n›n üstünde oldu¤u ve kendi üstünde baflka bir hukuk kural› bulunmad›¤› için, maddi denetleme yap›lmas› olanakl› de¤ildir. Dolay›s›yla anayasa de¤ifliklikleri de, içerikleri bak›m›ndan denetlenememektedir. Bununla birlikte, anayasada yap›lan bir de¤ifliklik, flekil aç›s›ndan denetlenebilmektedir. Bu durumda yetkili yarg› organ›, Anayasa Mahkemesi’dir.
