Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Uluslararası Lojistik Şirketlerinde Karşılaştırmalı Ölçüm (Benchmarkıng) Uygulamaları

Uluslararası ticaretin en önemli bileşenlerinden biri ulaştırma hizmetidir. Bu hizmeti veren şirketler uluslararası alanda varlıklarını sürdürebilmek için birbirleri ile rekabet içerisindedirler.

Şirketler süratle değişen rekabet koşullarında kalite’ yi sağlayabilmeyi ve rekabet edebilme gücünü artırmayı hedeflemektedirler. Bu yönde şirket verimlilik, performansının iyileştirilmesi ve müşteri beklentilerinin en iyi şekilde karşılanması amacıyla çeşitli teknikler geliştirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, çeşitli verimlilik ölçüm ve iyileştirme teknikleri gündeme gelmiş; örnek alma, örnek edinme, kıyaslama veya en iyileme şeklinde adlandırılan “Benchmarking” (kıyaslamalı ölçüm) tekniği doğmuştur.

Benchmarking, sürekli iyileşmeyi amaç edinen kuruluşların başvurabilecekleri bir yönetim tekniğidir. Benchmarking kuruluşlara, süreçlerini tanımlama ve ölçme alışkanlığı kazandırma, en iyinin arayışında olma, müşteri memnuniyetini sağlama gibi yararlar sağlamaktadır.

Otomotiv, elektronik eşya, ilaç gibi üretim yapan şirketlerde Benchmarking uygulamaları yaygın olarak yapılmasına rağmen, ulaştırma alanında hizmet veren lojistik şirketlerde nadir olarak uygulanmaktadır. Özellikle ülkemizde bu konuda yapılan çalışmalar yok denecek kadar azdır. Uygulama azlığının başlıca sebepleri, Benchmarking kavramının yeterince bilinmemesi, şirketlere ek maliyet getirmesi ve kulanılacak verilerin elde edilememesi olarak sayılabilir.

Çalışmada, lojistik şirketlerde benchmarking uygulama şekillerinin, faydalarının belirlenmesi ve buna bağlı olarak verimlilik, performanslarının arttırılması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, Benchmarking’in uygulamalarında kullanılan kriterleri temsil eden verilerin ve uygulanacak Benchmarking türünün doğru olarak belirlenmesine çalışılmıştır.

Türkiye’de uluslararası lojistik şirketler arasında verilerin elde edilebildiği ve rekabetin yoğun olduğu havayolu kargo taşımacılığı yapan Freight Forwarder şirketleri için rekabetçi Benchmarking uygulanmıştır. Bu yönde Benchmarking uygulamalarında, en iyinin belirlenmesi amacına yönelik olarak kullanılan yöntemlerden biri olan Veri Zarflama Analizi (VZA) yapılmıştır.